Σε μείζον ζήτημα έχει αναχθεί το θέμα της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου στο Άγιο Όρος. Το 2002 είχε ληφθεί η απόφαση να απομακρυνθούν οι ζηλωτές μοναχοί από το συγκεκριμένο μοναστήρι, μια απόφαση πάντως που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ αφού δεν ήθελε κανείς να μεταδοθούν εικόνες που θα κάνουν κακό στην εικόνα της. Αυτός ήταν και ο λόγος που μέχρι τότε δεν είχε γίνει καμία επιχείρηση της Αστυνομίας στη Μονή, όπου ζουν περισσότεροι από 100 ζηλωτές μοναχοί. Δεν έγινε επιχείρηση ούτε στο αντιπροσωπείο, που είναι ένα παλιό κτίριο στις Καρυές.

Οι μοναχοί της Εσφιγμένου, όπως αναφέρουν τα «Νέα» που είναι από τις παλιότερες μονές του Αγίου Όρους, από το 1972 κράτησαν σκληρή στάση έναντι της ηγεσίας της Ορθοδοξίας, διαφωνώντας με τις συναντήσεις των Οικουμενικών Πατριαρχών με εκπροσώπους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Από την περίοδο εκείνη στο μοναστήρι κυματίζει το λάβαρο «Ορθοδοξία ή θάνατος». Παρόμοια στάση είχαν ακολουθήσει τότε τα περισσότερα μοναστήρια του Αγίου Όρους, αποφασίζοντας να μη μνημονεύουν τον Πατριάρχη λόγω της πρώτης συνάντησής του με τον Πάπα της Ρώμης.

Με τα χρόνια όμως το ζήτημα για τους υπόλοιπους Αγιορείτες διαφοροποιήθηκε, αλλά οι Εσφιγμενίτες διατήρησαν τη σκληρή στάση χαρακτηρίζοντας αιρετικό τον Πατριάρχη.

Η αντιπαράθεση των μοναχών του Εσφιγμένου πήρε διαστάσεις μετά το 2002, όταν αποφασίστηκε από την Ιερά Κοινότητα πως η μονή αποτελεί «ιδιαίτερη αδελφότητα και απαγορευμένη» στο Άγιο Όρος, ενώ οι μοναχοί της χαρακτηρίστηκαν σχισματικοί και ανεπιθύμητοι. Η απόφαση επικυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο απέρριψε τη σχετική προσφυγή που κατέθεσαν οι ζηλωτές το 2006. Ακολούθησαν η ίδρυση νέας αδελφότητας της Μονής Εσφιγμένου και η εγκατάσταση καινούργιου κτιρίου για να φιλοξενήσει το αντιπροσωπείο του νέου μοναστηριού. Το νέο κονάκι θεμελίωσε τον Οκτώβριο του 2006 ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και χτίστηκε ακριβώς απέναντι στο παλιό αντιπροσωπείο.

Οι δικαστικές διαμάχες
Η αντιπαράθεση για τη διεκδίκηση της Μονής Εσφιγμένου έφτασε στα δικαστήρια Θεσσαλονίκης, ενώπιον των οποίων πολλές φορές οδηγήθηκαν οι ζηλωτές μοναχοί κατηγορούμενοι για παράνομη κατάληψη του μοναστηριού αλλά και για τα επεισόδια που είχαν αμαυρώσει το Άγιο Όρος τον Δεκέμβριο του 2006. Τότε σημειώθηκε η πρώτη βίαιη απόπειρα εκκένωσης του παλιού αντιπροσωπείου και συνοδεύτηκε από εικόνες με αιματοκυλισμένους μοναχούς από τις συγκρούσεις με άλλους μοναχούς.

Οι γέροντες της Ιεράς Κοινότητας, μετά τις διαστάσεις που έχει πάρει η ιδιότυπη κόντρα μεταξύ της παλιάς και της νέας αδελφότητας, άρχισαν να παίρνουν αποστάσεις.
Ενδεικτικό είναι ότι πριν από λίγους μήνες προκάλεσε έντονη ενόχληση η κατάθεση αγωγής από τους νεο-εσφιγμενίτες μοναχούς εις βάρος του ελληνικού Δημοσίου. Με την προσφυγή τους, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, αξιώνουν αποζημίωση άνω των 3 εκατομμυρίων ευρώ επειδή δεν έγιναν ενέργειες για την απομάκρυνση των ζηλωτών.

Πάντως, χθες μία ακόμη επιχείρηση της Αστυνομίας έγινε για να απομακρυνθούν. Κι αυτό που προκάλεσε περισσότερο, ήταν η φωτογραφία που δείχνει μοναχό να πετά μολότοφ.