Μέσω εγκυκλίου, της Παραμυθητικής, η Ιερά Σύνοδος απαντά στο «Ευσεβές Ορθόδοξο πλήρωμα αυτής» για το ζήτημα των Ιερών Ναών που θα μείνουν κλειστοί την περίοδο του Πάσχα, λόγω της πανδημίας.
Η Εκκλησία «δεν παρέμεινε αδιάφορη μπροστά σε αυτόν τον φόβο. Αντιθέτως τον κατενόησε, τον προσέλαβε και τον ανέθεσε στον Χριστό για να τον θεραπεύσει. Μία Εκκλησία που δεν κατανοεί τον άνθρωπο, τις ανάγκες και τις αγωνίες του, και δεν τις προσλαμβάνει για να τις θεραπεύσει, δεν είναι μητέρα, αλλά μητριά. Σε αυτή την συνάφεια μπορεί να κατανοηθεί η απόφασή μας για προσωρινή αποχή από τις λατρευτικές μας Συνάξεις. Σας ομολογούμε ότι η απόφαση αυτή ήταν κάτι που μας πόνεσε δυνατά και φυσικά συνεχίζει να μας πονά», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ενώ σε άλλο σημείο σημειώνεται:
«Τι και αν οι θύρες είναι κλεισμένες και οι μαθητές Του συνηγμένοι στα σπιτικά τους “διά τον φόβον” του κορονοϊού; Ο Σταυρωθείς και Αναστάς Κύριος Ιησούς θα εισέλθει “των θυρών κεκλεισμένων” (Ιωάν. 20,19) για να χαρίσει την ειρήνη Του. Θα προσφέρει τον Ουράνιο Άρτο της παρουσίας Του και θα κεράσει τα παιδιά Του “ιχθύος οπτού μέρος και από μελισσίου κηρίου” (Λουκ. 24,42).
Ας το κατανοήσουμε καλά! Στην Εκκλησία μας δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Το Πνεύμα το Άγιο, το Οποίο τα ασθενή θεραπεύει και τα ελλείποντα αναπληροί, θα αναπληρώσει την στέρηση των ημερών και θα πληρώσει τις καρδιές των μετανοούντων πιστών με την παρουσία του Χριστού».
Αναλυτικά η εγκύκλιος της Παραμυθητικής:
«Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, κατά την συνεδρίαση Αυτής την 1η Απριλίου 2020, απεφάσισε να απευθυνθεί προς εσάς, το εκλεκτό λογικό ποίμνιο του Χριστού, με πολλή αγάπη αλλά και με αμέτρητο πόνο, για την προκληθείσα πανδημία του κορονοϊού και τα θλιβερά αποτελέσματά της.
Απευθυνόμαστε προς εσάς για να σας δώσουμε και δι’ αυτού του τρόπου την πατρική μας ευλογία, αλλά και για να σας ενημερώσουμε υπεύθυνα για τις αποφάσεις που ελάβαμε αυτές τις ημέρες.
Αν και οι αποφάσεις μας αυτές δέχθηκαν και δέχονται μεγάλη πολεμική από ορισμένους, ελαχίστους αδελφούς Χριστιανούς, οι οποίοι, είτε από άγνοια είτε από κακή πληροφόρηση ή παρεξήγηση, χρησιμοποίησαν τον προσφιλή και εύκολο τρόπο της συκοφαντίας, της μυθοπλασίας και των ύβρεων, σκανδαλίζοντας τοιουτοτρόπως τον λαό του Θεού, εμείς, ως πνευματικοί πατέρες και αυτών των ανθρώπων, τους επισημαίνουμε ότι με την στάση τους αυτή διασπούν την ενότητα της Εκκλησίας και σκανδαλίζουν αδελφούς.
Υπενθυμίζουμε δε ότι ο λόγος της Αγίας Γραφής και των Αγίων Πατέρων για τον σκανδαλισμό και την πρόκληση διάσπασης στην ενότητα της Εκκλησίας είναι φοβερώτατος.
Με πλήρη συναίσθηση, λοιπόν, της ευθύνης μας έναντι του ποιμνίου, που ο Κύριος Ιησούς μας εμπιστεύθηκε, και με συνείδηση αγαθή ότι πράξαμε στο ακέραιο το καθήκον μας, με λόγο αληθείας και παρρησία καταθέτουμε στην αγάπη σας, ότι οι αφορώσες στην πανδημία του κορονοϊού Συνοδικές αποφάσεις ήταν αποτέλεσμα εκτενούς προσευχής και αιματηρής αγωνίας.
Σε καμία περίπτωση δεν αποφασίσαμε γρήγορα, αβασάνιστα, επιπόλαια, και φυσικά καμία από τις αποφάσεις δεν καταστρατήγησε το δόγμα και το ήθος της Εκκλησίας μας.
