Μια τεράστια ευκαιρία για να «πετάξει» η ελληνική οικονομία, η οποία δέχεται απανωτά πλήγματα μετά από 10 μνημονιακά χρόνια αλλά και λόγω των οικονομικών συνεπειών που επιφέρει η πανδημία δίνουν στην ελληνική κυβέρνηση τα 32 δισ. Ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης σε βάθος πενταετίας. Η ελληνική πλευρά υπέβαλε ήδη στην Κομισιόν προσχέδιο 240 σελίδων του εθνικού σχεδίου, το οποίο προβλέπει δράσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, οι οποίες στηρίζονται σύμφωνα με το «Βήμα της Κυριακής» σε 4 στρατηγικούς πυλώνες ανάπτυξης και μεταρρυθμίσεων. Αυτοί είναι: 1) πράσινη ανάπτυξη, δηλαδή η υποστήριξη της πράσινης μετάβασης στη χώρα 2) ψηφιακός μετασχηματισμός, τα «εργαλεία» για την ψηφιακή μετάβαση 3) απασχόληση – δεξιότητες – κοινωνική συνοχή (στήριξη της απασχόλησης, ανάπτυξη δεξιοτήτων, ανασυγκρότηση του συστήματος Υγείας, ενίσχυση της Παιδείας και της Κοινωνικής συνοχής) και 4) ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας (προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων και αλλαγή στο μοντέλο ανάπτυξης της χώρας)
Επισημαίνεται ότι η κυβέρνηση μέσω αυτών των δράσεων φιλοδοξεί να μεταστρέψει το πρότυπο της οικονομίας προς πιο αποτελεσματικό και ψηφιοποιημένο κράτος, λιγότερο γραφειοκρατικό, επιχειρεί να «χτυπήσει» δραστικά την παραοικονομία, να καταρτίσει ένα φορολογικό σύστημα φιλικό στην ανάπτυξη και να δημιουργήσει προσβάσιμο σε όλους και ποιοτικό δίκτυο κοινωνικής προστασίας.
Με το σταγονόμετρο και υπό εποπτεία οι δόσεις
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εκτιμά ότι το 2021 θα λάβει περίπου 4 δισ. Ευρώ από το ταμείο Ανάκαμψης (2 δισ. Προκαταβολή και 2 δις. ευρώ από το πρόγραμμα React EU). Θα υπάρξει αυξημένη εποπτεία από «ευρωπαϊκά μάτια», τα έργα μετά την έγκρισή τους θα προπληρώνονται με δόσεις και αν δεν υλοποιούνται στο ακέραιο τα συμφωνηθέντα τότε θα «κόβεται» η χρηματοδότησή τους. Η κυβέρνηση για να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος στόχο έχει να ξεκινήσει ώριμες δράσεις άμεσης προτεραιότητας για τη χώρα από τις αρχές του 2021, με κρατικές δαπάνες που θα καλυφθούν αργότερα από κοινοτικά κονδύλια.
Αν όλα πάνε καλά τα πρώτα χρήματα θα μπουν στα κρατικά ταμεία το καλοκαίρι του 2021 και θα είναι η προκαταβολή του 10% των 19δις ευρώ, δηλαδή 2 δις ευρώ. Ενδεχομένως να υπάρξει και δεύτερη εκταμίευση στο τέλος του ίδιου έτους, που δεν περιελήφθη στον προϋπολογισμό λόγω κλίματος ρευστότητας. Επισημαίνεται ότι από το 2022 και έπειτα οι εκταμιεύσεις θα γίνονται δύο φορές το έτος.
