Η τραγωδία στην Άρτα και το «σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού» – Ο τρόμος ενός γονιού

Το «σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού» έρχεται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης με φόντο την τραγωδία στην Άρτα. Η εγκατάλειψη ενός παιδιού στο αυτοκίνητο είναι ένα φαινόμενο που έχει απασχολήσει έρευνες στις ΗΠΑ, όπου και έχουν καταγραφεί αρκετά περιστατικά.

Πρόκειται για τον εφιάλτη ενός γονιού. Για πολλούς φαντάζει μια αδιανόητη πράξη, ωστόσο σύμφωνα με μελέτες σχεδόν 1 στους 10 γονείς έχει παραδεχτεί πως έχει ξεχάσει το παιδί στο αυτοκίνητο, έστω και προσωρινά. Οι περισσότεροι εξ αυτών δεν είναι αμελείς, όμως η λειτουργία της κινητικής μνήμης σε συνδυασμό με την έλλειψη ύπνου ή το υψηλό στρες ή μια αλλαγή στη ρουτίνα μπορεί να φέρουν το μοιραίο.

Το σύνηθες στα περιστατικά που έχουν καταγραφεί είναι το μωρό να έχει αποκοιμηθεί ή να είναι σιωπηλό για αρκετή ώρα, όπως σημειώνουν ειδικοί. Επίσης οι τραγωδίες σχετίζονται και με τις υψηλές θερμοκρασίες, καθώς συνήθως τα παιδιά καταλήγουν από θερμοπληξία.

«Ο γονέας ξεχνάει εντελώς την ύπαρξη του παιδιού στο αυτοκίνητο. Οφείλεται στον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλός μας, ένα σύστημα που μας επιτρέπει να κάνουμε πράγματα χωρίς να τα σκεφτόμαστε. Αυτό διακόπτεται όταν υπάρχει μια αλλαγή στο σχέδιο μας, όμως κάποιες φορές αδυνατούμε να διακόψουμε αυτή τη λειτουργία. Τα διαφορετικά συστήματα στον εγκέφαλό μας ανταγωνίζεται το ένα το άλλο», έχει δηλώσει ο Ντέιβιντ Ντάιμοντ, καθηγητής ψυχολογίας, μοριακής φαρμακολογίας και φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα, ο οποίο μελετάει το «σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού» από το 2004.

Ο Ντάιμοντ, μιλώντας στο ABC, αναφέρεται μάλιστα στο χαρακτηριστικό παράδειγμα οι γονείς να ξεχνούν να αφήσουν το παιδί στον παιδικό σταθμό ενώ οδηγούν. Αυτό μπορεί να συμβεί, εξηγεί, όταν δεν αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς τους και ενισχύεται υπό συνθήκες στέρησης ύπνου ή άγχους. «Μπαίνουμε συχνά σε λειτουργία αυτόματου πιλότου, και κάνουμε πράγματα από συνήθεια», υπογραμμίζει, σημειώνοντας πως συμβαίνει και σε καλούς, προσεκτικούς και στοργικούς γονείς.

Από τις έρευνες καταδεικνύεται πως δεν υπάρχει ένα σταθερό προφίλ γονέα που μπορεί να ξεχάσει το παιδί του στο αυτοκίνητο. Το «σύνδρομο» μπορεί να συμβεί στον καθένα ανεξαρτήτως ιδιοσυγκρασίας, εισοδήματος ή μορφωτικού επιπέδου και οφείλεται στην «κινητική μνήμη», η οποία δίνει τη δυνατότητα στον εγκέφαλο να εστιάζει σε άλλα σκέψεις και συνήθως σε μελλοντικές εργασίες.  

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία το «σύνδρομο του ξεχασμένου μωρού» οφείλεται για περίπου τους μισούς θανάτους παιδιών από θερμοπληξία μέσα σε αυτοκίνητα στις ΗΠΑ, με το μέσο όρο των θανάτων ετησίως να ανέρχεται συνολικά σε 38 παιδιά. Ειδικοί υπογραμμίζουν πως οι γονείς θα μπορούσαν να έχουν πάντα ένα αντικείμενο του παιδιού τους – όπως τη τσάντα του – στο μπροστινό κάθισμα, το οποίο θα τους υπενθυμίζει την παρουσία του παιδιού στο αυτοκίνητο. Επίσης είναι σημαντικό, σημειώνουν, και οι εκπαιδευτικοί να επικοινωνούν με τους γονείς σε περίπτωση που το παιδί δεν προσέλθει στο παιδικό σταθμό ή το σχολείο.