Σε μια εποχή όπου οι απειλές από drones φορτωμένα με εκρηκτικά πλήττουν όλο και πιο έντονα τις σύγχρονες στρατιωτικές δυνάμεις, κάτι που το βλέπουμε συνεχώς να συμβαίνει στον πόλεμο της Ουκρανίας αλλά και στη Μέση Ανατολή, η Ελλάδα ενισχύει τη δική της αμυντική δυνατότητα, με την ένταξη του προηγμένου συστήματος αντι-drone «Κένταυρος» στο οπλοστάσιό της. Το «Κένταυρος», είναι ένα σύστημα C-UAS (Counter Unmanned Aircraft Systems), που ανιχνεύει και εξουδετερώνει εχθρικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιώντας παθητική ραδιοανίχνευση και ηλεκτρονικές παρεμβολές. Ειδικότερα, το σύστημα εντοπίζει τα drones σε μεγάλη απόσταση χωρίς να εκπέμπει σήμα, και στη συνέχεια διακόπτει τις επικοινωνίες του, προκαλώντας του απώλεια ελέγχου και πτώση. Παράλληλα, μπορεί να εξουδετερώσει πολλαπλές απειλές ταυτόχρονα, κάνοντάς το ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε στρατιωτικές και ναυτικές εφαρμογές.
Η ελληνική συμμετοχή στην ευρωπαϊκή επιχείρηση «Aspides» στην Ερυθρά Θάλασσα, αποτέλεσε ένα από τα πρώτα πεδία εφαρμογής του συστήματος. Κατά τη διάρκεια αυτής της αποστολής, οι φρεγάτες «Ύδρα», «Σπέτσαι» και «Ψαρά» χρησιμοποίησαν το «Κένταυρος» για να προστατεύσουν εμπορικά πλοία και τάνκερ από επιθέσεις των ανταρτών Χούθι. Το σύστημα αποτέλεσε αναπόσπαστο κομμάτι του εξοπλισμού των φρεγατών και επιβεβαίωσε την αξία του στον εντοπισμό και την καταστολή εναέριων απειλών από drones.
Ένα παθητικό αμυντικό σύστημα με ισχυρές δυνατότητες
Ο «Κένταυρος» ξεχωρίζει ως ένα παθητικό σύστημα εντοπισμού και εξουδετέρωσης drones, που δεν απαιτεί ενεργή εκπομπή σήματος για τη λειτουργία του. Με την χρήση ραδιοανίχνευσης σε 360 μοίρες αζιμούθιο (σ.σ. «αζιμούθιο» είναι η γωνία που μετράται στον οριζόντιο άξονα σε σχέση με ένα καθορισμένο σημείο αναφοράς, συνήθως τον βόρειο, καθορίζοντας την κατεύθυνση προς έναν στόχο) και 90 μοίρες σε κατακόρυφο επίπεδο, το σύστημα εντοπίζει τις απειλές σε μεγάλη απόσταση, πριν καν γίνουν αντιληπτές από τα παραδοσιακά ραντάρ των πλοίων. Η ακριβής αυτή κάλυψη περιοχής (area coverage) είναι κρίσιμη για την αποτροπή επιθέσεων από εχθρικά UAV (Unmanned Aerial Vehicles), όπως τα drones των Χούθι, τα οποία αποτελούν διαρκή κίνδυνο σε πολλές σύγχρονες στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Μόλις εντοπιστεί ένα drone, το «Κένταυρος» μπορεί να εκτελέσει παρεμβολές σε δύο επίπεδα. Αρχικά, το σύστημα «κλειδώνει» τον έλεγχο του drone, αποτρέποντάς το να ακολουθήσει τις εντολές του χειριστή του. Στη συνέχεια, διακόπτει τη σύνδεση GPS του, αναγκάζοντας το drone να χάσει τον προγραμματισμένο προσανατολισμό του και να πέσει. Το σύστημα είναι σε θέση να εντοπίσει και να εγκλωβίσει πολλαπλές απειλές ταυτόχρονα, διασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητα της άμυνας.
Η επιτυχία δοκιμών στον Κόλπο του Άντεν
Η πρώτη πραγματική δοκιμασία του συστήματος «Κένταυρος» ήρθε το καλοκαίρι, όταν η φρεγάτα «Ψαρά» του Πολεμικού Ναυτικού μας, ενεπλάκη σε επιτυχία κατά την αποστολή της στον Κόλπο του Άντεν. Το σύστημα εντόπισε και κατέρριψε τουλάχιστον ένα drone των Χούθι προτού καν εκείνον πλησιάσει το στόχο του. Συγκεκριμένα, το αντι-drone σύστημα της φρεγάτας εντόπισε τα εχθρικά drones σε απόσταση μεγαλύτερη των 15 ναυτικών μιλίων, πολύ πριν αυτά γίνουν ορατά από το ραντάρ αέρος του πλοίου.
Το πρώτο drone καταρρίφθηκε μέσω του αντι-drone συστήματος, το οποίο διέκοψε τις επικοινωνίες του και ενεργοποίησε παρεμβολές, ενώ το δεύτερο κατερρίφθη από το πυροβόλο του πλοίου. Τα υπόλοιπα δύο drones, αν και εγκλωβίστηκαν από το σύστημα, απέφυγαν την κατάρριψη επειδή άλλαξαν την πορεία τους και απομακρύνθηκαν, επιβεβαιώνοντας την αξία του συστήματος στον περιορισμό της απειλής.
Επέκταση του «Κένταυρου»
Η επιτυχία του «Κένταυρου» λοιπόν στον Κόλπο του Άντεν και σε άλλες επιχειρησιακές συνθήκες, οδηγεί τώρα στην περαιτέρω ενίσχυση των ελληνικών ναυτικών δυνάμεων με την τοποθέτηση του συστήματος στις υπόλοιπες φρεγάτες τύπου ΜΕΚΟ-ΗΝ του Πολεμικού Ναυτικού.
Παράλληλα, η Ελλάδα βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ για την απόκτηση ενός ακόμα εξελιγμένου αντι-drone και αντιαεροπορικού συστήματος, το οποίο θα συνεργάζεται με το σύστημα «Κένταυρος» στο πλαίσιο ενός πολυεπίπεδου αμυντικού δικτύου. Σύμφωνα με το σχέδιο, το νέο σύστημα θα παρέχει προστασία έναντι πυραύλων και drones, ενισχύοντας τις δυνατότητες άμυνας στον αέρα και στο έδαφος, και θα συνδυάζεται με άλλα αντιαεροπορικά και αντιβαλλιστικά συστήματα για να προσφέρει ολοκληρωμένη προστασία στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.
