Τα ηρωικά εμβλήματα όπλων και σωμάτων του ελληνικού στρατού

Οι συμβολικές παραστάσεις που υιοθετούν τα σώματα και τα όπλα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα για το έθνος μας και την πλούσια ιστορία του.

Αντλώντας έμπνευση από τα ηρωικά έπη του 1821 και του 1940 αλλά και από τις ελληνικές περιπέτειες της αρχαιότητας και του Βυζαντίου, ο στρατός ξηράς έχει τα δικά του διακριτικά, τα οποία μπολιάζονται με επιγραμματικές φράσεις που κάτι λένε σε όλους μας.

Καθένα με τη δική του ιστορία αλλά και το ειδικό του βάρος, τα εμβλήματα του στρατού ξηράς είναι τα τροχιοδεικτικά της ελευθερίας αλλά και τα σύμβολα που εγγυώνται την αυτοδιάθεση του έθνους…

Γενικό Επιτελείο Στρατού

Ο δικέφαλος αετός έχει για τη χώρα μας ιδιαίτερη βαρύτητα, αφού χρησιμοποιούνταν ήδη από την αρχαία Ελλάδα ως σύμβολο της θεϊκής εξουσίας. Στα βυζαντινά χρόνια σήμαινε την άγρυπνη επιτήρηση, τη γενναιότητα και την ελευθερία, φτάνοντας ως τα σήμερα να συμβολίζει την αδούλωτη ελληνική ψυχή και τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη.
Όσο για το ρητό, είναι απόσπασμα του επιταφίου που εκφώνησε ο Περικλής κατά την ταφή των πεσόντων του Πελοποννησιακού Πολέμου και αναφέρεται στον Θουκιδίδη («Ους νυν υμείς ζηλώσαντες καί τό εύδαιμον τό ελεύθερον το δέ ελεύθερον το εύψυχον κρίναντες, μή περιοράσθε τούς πολεμικούς κινδύνους»). Μας λέει πως η ελευθερία στηρίζεται στη γενναιότητα.

1η Στρατιά

Η μακεδονική ασπίδα με τον Ήλιο της Βεργίνας φανερώνει τη δύναμη αλλά και την αποφασιστικότητα της 1ης Στρατιάς να μην προβεί ποτέ σε συμβιβασμό με τον εχθρό. «Εφόσον πορεύεται τον ίδιο δρόμο», μας λέει το ρητό, που είναι η απάντηση που έδωσαν οι Αθηναίοι πριν από τη μάχη των Πλαταιών στον Μαρδόνιο που πρότεινε διχαστική ειρήνη στους Αθηναίους (αναφέρεται στον Ηρόδοτο): «Νυν τε απάγελλε Μαρδονίω, ως Αθηναίοι λέγουσι εστ’ αν ο ήλιος την αυτήν οδόν ίη τη περ και νυν έρχεται, μήκοτε ομολογήσειν ημέας Ξέρξη αλλά»…

Α’ Σώμα Στρατού

Η φράση του Λεωνίδα, πλάι στην περικεφαλαία και το δόρυ του, συμβολίζουν τη θέληση του Α’ ΣΣ να αγωνιστεί μέχρις εσχάτων, όπως ακριβώς και ο βασιλιάς της Σπάρτης με τους γενναίους του: «Πάλιν δε Ξέρξου γράψαντος ‘‘πέμψον τά όπλα’’ αντέγραψε ‘‘μολών λαβέ’’», μαρτυρεί ο Πλούταρχος…

 

 

Β’ Σώμα Στρατού

Άλλη μια θρυλική φράση παρμένη από την ελληνική αρχαιότητα, συνταιριάζεται με την ασπίδα και τα χιαστί δόρατα του πολεμιστή της αρχαίας Σπάρτης. Η ρώμη και η μαχητικότητα των αρχαίων Σπαρτιατών απαθανατίστηκαν στο «Ή ταν ή επί τας», «ή αυτήν ή επάνω σ’ αυτήν», δηλαδή…

 

 

 

Γ’ Σώμα Στρατού

Ο σταυρός προασπίζεται από ασπίδα που φέρει κι αυτή σταυρό, σύμβολο της κραταιότητας των βυζαντινών αυτοκρατόρων. Όσο για τα τέσσερα «Β» στις γωνίες του βυζαντινού σταυρού, σημαίνουν «Βασιλεύς Βασιλέων» και «Βασιλεύων Βασιλευόντων». Το ρητό μάς λέει πως «δεν θα λυπηθούμε τη ζωή μας»…

