Η Κοζάνη είναι ένας από τους λιγοστούς ηπειρωτικούς δήμους της χώρας όπου μεγάλο μέρος του δικτύου της ΔΕΗ έχει υπογειοποιηθεί.
Σύμφωνα με στοιχεία της δημοτικής αρχής, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 40% του δικτύου διανομής ηλεκτρικής Ενέργειας εντός του οικιστικού ιστού της πόλης βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, με το τελευταίο έργο να ολοκληρώνεται την περίοδο 2011-13.
Ο επί σειρά ετών δήμαρχος Κοζάνης Π. Κουκουλόπουλος που επί θητείας του εγκαινιάστηκε το πρόγραμμα υπογειοποίησης των δικτύων, μιλώντας στο ΑΠΕ- ΜΠΕ τόνισε ότι «δεν πρόκειται για δρόμο που είναι στρωμένος με ευκολίες» μιας και χρειάζεται ένας διαρκής συντονισμός των αναγκών του ΔΕΔΔΗΕ που έχει την ευθύνη της συντήρησης του δικτύου και του δήμου όπου εκτελεί έργα ανάπλασης και αναμόρφωσης δρόμων και περιοχών στην πόλη.
Στην Κοζάνη η υπογειοποίηση των δικτύων ξεκίνησε το 1992 και βασίστηκε στο πρόγραμμα (50/50) που προέβλεπε τα δύο συμβαλλόμενα μέρη, ΔΕΗ και Δήμος να μοιράζονται το κόστος. Ο Π. Κουκουλόπουλος σημειώνει ότι «κάθε φορά που προγραμματίζαμε ανάπλαση σε οδούς, πλατείες ή ιστορικές περιοχές» όπως η παραδοσιακή γειτονιά της Σκιρκας, «οι τεχνικές υπηρεσίας έρχονταν πάντα σε επαφή με την τότε υπηρεσία διανομής της ΔΕΗ -σημερινός ΔΕΔΔΗΕ- και αποφασίζαμε από κοινού να προχωρήσουμε στην υπογειοποίηση του δικτύου» που σε ορισμένες φορές προέβλεπε και διαμόρφωση ειδικών υπόγειων χώρων για τους μετασχηματιστές.
Άλλες φορές έπρεπε ο δήμος να λάβει υπ’ όψιν του τον προγραμματισμό ή τις ανάγκες της διανομής που προέβλεπαν έκτακτες επεμβάσεις σε δίκτυα και μετασχηματιστές της πόλης, οπότε έπρεπε να βρεθούν τα χρήματα για την εκτέλεση του έργου».
Η μελέτη της υπογειοποίησης του δικτύου και το έργο κατασκευής ήταν μέριμνα της Διανομής, κι όπως επισημαίνει ο Π. Κουκουλόπουλος «αυτό μας έλυνε τα χέρια και επιτάχυνε τις διαδικασίες μιας και οι δικές μας τεχνικές υπηρεσίες απαλλάσσονταν τόσο από την σύνταξη εξιδεικευμένων μελετών όσο κι από την προκήρυξη και κατασκευή του έργου. Εμείς απλά εισφέραμε το 50% του κόστους του έργου» σημειώνει.
Όλοι οι κεντρικοί μεγάλοι δρόμοι, οι περισσότερες πλατείες, οι παραδοσιακές γειτονιές και περιοχές όπως της «Σκούρκας» και «Ηπειρώτικα» καθώς και το ιστορικό κέντρο της πόλης εδώ και μια δεκαετία δεν διαθέτουν ούτε ένα μέτρο εμφανούς υπέργειου καλωδίου της ΔΕΗ.
Μετά το 2012 το πρόγραμμα σταμάτησε να λειτουργεί λόγω των οικονομικών δυσκολιών τόσο από την πλευρά της ΔΕΗ όσο και από την πλευρά της αυτοδιοίκησης.
Το πρόγραμμα 50/50 επαναλειτουργεί
Ο δήμαρχος Κοζάνης Λάζαρος Μαλούτας ανέφερε ότι το πρόγραμμα 50/50 μετά από αρκετά χρόνια επαναλειτουργεί και «ως πρώτο μέλημα μας θα είναι η συνέχιση της υπογειοποίησης των δικτύων χαμηλής τάσης μέσα στην πόλη».
Σε ότι αφορά τα δίκτυα μέσης τάσης που παρουσιάζουν την μεγαλύτερη πυκνότητα σε βλάβες εξαιτίας και των καιρικών φαινομένων, ο δήμαρχος Κοζάνης δήλωσε ότι μόλις πρόσφατα «συμφωνήθηκε με τον ΔΕΔΔΗΕ από ιδίους πόρους της εταιρίας έως το 2023 να έχει ολοκληρωθεί η υπογειοποίηση όλων των υποσταθμών και δικτύων που υπάρχουν στην πόλη, με την προϋπόθεση ο δήμος να προτείνει χώρους για την υπογειοποίηση των μετασχηματιστών».
Με αφορμή την χιονόπτωση στην Αθήνα και τις διακοπές στην ηλεκτροδότηση εξαιτίας της ζημιάς που υπέστησαν τα δίκτυα μέσης τάσης από τα σπασμένα δένδρα, ο πρώην δήμαρχος Κοζάνης Π. Κουκουλόπουλος τονίζει ότι η υπογειοποίηση των δικτύων εξ αιτίας των πεπερασμένων οικονομικών δυνατοτήτων των δήμων αλλά και του ΔΕΔΔΗΕ δεν μπορεί να γίνει από την μια μέρα στην άλλη, αλλά χρειάζεται χρόνος και σταθερή περιοδικότητα στην εκτέλεση του έργου.