Μία ευρύτατα διαδεδομένη άγνοια για το τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση εντοπίζουν τα αποτελέσματα πανελλαδικής έρευνας, που διεξήγαγε ο Οργανισμός Έρευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις» και τα οποία παρουσίασε το βράδυ της Παρασκευής στη Θεσσαλονίκη ο διευθυντής σύνταξης του Οργανισμού, Θοδωρής Γεωργακόπουλος, στο πλαίσιο του περιφερειακού συνεδρίου με θέμα «Η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης – η πρόκληση της μετανάστευσης και οι προοπτικές ανάπτυξης στην Περιφέρεια», που διοργάνωσε το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα.
Η έρευνα διεξήχθη τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2018 για λογαριασμό της διαΝΕΟσις από την εταιρεία MRB Hellas, με πανελλαδικό δείγμα 1.250 ατόμων, 70 ερωτήσεις και περισσότερες από 200 μεταβλητές. Στο κομμάτι της, που αφορά το τι πιστεύουν, τι νομίζουν και τι θέλουν για οι Έλληνες για την Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με τον κ. Γεωργακόπουλο «αναδεικνύεται ότι έχουμε αντιφατικές απόψεις για ένα πράγμα, το οποίο δεν ξέρουμε πάρα πολύ καλά, δεν ξέρουμε τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση». Ταυτόχρονα, όμως, καταγράφεται και μία υποχώρηση του αντιευρωπαϊσμού, σε σχέση με τα ευρήματα της αντίστοιχης δημοσκόπησης πέρυσι.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, το 68% των Ελλήνων πλέον αξιολογεί τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θετικά -από 53,5% πέρυσι- δηλαδή ο αντιευρωπαϊσμός τείνει να φθίνει. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, 6 στους 10 Έλληνες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ωφέλησε περισσότερο την Ευρωπαϊκή Ένωση –8 στους 10 αγρότες το πιστεύουν αυτό.
Σχεδόν οι μισοί Έλληνες πιστεύουν ότι η χώρα από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζημιώθηκε στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης και της ευημερίας. Ένας στους τέσσερις θα επιθυμούσε η χώρα να έχει εθνικό νόμισμα. «Είναι πρόοδος, πέρυσι ήταν ένας στους 3», επισήμανε ο κ. Γεωργακόπουλος, παρατηρώντας, ωστόσο, ότι «57% των Ελλήνων πιστεύουν ότι η απόφαση να μπούμε στο ευρώ ήταν λανθασμένη».
«Αυτή η αμφισημία», εξήγησε, «φαίνεται πολύ έντονα και σε άλλα θέματα και φαίνεται πολύ έντονα και στις ερωτήσεις, που έχουν να κάνουν με τα μνημόνια και τα προγράμματα διάσωσης». Έξι στους 10 συμφωνούν ότι τα μνημόνια ήταν αναγκαίο κακό, λόγω της δυσμενούς κατάστασης, στην οποία έχει περιέλθει η οικονομίας της χώρας. Ταυτόχρονα, όμως, 7 στους 10 πιστεύουν ότι τα μνημόνια ήταν εφεύρημα των Ευρωπαίων, για να εκμεταλλευτούν τη χώρα μας.
Μέχρι πέρυσι υπήρχε και μία απαισιοδοξία των πολιτών για το μέλλον της Ευρώπης και τη θέση της Ελλάδας σε αυτήν. Αυτό φαίνεται επίσης να αμβλύνεται ως φαινόμενο, καθώς ποσοστό 85% πιστεύει ότι σε 10 χρόνια η Ελλάδα θα είναι ακόμη μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης –το ποσοστό αυτό πέρυσι ήταν 60%. Αντίστοιχα, ποσοστό 81% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι σε 10 χρόνια η χώρα θα εξακολουθεί να έχει ως νόμισμά της το ευρώ –πέρυσι το ποσοστό αυτό ήταν 58%.
Τοποθετήσεις ευρωβουλευτών
Στις κοινωνικές ανισότητες σε επίπεδο κρατών μελών της ΕΕ και ιδιαίτερα μεταξύ των χωρών Βορρά και Νότου αναφέρθηκε η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνα Κούνεβα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη πλάι στους οικονομικούς δείκτες να λαμβάνονται υπόψη και οι κοινωνικοί, ώστε να συνδυαστούν αρμονικά η κοινή ευρωπαϊκή ανάπτυξη, με την ανάπτυξη κάθε περιφέρειας σε κάθε χώρα. Αναφερόμενη στη διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος από την ΕΕ σημείωσε ότι «όταν αποφάσιζαν οι ισχυροί της Ευρώπης και πολλές μικρότερες χώρες, που έκλεισαν τα σύνορά τους, ήξεραν ότι δύο χώρες -η Ελλάδα και η Ιταλία- θα δεχθούν ένα βάρος πάνω από τις δυνάμεις τους και ευτυχώς, παρά τα τεράστια προβλήματα, οι χώρες αυτές και οι κοινωνίες τους ήταν που έσωσαν την τιμή της Ευρώπης».
