Επωφελή για το Ελληνικό Δημόσιο χαρακτηρίζει ο Οργανισμός για τη Διαχείριση του Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) την έκδοση των ελληνικών ομολόγων πενταετούς διάρκειας κάτω από το αγγλικό δίκαιο, η οποία έλαβε χώρα τον περασμένο Απρίλιο, ύστερα από τέσσερα χρόνια εκδοτικής απραξίας.

Γιατί με το αγγλικό δίκαιο

Έγγραφο του ΟΔΔΗΧ που διαβιβάστηκε στη Βουλή έπειτα από ερώτηση που είχαν καταθέσει οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτης Λαφαζάνης και Ευκλείδης Τσακαλώτος για τη χρήση του αγγλικού δικαίου στην έκδοση των ελληνικών ομολόγων πενταετούς διάρκειας, αναφέρει ότι «η ομοιογένεια της αγοράς ομολόγων είναι καθοριστικός παράγοντας της εμπορευσιμότητας τους, άρα και της βελτιωμένης ρευστότητας τους και εν τέλει της μείωσης των αποδόσεων τους. Έτσι, στο πλαίσιο των παραπάνω στόχων, ήταν προτιμητέο η νέα έκδοση να είναι κάτω από το αγγλικό δίκαιο, και με τις ίδιες ρήτρες που προβλέπονταν για τα νέα GGBs, στο μέτρο που αυτό δεν επιφέρει κάποιο μειονέκτημα στη νομική ασφάλεια του οφειλέτη». Ο ΟΔΔΗΧ θυμίζει δε στο σημείο αυτό ότι οι Κανόνες Συλλογικής Δράσης (CACs) από τους οποίους διέπεται η έκδοση αποτελούν έτσι κι αλλιώς υποχρέωση από την 1.1.2013 για όλα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, άρα και για την Ελλάδα.

«Η υιοθέτηση όμοιων χαρακτηριστικών για τα νέα πενταετή ομόλογα, σε συνδυασμό με την υψηλότατη ζήτηση και τη σχετικά μικρή προσφορά, αποτελεί βασικό παράγοντα ώστε η υπερβάλλουσα ζήτηση εκ μέρους των επενδυτών να στραφεί και προς τα παλαιά ομόλογα, αυξάνοντας τις τιμές τους στη δευτερογενή αγορά οδηγώντας έτσι σε περαιτέρω πτώση των αποδόσεών τους» αναφέρει ο ΟΔΔΗΧ και επισημαίνει: «Επιπλέον, οι κάτοχοι των υφιστάμενων ομολόγων που προέκυψαν από το PSI, πολλοί εκ των οποίων συμμετείχαν στη νέα έκδοση, διαπίστωσαν ότι κατέχουν assets (περιουσιακά στοιχεία) που συνεχίζουν να ανατιμώνται και ότι ο εκδότης ΕΔ δεν τα εγκαταλείπει θεωρώντας ότι αποτελούν γι΄ αυτόν παρελθόν και ως εκ τούτου δεν χρήζουν στήριξης. Με άλλα λόγια μια τέτοια επιλογή είναι επ΄ωφελεία του εκδότη ΕΔ που θα δει κατ΄αναλογία τις αποδόσεις τίτλων που έχει εκδώσει να μειώνονται, σηματοδοτώντας έτσι μια νέα αρχή για ανεκτά επίπεδα κόστους δανεισμού».

Στο ερώτημα των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ αν «πέραν του αγγλικού δικαίου υπάρχουν και άλλοι πρόσθετοι προνομιακοί όροι εξασφάλισης των αγοραστών, ανάλογοι με αυτούς των θεσμικών δανειστών της χώρας» ο ΟΔΔΗΧ ενημερώνει ότι «δεν υπάρχουν πρόσθετοι προνομιακοί όροι εξασφάλισης των επενδυτών της έκδοσης αυτής».

Ειδικότερα για την έκδοση του ομολόγου πενταετούς διάρκειας, ο ΟΔΔΗΧ επισημαίνει ότι δεν μπορεί να κριθεί με τους απλούς όρους μιας τρέχουσας ή μεμονωμένης απόπειρας άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές σε χαμηλό επιτόκιο, αλλά πρωτίστως ως μορφή παρέμβασης στην καμπύλη επιτοκίων με σκοπό τη δημιουργία μιας λειτουργικής αγοράς ομολόγων με πολλαπλά οφέλη στα οποία περιλαμβάνονται τόσο η μείωση του χρέους ως απόλυτου αριθμού γρηγορότερα από το αναμενόμενο, όσο και η μείωση του μέσου κόστους εξυπηρέτησής του.

