Στο στόχαστρο του φοροελεγκτικού μηχανισμού μπαίνουν οι συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα με την ΑΑΔΕ να ζητάει τεχνογνωσία από το IRS, την αμερικανική φορολογική υπηρεσία για να εντοπίσει περιπτώσεις φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Παράλληλα εξετάζονται παρεμβάσεις στη φορολόγηση των κερδών που προκύπτουν από τις αγοραπωλησίες κρυπτονομισμάτων.
Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής στη συνάντηση που είχε στην Ουάσιγκτον με τον Acting Commissioner του IRS, Douglas O’ Donnell, συζήτησε την προοπτική συνεργασίας των δύο υπηρεσιών για τον έλεγχο των συναλλαγών σε κρυπτονομίσματα και ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία (digital assets). Η ΑΑΔΕ επιδιώκει να αξιοποιήσει τις μεθόδους της αμερικανικής φορολογική διοίκησης σε συγκεκριμένους τομείς παρακολούθησης των κρυπτονομισμάτων και των ευρύτερων ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων όπως είναι τα εργαλεία εντοπισμού συναλλαγών και κατόχων digital assets, οι δραστηριότητες στο dark web, η εκπαίδευση προσωπικού και η καθιέρωση κανονιστικού πλαισίου.
Η ΑΑΔΕ βρίσκεται σε κινητοποίηση για τον «κρυφό» τζίρο από τα κρυπτονομίσματα (Bitcoin, Ethereum, Ripple, κ.α.) και έχει ξεκινήσει κύκλο επαφών με τις φορολογικές διοικήσεις άλλων κρατών για διεθνή συνεργασία με σκοπό την φορολόγηση και την ανάπτυξη τεχνογνωσίας για την παρακολούθηση της φοροδιαφυγής μέσα από τα ψηφιακά πορτοφόλια δεδομένου ότι δεν είναι δυνατός ο εντοπισμός αυτών των εισοδημάτων με τις μεθόδους και τα εργαλεία του παραδοσιακού φορολογικού ελέγχου.
Το εγχείρημα είναι εξαιρετικά δύσκολο καθώς δεν υφίσταται μηχανισμός εντοπισμού των κερδών από τις δραστηριότητες στο τομέα των κρυπτονομισμάτων και ταυτόχρονα είναι ομιχλώδες το πλαίσιο για τη φορολόγηση τους. Το κενό στο νομοθετικό πλαίσιο για τη φορολόγηση των κερδών από τα κρυπτονομίσματα το εκμεταλλεύονται πολλοί επενδυτές ενώ από την άλλη ελάχιστοι δηλώνουν τα υπερκέρδη από συναλλαγές τέτοιων νομισμάτων στο Ε1 της δήλωσης ενώ όσοι το κάνουν είναι κυρίως άνεργοι ή φορολογούμενοι χωρίς εισοδήματα αλλά με σημαντική ακίνητη περιουσία και μόνον επειδή θέλουν να καλύψουν τα τεκμήρια διαβίωσης.
Ωστόσο τα λογιστικά γραφεία συστήνουν σε όσους έχουν κρυπτονομίσματα να τα δηλώσουν στο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης στους κωδικούς 742 και 781 που αφορούν την αξίας της αγοράς και την αξία πώλησης του επενδυτικού προϊόντος και εν συνεχεία την υπεραξία στον κωδικό 856 καταβάλλοντας φόρο 15%.
Κομβικό σημείο στην φορολόγηση είναι η δήλωση της πραγματικής αξίας κτήσης ή πώλησης και όχι η πλασματική και για το λόγο αυτό θα επιδιωχθεί συνεργασία με τις ψηφιακές πλατφόρμες με σκοπό την άντληση των στοιχείων με τις πραγματικές συναλλαγές.
Λύση στο θέμα με τα κρυπτονομίσματα αναζητά η ΕΕ. Τον Απρίλιο του 2022, το ευρωκοινοβούλιο συμφώνησε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη για νέους κανόνες που να επιτρέπουν την ανίχνευση και ταυτοποίηση της μεταφοράς κρυπτοστοιχείων, καθώς και την πρόληψη της χρήσης τους για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων και άλλες εγκληματικές δραστηριότητες. Για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής τον Οκτώβριο του 2022 το ευρωκοινοβούλιο κάλεσε όλα τα κράτη μέλη να αναλάβουν συντονισμένη δράση για την αντιμετώπιση του φαινομένου με τα κρυπτονομίσματα ώστε να υπόκεινται σε δίκαιη, διαφανή και αποτελεσματική φορολόγηση. Ζήτησαν από τις αρχές να εξετάσουν το ενδεχόμενο απλουστευμένης φορολογικής μεταχείρισης για τους περιστασιακούς ή μικρούς εμπόρους και τις μικρές συναλλαγές, τονίζοντας ότι το blockchain θα μπορούσε να διευκολύνει τις προσπάθειες των εφοριών για την καταπολέμηση της φορολογικής απάτης.