Το βέτο Ουγγαρίας και Πολωνίας
Την ίδια ώρα ανησυχία επικρατεί για καθυστέρηση στην εκταμίευση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου λόγω του βέτο της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, με τις οποίες συντάχθηκε και η Σλοβενία, χώρες που ζητούν να αποσυνδεθούν οι πόροι του ταμείου από την εφαρμογή των κανόνων του κράτους δικαίου. Για το λόγο αυτό, αναζητείται «μοντέλο» προκειμένου να πειστούν τόσο ο Ούγγρος πρωθυπουργός, όσο και ο Πολωνός ομόλογός του να άρουν τις αντιρρήσεις τους και να προχωρήσει απρόσκοπτα η εκταμίευση των εν λόγω κονδυλίων. Αυτό το κρίσιμο θέμα αναμένεται να τεθεί επί τάπητος στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 10 – 11 Δεκεμβρίου, και καλείται η γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ που κατέχει την προεδρία της Ε.Ε αυτό το εξάμηνο να πάρει πολιτικές πρωτοβουλίες, προκειμένου να εξευρεθεί λύση και να καμφθούν οι αντιδράσεις των ΟυγγροΠολωνών.
15 μεγαλόπνοα έργα και μεταρρυθμίσεις
Το σχέδιο που υπέβαλε η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες, το οποίο αναμένεται να εγκριθεί έως το τέλος του έτους περιλαμβάνει τα έργα, τα προγράμματα και τις μεταρρυθμίσεις που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Για το λόγο αυτό – σύμφωνα με το «Βήμα της Κυριακής» ξεκινά μια τεράστια προσπάθεια για να ενημερώσει και να κινητοποιήσει ιδιωτικούς πόρους που θα αναλάβουν το βάρος των επενδύσεων που απαιτεί η υλοποίησή του.
Οι μεγάλες παρεμβάσεις είναι οι εξής:
1. Ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων
2. Διασύνδεση των νησιών
3. Δίκτυα 5G
4. Ψηφιακή αναβάθμιση ελληνικών επιχειρήσεων
5. Ψηφιοποίηση ΑΑΔΕ – καταπολέμηση φοροδιαφυγής
6. Επαγγελματικά λύκεια
7. Νέο πλαίσιο και περιεχόμενο προγραμμάτων κατάρτισης και επανακατάρτισης
8. Τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια
9. Υποδομές μεταφορών
10. Ατομικός ηλεκτρονικός φάκελος υγείας και εθνικό πρόγραμμα πρόληψης (Σπύρος Δοξιάδης)
11. Διαφορετικότητα
12. Επιτάχυνση απονομής δικαιοσύνης
13. Σύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την παραγωγή και την ενίσχυση της βασικής έρευνας
14. Πολιτισμός
15. Ιδιωτικές επενδύσεις
Οι επόμενοι «σταθμοί» της κυβέρνησης
Το εθνικό σχέδιο δράσης για να «δουλέψει» γρήγορα απαιτεί την άμεση προσέλκυση δυνάμεων στον ιδιωτικό τομέα, μέσω ΣΔΙΤ για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων, των εταιριών παροχής ενεργειακών υπηρεσιών για την πραγματοποίηση των έργων ενεργειακής απόδοσης στον δημόσιο τομέα και των συγχρηματοδοτήσεων, ώστε να συγκεντρωθούν σημαντικά πρόσθετα ιδιωτικά κεφάλαια για τις επιλέξιμες ιδιωτικές επενδύσεις. Επιπλέον στο σχέδιο έχουν ενταχθεί σημαντικές προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής στον δημόσιο τομέα, ειδικά σε πεδία όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η επαγγελματική κατάρτιση, η δικαιοσύνη και το δίκτυο κοινωνικής ασφάλειας.
Ειδικότερα στην Υγεία, περιλαμβάνεται ένα ολοκληρωμένο σύστημα πρόληψης, η αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, την εισαγωγή θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, καθώς και τη δημιουργία ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας για κάθε ασθενή. Στο σχέδιο εντάσσεται ακόμη η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, του συνταξιοδοτικού μέσω ενός ανταποδοτικού συστήματος, επικουρικών συντάξεων, η ψηφιοποίηση του ΕΦΚΑ, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και η δημοπράτηση του δικτύου 5 G που θα αναβαθμίσει τις ψηφιακές δεξιότητες της χώρας.