 

 

Δ’ Σώμα Στρατού

Δύο περικεφαλαίες και ένα ξίφος, τα αντιπροσωπευτικότερα πολεμικά εξαρτήματα των πολεμιστών του Μεγάλου Αλεξάνδρου, προβάλλονται μέσα στο γαλανό του ελληνικού ουρανού. «Με το ξίφος έλυσε τον δεσμό», μας λέει ο Φλάβιος Αρριανός στην «Αλεξάνδρου Ανάβαση» για το δαιμόνιο μυαλό του μακεδόνα στρατηλάτη…

 

 

ΑΣΔΕΝ

Η Πύλη των Λεόντων των Μυκηνών συνδυάζεται με το ρητό που αναφέρει ο Όμηρος στην «Ιλιάδα»: «Να υπερασπίζετε την πατρίδα» («Ημείς δε μεγάλοιο Διός πειθώμεθα βουλή, ος πάσι θνητοίση και αθανάτοισιν ανάσσει. Είς οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης»)…

 

 

ΑΣΔΥΣ

Ο έφηβος Θησέας σηκώνει τον πελώριο βράχο και βρίσκει το ξίφος και τα χρυσά σανδάλια που είχε κρύψει εκεί ο πατέρας του. Έτσι και η AΣΔΥΣ δεσμεύεται να βρει και να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για την εκπλήρωση της στρατιωτικής αποστολής της. «Η ανδρεία είναι πολύ μεγάλη δύναμη», σημειώνει ο Όμηρος στην «Ιλιάδα»…

 

 

1η Μεραρχία Πεζικού

Το τσαρούχι του Εύζωνα και η λόγχη, σε συνδυασμό με την πολεμική ιαχή «Αέρα», συμβολίζουν την ορμή του έλληνα στρατιώτη και το αδούλωτο του πνεύματός του. «Εμπρός δια της λόγχης», ήταν το παράγγελμα, στο οποίο απαντούσαν οι στρατιώτες του Πεζικού με τη θρυλική ιαχή…

 

 

4η Μεραρχία Πεζικού

«ΗΕΑ» και «ΗΘΣ», «Ή ΕλευθερίΑ Ή ΘάνατοΣ» δηλαδή, σαν το κρυπτογραφημένο λάβαρο που έδιναν οι Φιλικοί στα νέα στρατολογημένα μέλη. Τα χιαστί δόρατα με τα αναρτημένα λάβαρα τέμνονται και στο σημείο τομής τους εμφανίζεται ο δαφνοστεφής σταυρός…

 

 

8η Μεραρχία Πεζικού

Η εικόνα του ταύρου μέσα σε στεφάνι βελανιδιάς κοσμούσε τη μία όψη νομίσματος των Ηπειρωτών κατά τον 3ο αιώνα π.Χ. Όσο για το «Όχι», θυμίζει σε όλους μας τόσο την ιστορική απάντηση του Ιωάννη Μεταξά κατά την 28η Οκτωβρίου 1940, όσο και το μεγαλείο και τους ηρωικούς αγώνες της 8ης Μεραρχία Πεζικού στα βουνά της Πίνδου κατά τον Πόλεμο του 1940…

 

16η Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού

Ο δικέφαλος αετός πάνω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης συμβολίζει τη θέληση της μεραρχίας να διαφυλάξει τα σύνορά μας με το ίδιο σθένος που αγωνίστηκαν οι Βυζαντινοί για την υπεράσπιση των τειχών της Βασιλεύουσας. «Όλοι θα πεθάνουμε με τη θέλησή μας», μας λέει το ρητό, η απάντηση δηλαδή του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΙΑ’ Δραγάση Παλαιολόγου στον Μωάμεθ Β’ που πολιορκούσε την Πόλη το 1453 και του ζήτησε να του την παραδώσει και να διαφύγει σώος.

