Ανοίγει ο δρόμος για την έγκριση του επταετούς προϋπολογισμού της Ε.Ε. και του Ταμείου Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ, αλλά και την αποφυγή μονοπώλησης της Συνόδου Κορυφής από το αρκετά σημαντικό ζήτημα καθώς Πολωνία, Ουγγαρία και γερμανική κυβέρνηση κατέληξαν σε συμβιβασμό σχετικά με τον μηχανισμό για το κράτος δικαίου.

Όπως δήλωσε ο Γιάροσλαβ Γκοβίν, αναπληρωτής πρωθυπουργός της Πολωνίας και από το πιο μετριοπαθή στοιχεία του κυβερνητικού συνασπισμού, μιλώντας σε δημοσιογράφους στην πολωνική πρωτεύουσα: «Προς το παρόν έχουμε συμφωνία μεταξύ της Βαρσοβίας, της Βουδαπέστης και του Βερολίνου. Πιστεύω ότι οι υπόλοιπες 24 ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα προσχωρήσουν κι αυτές στη συμφωνία».

Το θέμα συζητήθηκε στην απογευματινή χθεσινή συνεδρίαση της ομάδας COREPER (των μόνιμων αντιπροσώπων των κρατών-μελών) και η διαπραγμάτευση αναμένεται να συνεχιστεί σήμερα, κατά την πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής.

Η ουσία του γερμανικού συμβιβασμού συνίσταται στο ότι το περιεχόμενο του μηχανισμού (που συνδέει την πρόσβαση σε κοινοτικά κονδύλια με τη συμμόρφωση των κρατών-μελών με το κράτος δικαίου) δεν αλλάζει, αλλά δίνεται η δυνατότητα σε κράτη-μέλη που αμφισβητούν τη νομιμότητά του να τον προσβάλλουν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται στους πρώτους 2,5 μήνες από την έναρξη εφαρμογής του σχετικού κανονισμού (1.1.2021).

Αν υπάρξει τέτοια προσφυγή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που είναι o θεσμός ο οποίος θα ενεργοποιεί τον μηχανισμό, δεσμεύεται να μην τον επιστρατεύσει για όσο διάστημα εξετάζει την υπόθεση το Δικαστήριο. Κοινοτικές πηγές αναφέρουν ότι αυτό θα μπορούσε να διαρκέσει έναν χρόνο ή λίγο περισσότερο.

Η Επιτροπή, επίσης, σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που βασίζεται στον γερμανικό συμβιβασμό, πριν ενεργοποιήσει τον μηχανισμό θα καταρτίσει καθοδηγητικές γραμμές για την εφαρμογή του, «σε στενή συνεργασία με τα κράτη-μέλη».

Από την πλευρά της Κομισιόν, πάντως, εκφράζεται εμπιστοσύνη ότι, σε περίπτωση που ο κανονισμός για το κράτος δικαίου εξεταστεί από τους δικαστές, θα κριθεί σύννομος.

Αν η γερμανική πρόταση απορριφθεί –από χώρες του «φειδωλού» Βορρά όπως η Ολλανδία, ή από το Κοινοβούλιο– η Ε.Ε. θα οδηγηθεί στην υιοθέτηση έκτακτου προϋπολογισμού για το 2021 (τα «προσωρινά δωδεκατημόρια»), με σημαντικότατες περικοπές (50-70%) στις πληρωμές του Ταμείου Συνοχής και του δεύτερου πυλώνα της ΚΑΠ (αγροτική ανάπτυξη). Παράλληλα, οι «25» (πλην Ουγγαρίας και Πολωνίας) θα αναζητήσουν μία διαφορετική νομική και οικονομική βάση για το Ταμείο Ανάκαμψης, γεγονός που συνεπάγεται περαιτέρω καθυστερήσεις στην εκταμίευση των πόρων.