Στα ζητήματα που έχουν αναδειχθεί κατά τον σχεδιασμό του νέου προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στα σύνθετα θέματα (π.χ. Κοινοτικός προϋπολογισμός), όπου τα κράτη μέλη καλούνται να συμφωνήσουν σε κοινές λύσεις, αναφέρθηκε η ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μαρία Σπυράκη. «Υπάρχει ένας ισχυρός κίνδυνος να μην καταφέρουμε να συμφωνήσουμε», σημείωσε και εξήγησε: «Ο ισχυρός κίνδυνος αυτός οφείλεται στο γεγονός ότι μπαίνουμε πια στην τελική εκλογική ευθεία για εμάς που είναι ο Μάιος του 2019. Ταυτόχρονα και παράλληλα η Κομισιόν είναι υποχρεωμένη να παρουσιάσει το πρώτο σχέδιο του προϋπολογισμού στις 2 Μαΐου. Τα κράτη μέλη έχουν το καθένα τις δικές του κόκκινες γραμμές, προκειμένου να διατηρηθεί ο προϋπολογισμός όπως έχει, για να φτάσει στους δικούς του τελικούς αποδέκτες». «Όμως», συνέχισε η κ. Σπυράκη, «αν δεν συμφωνήσουμε θα βρεθούμε μπροστά στον κίνδυνο να έχουμε κενό πληρωμών το 2020 και το 2021, διότι η δική μας θητεία τελειώνει το 2019, η θητεία της Κομισιόν τελειώνει στο τέλος του 2019, η νέα Κομισιόν θα αρχίσει το 2020 και μέχρι να βρεθεί νέος συμβιβασμός θα υπάρξει σίγουρα ένα κενό, που θα αφορά το 2020 και το 2021 και αυτό θα έχει αντίκτυπο και στις αγροτικές επιδοτήσεις και στην πληρωμή των δικαιούχων, των ΕΣΠΑ ή των άλλων προγραμμάτων».
Σε θέματα που έχουν να κάνουν με τις γεωστρατηγικές ισορροπίες αναφέρθηκε η ευρωβουλευτής με την «Ελιά», Εύα Καϊλή: «Η γεωστρατηγική πέρα από την άμυνα έχει και ενεργειακές συμφωνίες. Πέρασε και πάει στο Συμβούλιο ντιρεκτίβα, την οποία θέλανε οι Πολωνοί και οι Ρουμάνοι ώστε κάθε ενεργειακή συμφωνία με τα Βαλκάνια και την Κύπρο να περνάει από την έγκριση και να την διαπραγματεύεται η Ευρώπη». «Η χώρα μας», επισήμανε, «στη θέση που βρίσκεται με τα Βαλκάνια θα πρέπει να μην ξεχνά ότι υπάρχουν πολλά παιχνίδια που παίζονται πέρα από αυτά βλέπουμε». Αναφερόμενη στο θέμα της κράτησης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, επισήμανε ότι οι Έλληνες ευρωβουλευτές έχουν εργαστεί από κοινού και έχουν προβεί σε σχετικές ενέργειες. «Πρέπει να αρχίσουμε να ασκούμε κυρώσεις και πιέσεις, οικονομικές διπλωματικές, να αξιοποιήσουμε δυνατότητες που δεν έχουμε χρησιμοποιήσει και προσπαθούμε να κινήσουμε όλοι μαζί τέτοιες πρωτοβουλίες και διαδικασίες», είπε.
Προβληματισμό για την προοπτική της ευρωπαϊκής ενοποίησης εξέφρασε ο ευρωβουλευτής με την «Ελιά» Νίκος Ανδρουλάκης. «Οι δυνάμεις του ευρωσκεπτικισμού και οι κυβερνήσεις που ελέγχονται από ΕΛΚ δημιουργούν εμπόδια στο να παρθούν οι αποφάσεις», σημείωσε, εκτιμώντας πως «σήμερα τα πράγματα είναι δύσκολα και αν συνεχίσουμε να συζητάμε περί ανέμων και υδάτων η ΕΕ θα βρεθεί σε ρόλο κομπάρσου, σε ό,τι αφορά τις οικονομικές ισχυρές δυνάμεις». Ενόψει των επόμενων ευρωεκλογών προέβλεψε: «Η εκτίμησή μου είναι ότι το 2019 θα είναι Βατερλό οι εκλογές για τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, γιατί το ΕΛΚ μπορεί να έλθει πρώτο, αλλά ο εσωτερικός συσχετισμός του λαϊκού κόμματος θα είναι τέτοιος που θα είναι ενισχυμένη η συντηρητική πτέρυγά του […] δεν θα είναι το 2019 πρόσφορο το έδαφος για μεγάλες πολιτικές αλλαγές».
«Οι οικονομικές δυσκολίες, που ακόμη αντιμετωπίζουμε και ο τρόπος με τον οποίο η κρίση εξελίχθηκε δείχνουν ότι δεν μπορεί πια να αντιμετωπισθεί με την υιοθέτηση μεμονωμένων οικονομικών πολιτικών», είπε στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, εξηγώντας ότι «η κρίση ήταν και είναι πολυπαραγοντική και εν μέρει σχετίζεται με την προοπτική όλου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος». «Είμαστε μάρτυρες έλλειψης αλληλεγγύης στον βαθμό που κάθε χώρα μένει προσκολλημένη στην προώθηση της δικής της επίκαιρης ατζέντας», σημείωσε.