Όπως επισημάνθηκε, οι αποφάσεις μας αυτές εκφράζουν το κενωτικό ήθος της Εκκλησίας μας, το οποίο μας προσέφερε ως πρότυπο ζωής και ήθους ο ίδιος ο Χριστός μας, ο Οποίος από την αγάπη Του για τον άνθρωπο “εκένωσε τον εαυτό του και το μεγαλείο της Θεότητός του και έγινε άνθρωπος… υπακούοντας μέχρι θανάτου και, μάλιστα, θανάτου σταυρικού” (Φιλ. 2, 7-8).
Αυτό έπραξε και η Εκκλησία μας. Ενώπιον της αγωνίας του ανθρώπου να διατηρήσει το ύψιστο επί γης αγαθό της ζωής και της υγείας, ταπεινώθηκε και συμπορεύθηκε με τον πόνο και την αγωνία του ανθρώπου.
Δεν παρέμεινε αδιάφορη μπροστά σε αυτόν τον φόβο. Αντιθέτως τον κατενόησε, τον προσέλαβε και τον ανέθεσε στον Χριστό για να τον θεραπεύσει. Μία Εκκλησία που δεν κατανοεί τον άνθρωπο, τις ανάγκες και τις αγωνίες του, και δεν τις προσλαμβάνει για να τις θεραπεύσει, δεν είναι μητέρα, αλλά μητριά.
Σε αυτή την συνάφεια μπορεί να κατανοηθεί η απόφασή μας για προσωρινή αποχή από τις λατρευτικές μας Συνάξεις. Σας ομολογούμε, ότι η απόφαση αυτή ήταν κάτι που μας πόνεσε δυνατά και φυσικά συνεχίζει να μας πονά.
Αίμα στάζει η καρδιά μας, καθώς βλέπουμε τους Ιερούς Ναούς μας κλειστούς και άδειους από το λογικό ποίμνιο της Εκκλησίας. Όμως τούτο έγινε από αγάπη προς τους συνανθρώπους μας και από σεβασμό προς το πολύτιμο αγαθό της υγείας και της διατήρησης της ζωής.
Οι ειδικοί επιστήμονες απεφάνθησαν ότι ο ιός διαδίδεται εύκολα στις συναθροίσεις. Η ειδική επιστημονική ομάδα μας προέτρεψε να απέχουμε από τις λατρευτικές μας Συνάξεις μέχρι να ξεπερασθεί ο πειρασμός.
Ο κίνδυνος της διασποράς ήταν και είναι μεγάλος. Θα έμενε η Εκκλησία στωικά αδιάφορη ενώπιον αυτής της παγκόσμιας αγωνίας; Ανθρώπινες ζωές χάνονται. Γι’ αυτό και συστοιχηθήκαμε με την ειδική επιστημονική ομάδα για την προσωρινή αναστολή των λατρευτικών συναθροίσεων.
Ταπεινωθήκαμε έως εσχάτων βλέποντας τους Ναούς μας άνευ πιστών, και μάλιστα αυτές τις άγιες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος. Όμως είμαστε βέβαιοι ότι “εν τη ταπεινώσει ημών εμνήσθη ημών ο Κύριος” (Ψαλ. 135, 23).
Η προσωρινή αναστολή των λατρευτικών Συνάξεών μας δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι αποδεχόμαστε τις απόψεις αυτών που ισχυρίζονται ότι η μετάδοση του κορονοϊού πραγματοποιείται και διά του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.
Η Θεία Ευχαριστία αποτελεί για τους πιστούς πηγή Ζωής και “Φάρμακο Αθανασίας”. Ο κοινωνών το Σώμα και το Αίμα του Χριστού λαμβάνει περισσή ζωή και όχι θάνατο.
Ουδείς άλλωστε προσεβλήθη από ασθένεια εξαιτίας της μετοχής του στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Φυσικά, οι εκτός της ζωής της Εκκλησίας αδυνατούν να κατανοήσουν αυτήν την πίστη μας, διότι στερούνται της εμπειρίας της Θείας Κοινωνίας και έτσι βρίσκονται σε αδυναμία να πιστέψουν στο ζωογόνο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Δεν μπορούμε όμως να κατανοήσουμε τον ασεβή, προσβλητικό και υβριστικό τρόπο με τον οποίον κάποιοι εξέφρασαν τις απόψεις τους για την Θεία Κοινωνία. Είναι, το λιγώτερο, κακόηθες να προσβάλλεις το βιωματικό Ευχαριστιακό Γεγονός της Εκκλησίας, το οποίο για αναρίθμητους ανθρώπους αποτελεί κεντρικό σημείο όχι μόνο της πίστεώς τους, αλλά και της ίδιας της υπάρξεώς τους.
