Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ανέβαλε την έκδοση οριστικής απόφασης για το νόμο πλαίσιο (Ν. 4009/2011) της πρώην υπουργού Παιδείας Άννας Διαμαντοπούλου για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, καθώς επήλθαν μεταβολές σ’ αυτόν με τον νεότερο νόμο 4076/2012. Μεταβολές οι οποίες έχουν προσβληθεί και αυτές στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο και πρόκειται να συζητηθούν μέσα στον τρέχοντα μήνα.

Ειδικότερα, 19 πανεπιστήμια της χώρας, μέλη των πρυτανικών τους αρχών, όπως και πανεπιστημιακοί καθηγητές, το τελευταίο δίμηνο του 2011 προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κατά του νόμου πλαισίου, ζητώντας να ακυρωθούν δύο υπουργικές αποφάσεις της υπουργού Παιδείας ως παράνομες, καθώς η έκδοσή τους στηρίζεται στο Ν. 4009/2011 (νόμος πλαίσιο) που είναι αντίθετος στη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της πλήρους αυτοδιοίκησης των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (άρθρο 16 του Συντάγματος).

Οι αιτήσεις αυτές συζητήθηκαν στην Ολομέλεια του ΣτΕ στις 2 Μαρτίου 2012. Κατά τη συζήτηση αυτή υποστηρίχθηκε από την πλευρά των ΑΕΙ, μεταξύ των άλλων, ότι με το νέο νομοθετικό πλαίσιο (Ν. 4009/2011) για «πρώτη φορά καταργείται το αυτοδιοίκητο κύτταρο των πανεπιστημίων που προστατεύεται από το άρθρο 16 του Συντάγματος», ενώ το νέο σύστημα επιλογής των διοικήσεων των πανεπιστημίων χαρακτηρίστηκε από τους δικηγόρους των ΑΕΙ, ως «ένα τυφλό σύστημα που οδηγεί σε τυφλά αποτελέσματα».

Παράλληλα, τονίστηκε από την πλευρά της πανεπιστημιακής κοινότητας ότι με τη συμμετοχή των εξωτερικών μελών στη διοίκηση των ΑΕΙ παραβιάζεται το άρθρο 16 του Συντάγματος, καθώς: α) Μετέχουν σε συλλογικό όργανο διοικήσεως του ΑΕΙ πρόσωπα στερούμενα ακαδημαϊκής ιδιότητας, ενώ δεν μετέχουν της εκλογής όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας και β) είναι μη εκλεγμένα πρόσωπα από το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας, ενώ δεν μετέχουν της εκλογής όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Όμως, η Ολομέλεια σε μια σειρά αποφάσεών της (1466-1469/2013, 1565/2013 κ.λπ.) επισημαίνει ότι μετά τη συζήτηση της υποθέσεως στην Ολομέλεια του ΣτΕ κατά τη δικάσιμο της 2ας Μαρτίου 2012, δημοσιεύθηκε ο Ν. 4076/2012 που αφορά τις ρυθμίσεις «θεμάτων Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων». Ο νόμος αυτός επέφερε ουσιώδεις μεταβολές στο σύστημα διοικητικής οργανώσεως των ΑΕΙ του Ν. 4009/2011, υπογραμμίζεται στις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ, ιδίως με την κατάργηση του «προγράμματος σπουδών» και την επαναφορά του Τμήματος ως τη «βασική εκπαιδευτική και ακαδημαϊκή μονάδα του Ιδρύματος».

Κατόπιν αυτών, οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφάνθηκαν ότι ανακύπτει ζήτημα επιρροής των νεότερων νομοθετικών διατάξεων του Ν. 4076/2012 στο νόμο πλαίσιο της κυρίας Διαμαντοπούλου (Ν. 4009/2011), ενώ παράλληλα τονίζουν ότι αναμένεται να συζητηθούν στην Ολομέλεια του ΣτΕ στις 17 Μαΐου 2013, πέντε νέες αιτήσεις ακυρώσεως κατά του νεότερου νομοθετικού πλαισίου και των υπουργικών αποφάσεων που εκδόθηκαν.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται στις αναβλητικές αυτές αποφάσεις της Ολομέλειας ότι «ανακύπτει προεχόντως το ζήτημα της επιρροής επί του αντικειμένου της υπό κρίση αιτήσεως των νεότερων νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων και ιδίως εκείνων που κατάργησαν τις οργανωτικές επιτροπές του άρθρου 76, παράγραφος 1 του Ν. 4009/2011 και ανέθεσαν τη σχετική αρμοδιότητα στο πρυτανικό συμβούλιο, καθώς και των νεότερων κανονιστικών υπουργικών αποφάσεων, οι οποίες εκδόθηκαν κατ’ επίκληση των εξουσιοδοτικών διατάξεων του νέου νόμου 4076/2012 και ειδικότερα της υπουργικής αποφάσεως για την εκλογική διαδικασία με ηλεκτρονική και επιστολική ψήφο, καθώς και της “κωδικοποιητικής” υπουργικής απόφασης, με την οποία μετά την κωδικοποίηση του συνόλου των διαδικασιών αναδείξεως των οργάνων διοικήσεως των ΑΕΙ, συμπεριλαμβανομένου και του συστήματος ταξινομικής ψήφου, ανακλήθηκαν “εξ υπαρχής” όλες οι προγενέστερες σχετικές υπουργικές αποφάσεις χωρίς πάντως, να θιγούν οι εκλογικές διαδικασίες αναδείξεως των οργάνων διοικήσεως των ΑΕΙ που τυχόν διενεργήθηκαν κατά τα προβλεπόμενα στις ανακαλούμενες υπουργικές αποφάσεις».