Το βλέμμα του ταξιδιώτη που εισέρχεται με πλοίο στο λιμάνι του Πειραιά αναπόφευκτα εστιάζει από μακριά στο πιο υψηλό, αλλά και πιο απαξιωμένο κτίριο της πόλης. Πολλά ήταν τα προσωνυμία που δόθηκαν στο 84 μέτρων και 22 ορόφων οικοδόμημα, που αποτέλεσε την μεγαλύτερη ίσως αισθητική παρέμβαση, αλλά και «πληγή» στην μεταπολιτευτική ιστορία του μεγάλου λιμανιού της χώρας.
Η κατασκευή του ξεκίνησε επί χούντας το 1972 (αφού άλλαξε ο νόμος το 1968 που αύξησε το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος οικοδόμησης μέχρι 28 αλλά παρά τα εκάστοτε φιλόδοξα σχέδια δεν ολοκληρώθηκε ποτέ). Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κτίριο της Ελλάδας, μετά τον πύργο των Αθηνών. Σήμερα, μετά από 47 χρόνια και σύγχυση δεκαετιών από όλες τις δημοτικές Αρχές, ο Γιάννης Μώραλης δηλώνει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι έχουν δρομολογηθεί όλες οι διαδικασίες για να κλείσει «η πληγή» και να αξιοποιηθεί ο πύργος με επενδύσεις (τουλάχιστον 50 εκατομμυρίων), επιτρέποντας πολλές χρήσεις στο εμπορο-ναυτιλιακό κέντρο της πόλης και εξασφαλίζοντας πόρους για τον δήμο το λιγότερο 900 χιλιάδων ευρώ ετησίως.
Με την ευκαιρία αυτή, το Πρακτορείο πέρα από την αποκαλυπτική συνέντευξη του δημάρχου, πραγματοποίησε και δίνει στη δημοσιότητα μια τηλεοπτική αυτοψία του πύργου μέσω ενός σχετικού βίντεο, που περιλαμβάνει εικόνα από drone, αλλά και καταγραφή με κάμερα της κατάστασης που επικρατεί μέσα στους ορόφους του ερειπωμένου πύργου.
«Θέλαμε αρχικά να το κατεδαφίσουμε»
Τις τελευταίες δεκαετίες ήταν αναπτυγμένη έντονη φημολογία περί έλλειψης στατικότητας του κτιρίου. «Για να πω κάτι οξύμωρο», τονίζει ο κ. Μώραλης, την προεκλογική περίοδο του 2014, είχαμε πει ότι θα τον γκρεμίσουμε τον πύργο εάν εκλεγούμε. Γιατί πιστεύαμε πραγματικά ότι ο πύργος αυτός για να μην έχει αξιοποιηθεί 45 χρόνια, θα υπήρχε κάποιο στατικό πρόβλημα. Υπήρχε ένας αστικός μύθος ότι ο πύργος του Πειραιά γέρνει, ότι έχει ένα πρόβλημα στατικό. Διαπιστώσαμε, από την πρώτη περίοδο ότι ο πύργος είναι μια χαρά ως κτίριο. Και έτσι μπήκαμε στη διαδικασία να κυνηγήσουμε την αξιοποίηση του».
Η αλήθεια είναι ότι η πολύ έντονη εικόνα της εγκατάλειψης του κτιρίου ιδιαίτερα σε ένα χώρο μεγάλης κινητικότητας, καθώς εκεί βρίσκεται η παλιά παραδοσιακή αγορά του Πειραιά και ακριβώς απέναντι από την προβλήτα όπου αγκυροβολούν μεγάλα πλοία στο λιμάνι και συνεπώς συγκεντρώνονται μεγάλες μάζες ταξιδιωτών, δίνει αρνητικές εντυπώσεις.
«Είναι κακή η εικόνα και γι αυτούς που μπαίνουν στο λιμάνι του Πειραιά αλλά και για εκείνους που καθημερινά κυκλοφορούν στην πόλη του Πειραιά», τονίζει ο κ. Μώραλης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προσθέτει με έμφαση: «Και είναι το υπ αριθμόν ένα περιουσιακό στοιχείο του Πειραιά που παρέμενε αναξιοποίητο».
Ένα ερειπωμένο, γιαπί αποκτά ανάδοχο
Σήμερα στον πύργο του Πειραιά χρησιμοποιούνται μόνο το ισόγειο και οι δύο πρώτοι όροφοι. Χωρίς ασανσέρ και με πολύ παλιές υποδομές ακόμη και εκεί η εγκατάλειψη είναι έντονη. Στεγάζονται δημόσιες υπηρεσίες, υπάρχει ένα γραφείο της ομάδας του Εθνικού και μια αίθουσα πυγμαχίας.