Ως ποιμένες και πνευματικοί πατέρες σας, αισθανόμαστε την θλίψη σας για την μη συμμετοχή σας στην λατρευτική ζωή της Εκκλησίας μας και αφουγκραζόμαστε τον πόνο σας για την στέρηση της Θείας Κοινωνίας.
Σε αυτή την θλίψη και σε αυτόν τον πόνο, που πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει στην απελπισία και στην απιστία, παρακαλούμε να αντιτάξουμε την δοξολογία του ονόματος του Θεού.
Ας θυμηθούμε και ας προσευχηθούμε με τους λόγους του πολύπαθου Δικαίου Ιώβ: “ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφείλετο· ως τω Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο· είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον εις τους αιώνας” (“Ο Κύριος μας τα έδωσε ο Κύριος μας τα στέρησε. Όπως θέλησε ο Κύριος, αυτό και έγινε. Ας είναι το όνομα του Κυρίου ευλογημένο στους αιώνες”). (Ιώβ 1,21).
Είναι πολύ σημαντικό ο καθένας από εμάς να αναλάβει την πνευματική ευθύνη του για την σημερινή κατάσταση, να ταπεινωθεί και εκ βαθέων να επικαλεσθεί το έλεος του Θεού. Θα τολμήσουμε να πούμε ότι τώρα είναι η ώρα των πιστών.
Τώρα που η ανθρωπότητα είναι τόσο ανίσχυρη μπροστά στην πανδημία, τώρα που η ιατρική επιστήμη, παρ’ όλες τις μέχρι θυσίας προσπάθειές της, αδυνατεί να τιθασεύσει τον ιό, τώρα που πανίσχυρα έθνη συντρίβονται και κονιορτοποιούνται, τώρα οφείλουμε οι πιστοί να λυγίσουμε τα γόνατα, να υψώσουμε τα χέρια, με καρδιά συντετριμμένη από την μετάνοια, και με μάτια δακρυσμένα να φωνάξουμε προς τον Κύριο του ελέους: “Μόνο απέναντί σου αμαρτάνουμε αλλά και μόνο εσένα λατρεύουμε. Δέσποτα, άλλο Θεό δεν ξέρουμε να προσκυνούμε, ούτε σε άλλο Θεό υψώνουμε τα χέρια μας. Ξέχνα τις αμαρτίες μας και δέξου τις γονατιστές δεήσεις μας, άπλωσε σε όλους χέρι βοηθείας και δέξου την προσευχή μας αυτή, σαν ευάρεστο θυμίαμα που ανεβαίνει μπροστά στην υπεράγαθη Βασιλεία σου” (Ευχή Εσπερινού Πεντηκοστής). Η μετάνοια θα επαναφέρει την γαλήνη. Και η μετάνοια είναι έργο των πιστών.
Με βάση αυτό το φρόνημα της μετανοίας, ας υπομείνουμε την προσωρινή στέρηση της συμμετοχής μας στις ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας μας, και κυρίως της κοινωνίας μας στο Ποτήριο της Ζωής.
Παράλληλα, η μετάνοια αυτή, ας γίνει αφορμή για μια γενναία αυτογνωσία, για μια ειλικρινέστερη αδελφογνωσία, για μια ταπεινή Θεογνωσία. Συμπεριφορές που απαιτούν απειλητικά την συμμετοχή στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας απέχουν πολύ από το πνεύμα της μετανοίας και από το γνήσιο Εκκλησιαστικό φρόνημα, που θεωρεί την Θεία Κοινωνία ως Δώρον και όχι ως ατομικό δικαίωμα.
Είναι βέβαιο ότι η εφετινή Μεγάλη Εβδομάδα και το Άγιο Πάσχα είναι πολύ διαφορετικά από τα προηγούμενα. Θα στερηθούμε αυτά που σε άλλες συνθήκες τα θεωρούσαμε δεδομένα. Εφέτος θα κάνουμε Πάσχα “από μακρυά”… “θεωρούντες που τίθεται”.
Όμως ο καθένας από εμάς, αν πραγματικά λαχταρά την συνάντησή του με τον Σταυρωθέντα και Αναστάντα Κύριο, να είναι βέβαιος ότι ο Χριστός “εν ετέρα μορφή” θα τον συναντήσει στο δωμάτιό του, στο σπιτικό του, στην ατομική του προσευχή.
Τι και αν οι θύρες είναι κλεισμένες και οι μαθητές Του συνηγμένοι στα σπιτικά τους “διά τον φόβον” του κορονοϊού; Ο Σταυρωθείς και Αναστάς Κύριος Ιησούς θα εισέλθει “των θυρών κεκλεισμένων” (Ιωάν. 20,19) για να χαρίσει την ειρήνη Του. Θα προσφέρει τον Ουράνιο Άρτο της παρουσίας Του και θα κεράσει τα παιδιά Του “ιχθύος οπτού μέρος και από μελισσίου κηρίου” (Λουκ. 24,42).
