«Ανοιχτές» φυλακές στον θεσμικό και κοινωνικό έλεγχο, ειδικοί χώροι για τη συνεύρεση των κρατουμένων με τους συντρόφους τους, χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή για την εκπαίδευση των κρατουμένων, ηλεκτρονική κάρτα υγείας των εγκλείστων περιλαμβάνονται στον μακρύ κατάλογο των μέτρων σωφρονιστικής πολιτικής που εισηγείται η διακομματική επιτροπή της Βουλής για τις φυλακές.
Σύμφωνα με την «Σαββατιάτικη Ελευθεροτυπία», στην πολυσέλιδη έκθεσή της, επαναφέρει στο τραπέζι της συζήτησης και τη θεσμοθέτηση του ηλεκτρονικού βραχιολιού, ζητώντας τη σύσταση ομάδας ειδικών στο υπουργείο Δικαιοσύνης που θα εξετάσει τους όρους και τις επιπτώσεις από την επιβολή του μέτρου. Θυμίζουμε ότι ανάλογη συζήτηση είχε ανοίξει και επί υπουργίας Καστανίδη, αλλά το μέτρο είχε αποκρουστεί.
Με τη θέση ότι το «δίκαιο» δεν επιτρέπεται να υποκύπτει εσαεί στη διατήρηση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, η 15μελής διακομματική επιτροπή, υπό την προεδρία του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Δ. Λιντζέρη, ξεκαθαρίζει ότι ειδικά μέτρα ασφάλειας πρέπει να λαμβάνονται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Κρίνει σκόπιμο να εξεταστεί η ίδρυση πειραματικής φυλακής-προτύπου, ενδεχομένως ως παράρτημα πανεπιστημιακής σχολής, ώστε να εφαρμοστούν σύγχρονες μορφές σωφρονιστικής πολιτικής.
Έπειτα από 24 συνεδριάσεις και αλλεπάλληλες επισκέψεις στις φυλακές Κορυδαλλού, Αυλώνα και Ελεώνα, η επιτροπή ζητεί τη σύσταση μόνιμης διακομματικής επιτροπής για το σωφρονιστικό σύστημα και την ίδρυση ανεξάρτητου ινστιτούτου αντεγκληματικής πολιτικής.
Επικοινωνία
Στο πόρισμά της τονίζει ότι το θεμιτό αίτημα της ασφάλειας δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια της νομιμότητας και των δικαιωμάτων, καθώς και ότι η αξία της λογοδοσίας της κλειδοκρατόρων είναι απαραίτητο στοιχείο του κράτους δικαίου. Με βάση τις παραδοχές αυτές προτείνει:
* Διεύρυνση των προσώπων και φορέων που μπορούν να επισκέπτονται τον κρατούμενο.
* Θεσμοθέτηση σε ειδικούς χώρους της συνεύρεσης συζύγων-συντρόφων.
* Διευκόλυνση της αλληλογραφίας και των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων χωρίς περιορισμούς, τηρουμένων των όρων ασφαλείας.
* Ενημέρωση μέσω εφημερίδων, ραδιοφώνου, TV.
* Οι μεταγωγές να γίνονται με χειροπέδες μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
* Οχι προσβλητικός σωματικός έλεγχος.
Εκπαίδευση
* Εθνικό σχέδιο δράσης για την εκπαίδευση των κρατουμένων με συμμετοχή των ΟΤΑ.
* Βιβλιοθήκες, κατάλληλοι χώροι μελέτης.
* Επαναφορά των ελεύθερων ανοιχτών πανεπιστημίων στις φυλακές.
* Χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή για εκπαιδευτικούς λόγους υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
* Φοίτηση σε προγράμματα εξ αποστάσεως.
Πειθαρχικά
* Σύσταση σώματος εσωτερικών υποθέσεων.
* Αποσαφήνιση διαδικασιών επιβολής πειθαρχικών ποινών και δικαίωμα προσφυγής των κρατουμενων.
* Αποδέσμευση πειθαρχικών ποινών από σπουδές, θεραπευτικά πραγράμματα και μεταγωγές.
* Απαγόρευση σωματικών ποινών και εγκλεισμού σε σκοτεινό κελί.
Άδειες
* Διεύρυνση των ημερών άδειας, κυρίως για ανήλικους και γυναίκες-μητέρες.
* Να αιτιολογείται πλήρως η απόρριψη αιτήματος για άδεια.
* Χορήγηση αδειών σε νόμιμους αλλοδαπούς κρατούμενους που δεν δηλώνουν μόνιμη κατοικία.
* Να μη συνδέεται το πειθαρχικό παράπτωμα με την απαγόρευση χορήγησης άδειας.
* Χορήγηση ειδικών διευκολύνσεων για φοιτητές.
Εναλλακτικές μορφές
* Για βραχυχρόνιες ποινές να έχει τη δυνατότητα ο καταδικασθείς να επιλέγει αν θέλει την παροχή κοινωφελούς εργασίας ή τον κατ’ οίκον περιορισμό ή μια μορφή ηλεκτρονικής παρακολούθησης.
* Αμεση ενεργοποίηση των διατάξεων για ημιελεύθερη διαβίωση και τμηματική έκτιση των ποινών.
Επανένταξη
* Διεύρυνση των όρων παροχής του βοηθήματος προς τους αποφυλακιζόμενους και αναπροσαρμογή του ύψους του που σήμερα ανέρχεται στα 272,55 ευρώ.
* Ειδικά προγράμματα ΟΑΕΔ μόνο για αποφυλακισθέντες.
* Να εξεταστεί η δυνατότητα πρόσληψης μέσω ΑΣΕΠ πρώην κρατουμένων με διαγραφή της ποινής από το ποινικό τους μητρώο.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και σε βασικές ρυθμίσεις που υπάρχουν στο σημερινό σωφρονιστικό κώδικα αλλά ουδέποτε εφαρμόστηκαν, γεγονός που αποδίδεται σε οικονομικούς λόγους, γραφειοκρατία και σε αναχρονιστικές αντιλήψεις. Η λίστα περιλαμβάνει την πενιχρή φαρμακευτική περίθαλψη, την απουσία κοινωνικών φορέων, ανεπαρκή ρουχισμό, χορήγηση με το σταγονόμετρο εκπαιδευτικών αδειών, λίγες θέσεις εργασίας, αναιτιολόγητες οι περισσότερες απορρίψεις αδειών, μη λειτουργία των κέντρων ημιελεύθερης διαβίωσης, μη παρουσία δικηγόρου στα σοβαρά πειθαρχικά.
