Η μεγάλη αλλαγή που έρχεται στα εργασιακά μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων

Δομικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις αναμένεται να φέρει η επόμενη μέρα της πανδημίας στη χώρα μας, κάτι που θα το διαπιστώσουν στην πράξη χιλιάδες απασχολούμενοι το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα.

Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι με την σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων που είχαν εφαρμοστεί λόγω κορονοϊού, ο εργοδότης μιας επιχείρησης που ήταν κλειστή εδώ και ενάμιση μήνα, αφού δοθεί άδεια να ξανανοίξει, θα έχει το δικαίωμα να απασχολεί πλέον μέρος του προσωπικού και όχι όλους τους εργαζόμενους.

Θα απασχολείται το 50% των υπαλλήλων εκ περιτροπής

Για παράδειγμα, μια καφετέρια που απασχολούσε δέκα εργαζόμενους, όταν της επιτραπεί να ξανανοίξει, θα μπορεί να δουλεύει με τους μισούς εργαζόμενους εκ περιτροπής. Ο επιχειρηματίας δηλαδή θα χωρίσει τους υπαλλήλους σε δύο ομάδες των πέντε ατόμων και θα μπορεί τον μισό μήνα να απασχολεί μονάχα τους πέντε εξ αυτών και τον άλλο μισό μήνα τους άλλους πέντε. Κι αφού οι σερβιτόροι και το λοιπό προσωπικό θα δουλεύουν μόνο 15 ημέρες το μήνα, θα λαμβάνουν στο τέλος και το 50% του μισθού τους. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η σχετική Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, το εν λόγω μέτρο θα έχει το δικαίωμα ο επιχειρηματίας να το εφαρμόσει έως και τις 20 Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους και στην πράξη θα είναι σαν να έχει στο μισθολόγιο της η εταιρεία πέντε εργαζόμενους και όχι δέκα.

Προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης

Ειδικότερα στο άρθρο 9 του Φύλλου Εφημερίδας της Κυβερνήσεως υπ’ αριθμόν 68 της 20/3/2020 αναφέρεται επί λέξει:

Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας

1. Στο πλαίσιο των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, o εργοδότης δύναται, με απόφασή του, να ορίζει προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης ως εξής:

α) Κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες με περίοδο αναφοράς τον μήνα, συνεχόμενα ή διακεκομμένα,

β) Ο ανωτέρω τρόπος οργάνωσης της εργασίας γίνεται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης,

γ) Εργοδότης που θα εφαρμόσει αυτόν τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας υποχρεούται να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνταν κατά την έναρξη εφαρμογής του.

2. Στο τέλος κάθε μήνα o εργοδότης υποχρεούται να δηλώνει την εφαρμογή του ανωτέρω τρόπου εργασίας σε ειδικό έντυπο στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

3. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.

Με διευκρίνισή του ο υπουργός Εργασίας κ. Γιάννης Βρούτσης επεσήμανε ότι η αναστολή της σύμβασης και η εκ περιτροπής απασχόληση δεν μπορούν να εφαρμοστούν συγχρόνως στον ίδιο εργαζόμενο.

Ποιος είναι ο στόχος του μέτρου  

Για ποιο λόγο όμως θα γίνει κάτι τέτοιο; Το σκεπτικό από την παροχή ενός τέτοιου δικαιώματος από το κράτος, είναι ότι με αυτό τον τρόπο δεν θα γίνουν απολύσεις και όλοι θα παραμείνουν στις δουλειές τους το προσεχές διάστημα που ούτως ή άλλως η πελατεία θα είναι μειωμένη αφού θα υπάρχει εκ των πραγμάτων μια αρνητική ψυχολογία, αλλά και ο φόβος πολλών ότι μπορεί να κολλήσουν κορονοϊό, οπότε θα αποφεύγουν τις καφετέριες ή άλλες επιχειρήσεις που συνωστίζεται κόσμος. Εάν δεν υπήρχε αυτό το μέτρο της εκ περιτροπής εργασία, σου λέει το υπουργείο Εργασίας, ο επιχειρηματίας το πιθανότερο είναι ότι θα απέλυε τους μισούς υπαλλήλους για να μπορέσει να αντεπεξέλθει στα αυξημένα έξοδά του λόγω μειωμένης πελατείας. Εννοείται πως από την απαγόρευση των απολύσεων εξαιρούνται όσοι τυχόν παραιτηθούν ή λυθεί η σύμβασή τους λόγω συνταξιοδότησης.