Όπως επισημαίνει ο ΟΔΔΗΧ, ύστερα από δύο μαζικές αναδιαρθρώσεις χρέους όπως το PSI του Φεβρουαρίου του 2012 και το Debt Buy Back του Δεκεμβρίου 2012, η αγορά ομολόγων απέμεινε με τίτλους που δεν εκδόθηκαν ποτέ σε πρωτογενή αγορά, με αγοραία αξία υποπολλαπλάσια της ονομαστικής, με όγκους που δεν ξεπερνούσαν το 1,7 δισ. ανά ομάδα τίτλου. Ακόμη περισσότερο δεν υπήρχε ούτε μια έκδοση τίτλου μεταξύ εξαμήνου και εννεαετίας στερώντας έτσι την ελληνική αγορά ομολόγων από επιτόκια αγοράς γι΄ αυτές τις περιόδους, επιτόκια που θα αντανακλούσαν τις πιστοληπτικές και επενδυτικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω η ελληνική αγορά παρέμενε δυσλειτουργική, κατακερματισμένη και χωρίς ρευστότητα. Προς επίρρωση δε αυτών, ο ΟΔΔΗΧ επισημαίνει ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν προέβη στη νέα έκδοση για να καλυφθεί το όποιο «χρηματοδοτικό κενό», δεδομένου ότι η κάλυψη αυτή έχει ήδη διασφαλιστεί από το «Πρόγραμμα» αλλά και επικουρικά από τη μεταφορά κεφαλαίων από τη γενική κυβέρνηση στην κεντρική διοίκηση μέσω συναλλαγών repos.

Η έξοδος στις αγορές

Ποιοι ήταν όμως οι στόχοι της έκδοσης; Όπως αναφέρει ο ΟΔΔΗΧ, επιδίωξη ήταν:

  • Να ξεκινήσει ένας νέος «διάλογος» του ΕΔ με τις αγορές για να ξαναμπεί η χώρα το συντομότερο δυνατό στον χάρτη του ενδιαφέροντος των διεθνών επενδυτών ύστερα από τετραετή απουσία και ιδίως σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, αλλά και για να συμβάλει αποφασιστικά στην ανατροπή του δυσμενούς επενδυτικού κλίματος προς τη χώρα.
  • Να διευκολυνθεί η παροχή ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Η καλή προετοιμασμένη έξοδος της Ελληνικής Δημοκρατίας ήταν ο καταλύτης για την ασφαλή και πρωτίστως χαμηλού κόστους έξοδο των τραπεζών αλλά και ορισμένων ελληνικών επιχειρήσεων αφού πίεσε το κόστος τους προς τα κάτω με προφανή θετικά αποτελέσματα. Η πρόσφατη έξοδος της Εθνικής Τράπεζας και της ΔΕΗ είναι τα ζωντανά παραδείγματα.
  • Να διευκολυνθεί η μείωση χρέους της Ελληνικής Δημοκρατίας μέσω της διαφύλαξης κεφαλαίων ασφαλείας του μηχανισμού στήριξης.
  • Να επιτευχθεί μια ουσιαστική μετατόπιση της βάσης των επενδυτών της Ελληνικής Δημοκρατίας από μοχλευμένα κεφάλαια (Hedge Funds) σε επενδυτές με μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα (Long term real money investors).

Το κόστος δανεισμού

Στόχος ήταν εξάλλου να μειωθεί το μέσο κόστος δανεισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας:

  • Μέσω της δημιουργίας νέου ενδιάμεσου σημείου στην καμπύλη αποδόσεων των ελληνικών κρατικών χρεογράφων που σήμερα εκτός από τους 3 και 6 μήνες των ΕΓΕΔ οι επόμενες λήξεις είναι από το 2013 και μετά.
  • Μέσω της συμπίεσης του κόστους των ΕΓΕΔ.
  • Μέσω της δημιουργίας εμπορευσιμότητας από τα μακροχρόνια στα βραχυχρόνια χαρτιά του ΕΔ και αντίστροφα αυξάνοντας τη ρευστότητα στη δευτερογενή αγορά.