20η Τεθωρακισμένη Μεραρχία

Ένας κένταυρος είναι έτοιμος να εκτοξεύσει το φαρμακερό του βέλος, λειτουργώντας ως σύμβολο του σύγχρονου άρματος: το σώμα του αλόγου φανερώνει τη δύναμη του άρματος, ενώ το ανθρώπινο σώμα συμβολίζει τον αρματιστή που ελέγχει και κατευθύνει το τανκ. Όσο για το «Υπό σκιά», αναφέρεται στον σπαρτιάτη πολεμιστή που όταν του μετέφεραν την είδηση πως με τα τόσα βέλη τους οι πέρσες τοξότες κρύβουν τον ήλιο, εκείνος αποκρίθηκε πως τα νέα ήταν πολύ καλά, αφού «εάν οι Μήδοι κρύψουν τον ήλιο, τότε οι Έλληνες θα δώσουν τη μάχη υπό σκιά και όχι υπό τον ήλιο» (αναφέρεται στον Ηρόδοτο)!

3η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία

Η θεά Αθηνά προστατεύει ένα τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού, δίνοντας την πολεμική ταυτότητα της ταξιαρχίας αλλά και τη μηχανοκίνητη φύση της. Όσο για την ιταλική πόλη που αναφέρεται στο έμβλημα, την απελευθέρωσε η 3η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία τον Σεπτέμβριο του 1944 από τους Γερμανούς. «Η αρετή είναι όπλο που ποτέ δεν μπορούν να σου το αφαιρέσουν», μας λέει ο κυνικός φιλόσοφος Αντισθένης (αναφέρεται ο Διογένης Λαέρτιος στους «Βίους φιλοσόφων»).

Αεροπορία Στρατού

Ο Πήγασος, το μυθικό φτερωτό άλογο, συμβολίζει τις πτήσεις πάνω από στεριά και θάλασσα. «Η τύχη είναι με τους τολμηρούς», μας λέει ο Θουκιδίδης και μας βρίσκει όλους σύμφωνους…

 

 

 

Πυροβολικό

Τα δύο χιαστί πυροβόλα αναπαριστούν το Πυροβολικό Μάχης και ο πύραυλος το Α/Α Πυροβολικό. «Η ισχύς εξαρτάται [αποκτάται] με τη γνώση», ισχυρίζεται το ρητό…

 

 

 

Τεθωρακισμένα

Τα χιαστί σπαθιά με το πέταλο αλόγου λειτουργούν ως υπόμνηση στο ιππικό και συνδυάζονται με το άρμα μάχης, που αντικατέστησε τα άλογα. «Εκεί όπου καλεί η δόξα και το καθήκον», δεσμεύονται τα Τεθωρακισμένα…

 

 

 

Πεζικό

Τουφέκι και σπαθί, τα βασικά όπλα του Πεζικού μας επισήμως από το 1833, συνδυάζονται με τη λυχνία, σύμβολο λατρείας του Θεού αλλά και εκδήλωσης τιμής στους νεκρούς. Τόσους νεκρούς που το έμβλημα βάφτηκε κόκκινο, από το αίμα των πεζικάριων που θυσιάστηκαν στους τόσους και τόσους αγώνες του έθνους. «Να επιδιώκεις τη δόξα και την αρετή»…

 

30η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία

Ένα τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού κάτω από το βυζαντινό κάστρο του Πυθίου συμβολίζει τον τομέα δράσης της ταξιαρχίας στον Έβρο και τη μηχανοκίνηση αυτής. «Θα αμυνθώ ακόμα και μόνος», υπόσχεται η 30η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία, θυμίζοντας τον όρκο των Αθηναίων στη θεά Αθηνά: «Ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά, ουδ’ εγκαταλείψω τον παραστάτην ότω αν στοιχίσω, αμυνώ δε υπέρ ιερών και οσίων, και μόνος και μετά πολλών»…

33η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία

Ο Μέγας Αλέξανδρος πάνω στον Βουκεφάλα του στη μάχη του Γρανικού Ποταμού. «Τους ανίκητους δεν τους αγγίζει ο Χάρος», όπως έγραφε το επιτύμβιο επίγραμμα του Παρμενίωνα, αναφερόμενο στον Μέγα Αλέξανδρο («Φθίσαι Αλέξανδρον ψευδής φάτις, είπερ αληθές Φοίβος, ανίκητων άπτεται ουδ’ Αϊδης»).