Ας το κατανοήσουμε καλά! Στην Εκκλησία μας δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Το Πνεύμα το Άγιο, το Οποίο τα ασθενή θεραπεύει και τα ελλείποντα αναπληροί, θα αναπληρώσει την στέρηση των ημερών και θα πληρώσει τις καρδιές των μετανοούντων πιστών με την παρουσία του Χριστού.
Τέλος, επιθυμούμε να στρέψουμε τον λόγο και την προσευχή μας και προς όλους αυτούς που με αυτοθυσία “πολεμούν” στην πρώτη γραμμή του ιδιότυπου αυτού πολέμου. Μνημονεύουμε με ευγνωμοσύνη και προσευχόμαστε εκτενώς για τους ιατρούς, τους ερευνητές, τους νοσηλευτές, τους μεταφορείς και όλους τους εργαζομένους στα νοσοκομεία μας. Ένα ευχαριστώ είναι πολύ μικρό μπροστά στην δική τους αυτοθυσία.
Ευχαριστούμε επίσης τα Σώματα Ασφαλείας, αλλά και όσους εργάζονται στον τομέα της καθαριότητος και της υγιεινής. Παρακαλούμε ιδιαιτέρως τον Χριστό μας, την Υπεραγία Θεοτόκο και όλους τους Αγίους υπέρ της υγείας των ασθενούντων και υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων.
Παραλλήλως, επαναβεβαιώνουμε την σταθερή πρόθεση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για συνεργασία με την Έντιμο Ελληνική Κυβέρνηση ως και με τους αρμοδίους φορείς, με σκοπό την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας.
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Μέσα σε όλη αυτή την ζοφερή ατμόσφαιρα του θανάτου, με αισιοδοξία διαπιστώνουμε την μείωση των κρουσμάτων και των θανάτων στην χώρα μας.
Τούτο φυσικά οφείλεται στην άμεση λήψη κυβερνητικών μέτρων, στην λαμπρή, υπό τον καθηγητή ιατρό κ. Σωτήριο Τσιόδρα, επιστημονική ομάδα, ως και στην συντριπτική πλειονοψηφία του ελληνικού λαού που υπήκουσε και συνεχίζει να υπακούει στα μέτρα. Πάνω όμως από όλους οφείλεται στην Χάρη και στο Έλεος του Χριστού και στις πρεσβείες της Υπεραγίας Θεοτόκου και των Αγίων, οι Οποίοι εισακούουν τις δεήσεις των πιστών και φωτίζουν τους ειδικούς επιστήμονες και τους ιθύνοντες.
Γι’ αυτό παρακαλούμε όλους∙ συνεχίστε να προσεύχεσθε ενθέρμως∙ περικυκλώστε τον θρόνο του Θεού με τις ικεσίες σας και παραμείνετε στο σπίτι προσευχόμενοι. Διατρανώστε, και δι’ αυτού του τρόπου, ότι: «μένω στο σπίτι γιατί αγαπώ τον Θεό, τον συνάνθρωπο και τον εαυτό μου. Μένω στο σπίτι, όχι μόνος αλλά με τον Θεό, την Θεοτόκο, τους Αγίους και όλους αυτούς που αγαπώ και μ’ αγαπούν, συμμετέχοντας με την ψυχή μου στις Ακολουθίες της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος.
Μένω στο σπίτι και είμαι βέβαιος ότι θα δεχθώ την Χάρη των Θείων Λειτουργιών που θα ιερουργηθούν αυτές τις Άγιες ημέρες, καθώς γνωρίζω και πιστεύω ότι η Θεία Λειτουργία τελείται “υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας” και “υπέρ των δι’ ευλόγους αιτίας απολειφθέντων”. Μένω στο σπίτι και είμαι σίγουρος ότι ο Χριστός θα έλθει στο σπιτικό μου και θα το μεταμορφώσει σε “οίκο Θεού”. Μέσα σε αυτό τον “οίκο” θα κάνω Μεγάλη Εβδομάδα και Πάσχα.
Γνωρίζετε όλοι, ότι αυτό είναι ένα προσωρινό μέτρο, για όσο διάστημα κρατήσει η πανδημία. Μόλις αυτή υποχωρήσει, οι Ιεροί Ναοί μας θα ανοίξουν και πάλι στην κοινή Λατρεία και όλοι μας θα συναχθούμε στις λειτουργικές μας Συνάξεις, για να ενωθούμε στο Κοινό Ποτήριο της Πίστεως και της Ζωής!
Με αυτές τις σκέψεις ευλογούμε πατρικώς όλους σας και ευχόμεθα εγκαρδίως καλή Μεγάλη Εβδομάδα και καλή Ανάσταση».