Στον υψηλότερο όροφο η εικόνα γίνεται αποκαρδιωτική. Σκόνη, σπασμένα παράθυρα, τσιμέντα εγκαταλελειμμένα ελάσματα. Η ταράτσα έχει μεν εκπληκτική θέα προς το λιμάνι, αλλά τρομακτική προς την πλευρά του κτιρίου.
«Βρισκόμαστε σε ένα τελικό στάδιο. Κάναμε μελέτες στατικές, κάναμε μελέτες οικονομοτεχνικές, τι θα μπορούσε δηλαδή να αποδώσει στο Δήμο Πειραιά αυτό που μπορεί να γίνει, κάναμε ένα διεθνή διαγωνισμό την περασμένη άνοιξη, και υπήρξε ενδιαφέρον», λέει ο δήμαρχος Πειραιά.
«Έχουμε μια συγκεκριμένη πρόταση για την αξιοποίηση που την εξετάζει η επιτροπή του Δήμου, και πιστεύω ότι μέχρι 10 Οκτωβρίου θα έχουμε προσωρινά ανάδοχο», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μώραλης και διευκρινίζει ότι θα υποβληθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο φέρνοντας οριστικό αποτέλεσμα για την αξιοποίηση του πύργου.
Πάντως, χωρίς να αναφερθεί σε ονόματα εταιρειών, δήλωσε ότι σε κάθε περίπτωση, εφόσον προκριθεί κάποια κοινοπραξία, στόχος θα είναι η ανακατασκευή του ακινήτου των 32.000 τ.μ., με πολλαπλές χρήσεις.
«Θα αλλάξει μια περιοχή ολόκληρη, με πολλές παθογένειες λόγω της εγκατάλειψης του πύργου, και με την παρέμβαση του ιδιώτη θα αλλάξει η κατάσταση. Θα έχουμε θέσεις εργασίας, εφόσον ευοδωθεί βέβαια, θα γίνει παραχώρηση για 99 χρόνια, σας λέω τους όρους του διαγωνισμού που είναι δημοσιεύσιμα στοιχεία, το γεγονός προέβλεπε το μίνιμουμ 900 χιλιάδες ετησίως μίσθωμα, και προβλέπεται τουλάχιστον 30 εκατομμύρια επένδυση για την ανακατασκευή του πύργου».
Ξενοδοχεία γραφεία και κατοικίες
Ο Γιάννης Μώραλης σημειώνει ότι ο Πειραιάς είναι ένα ναυτιλιακό κέντρο, όχι όμως όπως το City του Λονδίνου. «Όμως η βάση της ελληνικής ναυτιλίας είναι εδώ, το αρμόδιο υπουργείο είναι εδώ, και έτσι κάθε κτίριο που ανακατασκευάζεται εδώ έχει μια αναφορά σε αυτό που λέγεται γαλάζια οικονομία , γαλάζια ανάπτυξη ναυτιλία. Και νομίζω ότι και αυτό το κτίριο θα χρησιμοποιηθεί και γι αυτό το λόγο.
Όμως, δεν είναι το μόνο. Αυτή την στιγμή υπάρχει πληθώρα επενδύσεων στον Πειραιά. Σε αυτό το κτίριο θα μπορούσαν να είναι γραφεία, ξενοδοχείο, θα μπορούσε στους δυο πρώτους ορόφους να έχει καταστήματα», επισημαίνει.
«Σε διάφορες εταιρείες που το δείξαμε και στο εξωτερικό στην Ευρώπη και στην Κίνα και σε ελληνικές εταιρείες. Αυτό που οι ενδιαφερόμενοι έδειχναν, είναι σχήμα γραφείων,ξενοδοχείων και εμπορικών καταστημάτων…», διευκρινίζει ο κ. Μώραλης ο οποίος σημειώνει ακόμη ότι στον Πύργο θα μπορούσε όταν αξιοποιηθεί να έχει και κατοικίες καθώς αυτό επιτρέπεται.
Σύμφωνα με πληροφορίες αν και δεν έχουν γίνει επίσημες ανακοινώσεις, ο πιθανότερος ανάδοχος φαίνεται να είναι το σχήμα της εταιρείας Dimand Real Estate – EBRD (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης), που έχει υποβάλει κοινή πρόταση με την Prodea Investments (πρώην Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ). Πάντως, η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί και επίσημα, αφήνοντας την εντύπωση ότι ίσως να υπάρξει κάποια έκπληξη της τελευταίας στιγμής. Χαρακτηριστικά ο κ. Μώραλης αφού αναφέρθηκε στα ανταλλάγματα και στο ελάχιστο ύψος της επένδυσης δήλωσε: «Όταν ανοίξουν οι φάκελοι θα γνωρίζουμε ακριβώς τα πραγματικά ποσά».
* Το ρεπορτάζ και τη σκηνοθεσία υπογράφει ο δημοσιογράφος Γιώργος Κουβαράς