Εφαρμογή των ρυθμίσεων ήδη στη Γερμανία

Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο μέτρο έχει ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζεται στη Γερμανία και δη με τη συναίνεση των συνδικαλιστικών φορέων της εν λόγω χώρας που έκριναν ότι μόνο με αυτό τον τρόπο θα διατηρηθούν στο ακέραιο οι θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου Ifo οι μισές γερμανικές επιχειρήσεις εκμεταλλεύτηκαν τη ρύθμιση αυτή, συμπεριλαμβανομένων και των αυτοκινητοβιομηχανιών. Βάσει της ίδιας μελέτης, περίπου το 18% των εταιρειών επιθυμεί να προχωρήσει κάποια στιγμή σε απολύσεις ή να μην ανανεώσει τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Κι όλα αυτά σε μια χώρα που πριν το ξέσπασμα της επιδημίας κατέγραφε οικονομική άνοδο για 11η συνεχόμενη χρονιά. Κατόπιν της ύφεσης που επιφέρει όμως η πανδημία, η παραγωγή στη Γερμανία ενδέχεται να συρρικνωθεί έως και κατά 20%.

Αναμένεται αύξηση της ανεργίας

Στην Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από σίγουρο ότι η ανεργία θα αυξηθεί τους προσεχείς μήνες αφού οι επιχειρήσεις θα δουν τα έσοδά τους να μειώνονται δραματικά. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι ο τουριστικός κλάδος για παράδειγμα, που αποτελεί τη “βαριά βιομηχανία” της χώρας μας, αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο ναδίρ και παραμένει άγνωστο πότε θα ανοίξουν τα σύνορα για την έλευση τουριστικών και πόσοι εν τέλει θα έρθουν, υπό ποιο υγειονομικό καθεστώς θα λειτουργήσουν οι ξενοδοχειακές μονάδες και ποιος θα είναι ο αριθμός των ατόμων που θα απασχοληθεί σε αυτές αλλά και σε όλα τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τον τουριστικό προϊόν, από τις καμαριέρες και τους εστιάτορες μέχρι τους οδηγούς ταξί και τους ξεναγούς.

Δεν καταργούνται οι θερινές άδειες

Όσον αφορά τις θερινές άδειες των εργαζομένων, από το Υπουργείο Εργασίας ξεκαθαρίζουν ότι δεν θα καταργηθούν φέτος όπως ακούγεται από διάφορές εργοδοτικές πηγές, ωστόσο αρκετοί είναι αυτοί που έχουν λάβει, υποχρεωτικά ή μη, ένα τμήμα της κανονικής τους άδειας είτε λόγο της χρήσεις αδείας ειδικού σκοπού ως γονείς μαθητών, είτε γιατί οι επιχειρήσεις που τους απασχολούν έχουν βγει σε αναγκαστική άδεια, είτε γιατί οι ίδιοι υπό το φόβο ότι θα κολλήσουν τον κορονοϊό έκριναν σκόπιμο να πάρουν από τώρα τις μέρες αδείας που δικαιούνται προκειμένου να παραμείνουν ασφαλείας στα σπίτια με τις οικογένειές τους.

Ευρωπαϊκή πριμοδότηση μισθού προ των πυλών

Μόλις περάσει όλη αυτή η περιπέτεια με τον κορονοϊό πάντως, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δηλώνει έτοιμο να συνδράμει με προσαύξηση του μισθού των υπαλλήλων που εργάζονται υπό καθεστώς ευέλικτων μορφών εργασίας. Ειδικότερα βρίσκεται υπό επεξεργασία σχέδιο που βασίζεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Sure», βάσει του οποίου θα καταβάλλεται στους εργαζόμενους με ευέλικτη μορφή εργασίας ένα επιπλέον ποσό στον μισθό τους με αντίστοιχη προσαύξηση στις ασφαλιστικές τους εισφορές διατηρώντας έτσι την θέση εργασίας.

Ωστόσο η προσαύξηση στον μισθό μαζί με τον μισθό σε καμία περίπτωση δεν θα φτάνει στο μισθό πλήρους απασχόλησης. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα αφορά όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πλήττονται από την πανδημία του κορονοϊού προκειμένου να μην γίνουν απολύσεις. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το «Sure» θα αγγίξει τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ και πως η Ελλάδα θα μπορέσει να πάρει μέχρι και 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ.