Το άμεσο πλήγμα από κεραυνό σε σπίτι είναι από τα σπάνια γεγονότα στην Ελλάδα. Δεν είναι καθόλου σπάνιες, όμως, οι ζημιές από πτώση κεραυνού, καθώς και οι έμμεσες απειλές. Σύμφωνα με τη μετεωρολογική υπηρεσία meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η συχνότητα πτώσης κεραυνών (η κεραυνική δραστηριότητα, όπως αποκαλείται στη γλώσσα της μετεωρολογίας) δεν είναι ίδια για όλη την Ελλάδα.
Στη χώρα καταγράφεται εντονότερη δραστηριότητα σε ηπειρωτικές περιοχές και ειδικότερα πάνω από τις μεγάλες ορεινές εξάρσεις. Η μεγαλύτερη συχνότητα καταγράφεται στα ορεινά της Πελοποννήσου, της Πίνδου και στην οροσειρά της Ροδόπης. Στις θαλάσσιες περιοχές, η κεραυνική δραστηριότητα είναι υψηλότερη στο Ιόνιο πέλαγος και στις ακτές τις Δυτικής Ελλάδας.
Ακόμα, η κεραυνική δραστηριότητα στην Ελλάδα παρουσιάζει έντονη εποχικότητα. Την άνοιξη και το καλοκαίρι είναι ιδιαίτερα αυξημένη – τις εποχές αυτές καταγράφεται περίπου το 70% του ετήσιου αριθμού των κεραυνών. Οι μέγιστες τιμές της κεραυνικής δραστηριότητας εμφανίζονται τον Ιούνιο (περίπου 25% του ετήσιου αριθμού κεραυνών) και τον Ιούλιο (περίπου 20% του ετήσιου αριθμού κεραυνών). Εν αντιθέσει με τη γενική πεποίθηση, τον χειμώνα και το φθινόπωρο η κεραυνική δραστηριότητα είναι αρκετά μειωμένη και εντοπίζεται κυρίως στις θαλάσσιες περιοχές.
Γενικά, ένα σπίτι θεωρείται ασφαλές μέρος κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας και ο κίνδυνος τραυματισμού είναι μικρός. Όμως, πρέπει να αποφεύγουμε οποιοδήποτε αντικείμενο από το οποίο περνά ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να παραμείνουμε μακριά από ενσύρματα τηλέφωνα, ηλεκτρικές συσκευές, καλώδια, καλώδια τηλεόρασης, υπολογιστές, υδραυλικά, μεταλλικές πόρτες και παράθυρα.
Ακόμα, πρέπει να αποφεύγουμε να στεκόμαστε κοντά σε παράθυρα, που είναι επικίνδυνα για δύο λόγους: 1. Ο ισχυρός άνεμος κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας μπορεί να πετάξει αντικείμενα στο παράθυρο, με αποτέλεσμα να σπάσει το τζάμι και να προκαλέσει τραυματισμό. 2. Σε παλιά σπίτια, σε σπάνιες περιπτώσεις, το ηλεκτρικό ρεύμα των κεραυνών μπορεί να περάσει από τις ρωγμές στις πλευρές των παραθύρων.
Πτώση κεραυνού: Ο μεγαλύτερος κίνδυνος
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από την πτώση κεραυνού είναι η πυρκαγιά. Εάν χτυπήσει κεραυνός και το ηλεκτρικό ρεύμα περάσει μέσα μια ηλεκτρική συσκευή λ.χ., το πιθανότερο είναι η συσκευή αυτή να καταστραφεί αφού σπάσει ή σκάσει. Υπάρχει, όμως, και ο κίνδυνος να αναφλεγεί, οπότε πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή για πιθανή εστία φωτιάς και να ελέγχουμε σχολαστικά το σπίτι σας. Για τον λόγο αυτό, κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας είναι καλό να αποσυνδέουμε από το ρεύμα τις ηλεκτρικές συσκευές μας. Επίσης, δεν θα πρέπει, πριν κοπάσει η καταιγίδα, να επιχειρήσουμε να ενεργοποιήσουμε ή να ξανασυνδέσουμε μια ηλεκτρική συσκευή που παρουσίασε πρόβλημα.
Μια δεύτερη εστία πυρκαγιάς μπορεί να προέλθει από εξωτερικό χώρο. Συσσωρευμένη καύσιμη ύλη, ξερά δέντρα, εύφλεκτα υλικά κ.ά. μπορεί να εξελιχθούν σε εστία που θα απειλήσει το σπίτι μας, οπότε ο έλεγχος της γύρω περιοχής είναι απαραίτητος
Ο βασικός τρόπος προφύλαξης του σπιτιού μας είναι η εγκατάσταση αλεξικέραυνου, το οποίο παρέχει μια ελεγχόμενη δίοδο μέσα από την οποία θα περάσει ο κεραυνός. Το αλεξικέραυνο επί της ουσίας είναι ένας αγωγός του ηλεκτρισμού με τη μία άκρη ψηλά και την άλλη άκρη συνδεδεμένη στη γη. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αλεξικέραυνου, με ακτίνα δράσης από μερικές δεκάδες έως λίγες εκατοντάδες μέτρα. Συνεπώς, μπορούμε να επιλέξουμε εγκατάσταση ανάλογα με τις ανάγκες του χώρου μας.
Όσον αφορά τις ηλεκτρικές μας συσκευές (πλην της αποσύνδεσής τους από το ρεύμα την ώρα της καταιγίδας), επιπλέον προστασία μπορούν προσφέρουν τα αντι-κεραυνικά ράγας, τα πολύπριζα αντι-κεραυνικής προστασίας, οι σταθεροποιητές τάσης, τα UPS και ο επιτηρητής τάσης. Ασφαλώς η ισχύς ενός κεραυνού είναι πολύ μεγάλη για να βρούμε απόλυτη προστασία σε αυτά τα μέσα, σίγουρα όμως αναβαθμίζουν την αντοχή του ηλεκτρικού δικτύου μας, ενώ προσφέρουν υψηλή προστασία σε αιφνίδιες αυξομειώσεις της τάσης του ηλεκτρικού ρεύματος από άλλες αιτίες.
