Πολιτική επιστράτευση είναι η επίταξη προσωπικών υπηρεσιών, δηλαδή η υποχρεωτική παροχή των προσωπικών υπηρεσιών αυτών που επιτάσσονται, και κηρύσσεται με βάση το Νομοθετικό Διάταγμα 17/1974 «Περί Πολιτικής Σχεδιάσεως Εκτάκτου Ανάγκης».

Το εν λόγω Διάταγμα αναφέρει ότι κατάσταση εκτάκτου ανάγκης είναι κάθε αιφνίδια κατάσταση προκαλούμενη είτε από φυσικά ή από άλλα γεγονότα ή από ανωμαλίες κάθε φύσης και η οποία έχει ως αποτέλεσμα την παρακώλυση και τη διατάραξη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας.

Ειδικότερα, το άρθρο 18 του Ν.Δ. /17/1974 επιτρέπει την πολιτική επιστράτευση του προσωπικού, σε περίπτωση πολιτικής κινητοποίησης.

Το Ν.Δ. 17/1974 εκδόθηκε πριν από την ισχύ του Συντάγματος του 1975 με βάση τις διατάξεις του Συντάγματος του 1952.

Διαδικασίες επιστράτευσης

Σε όλους όσοι καλούνται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους διανέμονται τα «φύλλα ατομικής προσκλήσεως πολιτικής επιστράτευσης» γνωστά και ως «φύλλα πορείας». Την ευθύνη για την παρακολούθηση της διαδικασίας έχουν οι κατά τόπους νομαρχίες.

Κυρώσεις

Η άρνηση αποδοχής του φύλλου πορείας επισύρει ποινικές ευθύνες, αλλά και διοικητικές ποινές. Στην περίπτωση αυτή κινείται άμεσα η αυτόφωρη διαδικασία και με εισαγγελική παρέμβαση αυτός που αρνείται το φύλλο πορείας συλλαμβάνεται και δικάζεται στο Αυτόφωρο. Σε περίπτωση που λείπει ο παραλήπτης του φύλλου πορείας, αυτό θα θυροκολληθεί στο σπίτι του και θα πρέπει να εντοπιστεί άμεσα από την Αστυνομία.

Χρονικό επιστρατεύσεων

– 1979- επιστρατεύονται οι τραπεζικοί υπάλληλοι, αφού με την απεργία τους είχαν «παραλύσει» οι τράπεζες.
– 1983- επιστράτευση των οδηγών – ιδιοκτητών βυτιοφόρων εξαιτίας της παρατεταμένης απεργίας τους. Παράλληλα, είχε κηρυχθεί και επίταξη των βυτιοφόρων αυτοκινήτων υγρών καυσίμων δημόσιας χρήσης και πολιτική επιστράτευση των οδηγών – απεργών. (Το ΣτΕ το οποίο εξέτασε την προσφυγή των απεργών, δικαίωσε την απόφαση της διοίκησης, συνδέοντας την παρατεταμένη απεργία με το μεγάλο κύμα κακοκαιρίας και την έλλειψη καυσίμων σε νοσοκομεία).
– 1986- Επιστράτευση των χειριστών και ιπτάμενων μηχανικών της Ολυμπιακής Αεροπορίας.
– 1994- επίταξη των λεωφορείων πολιτών που είχαν συμβληθεί με τον ΟΑΣΑ.
– 2002- πολιτική επιστράτευση των απεργών ναυτεργατών, ύστερα από τα σοβαρά προβλήματα αποκλεισμού της νησιωτικής Ελλάδας, εξαιτίας της παρατεταμένης απεργίας της ΠΝΟ.
– 2006-πολιτική επιστράτευση των απεργών ναυτεργατών.