Σε μια κοινωνία την οποία η κρίση μετατρέπει σε εύφλεκτο υλικό, παρουσιάζουν ενδιαφέρον οι πολιτικές κινήσεις που σχετίζονται με τη διαχείριση των σωμάτων ασφαλείας και των μηχανισμών καταστολής.

Είναι φανερό ότι γίνονται απόπειρες αναπροσαρμογής του δόγματος εμπλοκής των ενστόλων στις κοινωνικές αντιδράσεις, οι οποίες θα κλιμακώνονται συνεχώς. Μια κοινωνία που πλήττεται βαρύτατα από τα οικονομικά μέτρα δεν μπορεί να δέρεται κιόλας από τις δυνάμεις καταστολής που δεν έχουν βρει ή δεν θέλουν να βρουν τρόπο να απομονώσουν όσους έχουν ως αυτοσκοπό τη βία.

Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών αν δεν σημαδεύονταν από το θάνατο του 53χρονου συνδικαλιστή του ΠΑΜΕ θα μπορούσαν να αποτιμηθούν ως έμπρακτη αλλαγή του αστυνομικού δόγματος διαχείρισης διαδηλώσεων επί το μετριοπαθέστερον.

Μάλιστα, σε ένα διήμερο που η αστυνομία ήταν σε απολύτως μεταβατικό στάδιο σε ό,τι αφορά το ηγετικό κλιμάκιο, το ρίσκο ήταν διπλό. Αρχικά η διοίκηση του μηχανισμού έστω για δύο 24ωρα έγινε εκ των ενόντων, αφού ανακοινώθηκαν αλλαγές στην ηγεσία ταυτόχρονα με τις μεγάλες διαδηλώσεις. Και μάλιστα με τη συμμετοχή του ανακληθέντος από την αποστρατεία Χ. Χριστοφαρεΐζη, του σχεδιαστή των ΜΑΤ τη δεκαετία του ’90, που συνδέθηκε με την επιχείρηση κατά των συνταξιούχων έξω από το Μαξίμου το 1995. Η άλλη αλλαγή που παρατηρήθηκε ήταν η επιστροφή του δόγματος της αυτοσυγκράτησης και η διακριτική παραχώρηση εξουσίας για αυτοπεριφρούρηση διαδηλώσεων στα οργανωμένα συνδικάτα.

Οσα έγιναν την Πέμπτη με το ΠΑΜΕ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», σε ρόλο όχι μόνο αμυντικής αλλά και επιθετικής περιφρούρησης των εκδηλώσεών του στον Αγνωστο Στρατιώτη ήταν η αρχή μιας νέας τακτικής η οποία δίνει περιθώρια αυτορρύθμισης στους διαδηλωτές που θα έχουν τον πρώτο λόγο στη μη παρείσφρηση ταραξιών στο σώμα των κινητοποιήσεών τους. Και αυτό είναι ρίσκο, διότι οι απίστευτες βιαιότητες μεταξύ διαδηλωτών, με διακριτικά απούσα την αστυνομία, θα μπορούσε να έχει βαρύτερες συνέπειες. Αν και τυχόν αστυνομική εμπλοκή ενδέχεται να είχε ακόμη μεγαλύτερες. Σε κάθε περίπτωση αυτή είναι τακτική που μάλλον θα εφαρμοστεί ξανά κατόπιν συνεννοήσεων.

Στην κρίσιμη αυτή φάση ήταν σαφές ότι ο Χρ. Παπουτσής επιθυμούσε μετριοπαθέστατη διοίκηση σε όλα τα κλιμάκια του επιτελείου και όχι μόνο στο πόστο του αρχηγού. Γι’ αυτό μεθόδευσε μετακινήσεις επιχειρησιακά σκληρών αξιωματικών που θεωρούσε ότι έπλητταν την εικόνα της αστυνομίας εξαιτίας της συμπεριφοράς ενστόλων οι οποίοι τραυμάτισαν σοβαρά διαδηλωτές και επαγγελματίες δημοσιογράφους τους τελευταίους μήνες, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων. Προφανώς για λόγους ισορροπιών ο υπουργός προσέλαβε και επιχειρησιακό σύμβουλο, έναν έμπειρο απόστρατο.

Για πάνω από ένα χρόνο ο υπουργός μιλά για έλλειμμα δημοκρατίας στα σώματα ασφαλείας και απείλησε ότι δεν θα διστάσει να πλήξει δομές, μονάδες και διοικητές. Βεβαίως αυτοί οι διοικητές είχαν επιλεγεί από την ίδια κυβέρνηση πριν από δύο χρόνια, όταν εφαρμοζόταν το επιθετικό δόγμα της ανάκτησης των δρόμων, όπως είχε εξαγγελθεί τότε.

Μετά τη δολοφονία του μαθητή Αλ. Γρηγορόπουλου, αντανακλαστικά η αστυνομία εισέπραξε μεγάλη απαξίωση από τεράστια κομμάτια της κοινωνίας, γεγονός που περιθωριοποίησε κοινωνικά και επαγγελματικά τους ένστολους. Αυτές τις αναταράξεις επαγγελματικού αυτοπροσδιορισμού και συμπεριφορών προσπαθούν να ρυθμίσουν τώρα στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, στη χειρότερη περίοδο των τελευταίων δεκαετιών, με την οικονομική κρίση να ισοπεδώνει ανθρώπους και την κοινωνική συνοχή να γεμίζει ρωγμές.