Οικονομικό κραχ αλλά και πλήρη αυθαιρεσία στην αγορά αναφορικά με την απόδοση του ΦΠΑ καταδεικνύουν τα στοιχεία των ελέγχων του ΣΔΟΕ.
Έτσι το υπουργείο Οικονομικών υπό τις ασφυκτικές πιέσεις της τρόικας για βελτίωση των εισπρακτικών μηχανισμών και τη συλλογή των αναλογούντων φόρων και από τους μεγάλους οφειλέτες, προωθεί τώρα διάταξη με την οποία θα προσάγεται σε δίκη με τη διαδικασία του αυτοφώρου όποιος παρακρατά τον ΦΠΑ ή εκδίδει πλαστά και εικονικά τιμολόγια.
Σύμφωνα με πληροφορίες, και με βάση τα δελτία ελέγχου του ΣΔΟΕ, η μία στις δύο επιχειρήσεις στις οποίες καταλογίζονται πρόστιμα από τους ελεγκτές του ΣΔΟΕ είναι (και) για τη μη απόδοση ΦΠΑ. Η τάση αυτή τείνει να εξελιχθεί σε καθεστώς. Όχι μόνο μεταξύ των εταιρειών που αποκρύβουν τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας ή δεν εκδίδουν (νόμιμες) αποδείξεις, αλλά και μεταξύ εκείνων των επιχειρήσεων που έχουν εκδώσει παραστατικά, έχουν καταχωρίσει τον φόρο στα βιβλία τους αλλά δεν τον αποδίδουν. Τον παρακρατούν παράνομα ενισχύοντας το εισόδημά τους από πόρους του Δημοσίου. Και αυτό το ποσοστό είναι εκτός της παραοικονομίας, η οποία υπολογίζεται κοντά στο 30%.
Η άρνηση απόδοσης των έμμεσων φόρων -που παρακρατεί μια επιχείρηση από τους πελάτες αλλά δεν αποδίδει στο Δημόσιο- τείνει να μετατραπεί στον κανόνα της αγοράς. Οι επιχειρήσεις μετακυλίουν στο κράτος το κόστος της ύφεσης, παρανομώντας ενσυνείδητα. Αφενός λόγω της κρίσης και της έλλειψης ρευστότητας και αφετέρου λόγω μη επιβολής διοικητικών και δικαστικών μέτρων για αποτελεσματική συλλογή των φόρων. Ετσι οι καταναλωτές με τους φόρους που πληρώνουν δεν στηρίζουν τη δημοσιονομική εξυγίανση ή το κοινωνικό κράτος, παρά μόνο τους τραπεζικούς λογαριασμούς ή άλλως το εισόδημα των επιχειρηματιών. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις επιχειρηματιών που έχουν εκδώσει τιμολόγια και πρέπει να πληρώσουν ΦΠΑ αλλά αντί για μετρητό έχουν πάρει επιταγές που λήγουν ύστερα από πολλούς μήνες.
Έτσι, όπως αναφέρει η Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την επαναφορά της αυτόφωρης διαδικασίας, τουλάχιστον για όσους αποκρύπτουν ή δεν αποδίδουν ΦΠΑ που υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο ποσό (για παράδειγμα τα 3.000 ευρώ). Μάλιστα, σε περίπτωση υποτροπής, δεν θα υπάρχει ποσοτικό όριο στην παρανομία. Παράλληλα, με την ίδια αυτόφωρη διαδικασία θα διώκονται και όσοι εκδίδουν πλαστά και εικονικά τιμολόγια (σήμερα κατατίθεται μήνυση).
Φόβοι διαφθοράς
Ταυτόχρονα το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει και πρόταση να δώσει την ευχέρεια στους εφοριακούς, και κυρίως τους ελεγκτές του ΣΔΟΕ, να επιβάλλουν επιτόπου πρόστιμα. Το μέτρο αυτό εισηγήθηκε και η τρόικα, αλλά το οικονομικό επιτελείο τηρεί αποστάσεις -όπως και πολλοί εργαζόμενοι του ΣΔΟΕ- καθώς κάτι τέτοιο αφήνει περιθώρια ανάπτυξης νέων φαινομένων διαφθοράς και συναλλαγής.
Οι διατάξεις για την αυτόφωρη δίωξη όσων παρακρατούν τον ΦΠΑ αναμένεται να κατατεθούν στο φορολογικό νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής στις αρχές του 2011. Μέτρο που θεωρείται διαρθρωτικό από την τρόικα, αλλά και προϋπόθεση για την καταβολή της τέταρτης δόσης του δανείου στην αρχή της άνοιξης (Μάρτιος).
