Οι χαμένοι των ανατροπών

Παρελθόν η «έξοδος» με 35ετία στα 58 και με 37ετία χωρίς όριο ηλικίας. Πλήρης σύνταξη μόνο στο 65ο έτος ή στο 60ό με 40ετία. Στον «αέρα» τα επικουρικά ταμεία που θα χορηγούν συντάξεις ανάλογα με τα οικονομικά τους.
Μεγάλοι χαμένοι των ανατροπών στα όρια ηλικίας και στις συντάξεις είναι οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι, που μπήκαν στην αγορά εργασίας το κρίσιμο διάστημα από το 1983 έως και το 1992.

Οι πλέον επώδυνες αλλαγές αφορούν τις μητέρες ανηλίκων, οι οποίες τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα βρίσκονται αντιμέτωπες με την αύξηση των ορίων ηλικίας έως και 15 χρόνια.
Το παράδοξο είναι πως από τις σαρωτικές αλλαγές στα όρια ηλικίας επηρεάζονται κατά κύριο λόγο οι συνεπείς ασφαλισμένοι, που έχουν συμπληρώσει πολλά έτη υπηρεσίας.

Οι χαμένοι των ανατροπών

Έτσι, η «έξοδος» με 35ετία στα 58 αλλά και η συνταξιοδότηση με 37 έτη ανεξαρτήτως ηλικίας σύντομα θα αποτελούν παρελθόν, ενώ σαρωτικές αλλαγές έρχονται στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

Μάλιστα για την αύξηση των ορίων ηλικίας προβλέπονται διαδικασίες-εξπρές, με τις αλλαγές να «τρέχουν» στο Δημόσιο και στο σύνολο των Ταμείων από το 2011. Στόχος είναι να χορηγείται πλήρης σύνταξη μόνο στο 65ο έτος ή εναλλακτικά στο 60ό έτος με 40 έτη ασφάλισης.

«Μαχαίρι» μπαίνει και στις συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ (καθώς επιβάλλεται ειδική εισφορά), ενώ κυριολεκτικά στον αέρα είναι τα επικουρικά ταμεία.
Ενδεικτικό της έκτασης των αλλαγών είναι πως δεν διασώζονται ούτε οι νυν συνταξιούχοι, οι οποίοι θα πρέπει να… αποχαιρετήσουν μόνιμα τη 13η και τη 14η σύνταξη, η οποία θα αντικατασταθεί με επιδόματα.
Αναλυτικά, οι χαμένοι των αλλαγών στο Ασφαλιστικό είναι οι εξής κατηγορίες:

1. Μητέρες ανηλίκων. Με συνοπτικές διαδικασίες -και συγκεκριμένα από το 2011 έως και το 2013- κλείνουν οι πόρτες εξόδου πριν από το 65ο έτος. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλισμένων η αύξηση των ορίων ηλικίας φτάνει τα 15 έτη.

2. Εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα: Το όριο για συνταξιοδότηση με 10.500 ένσημα, πάει σταδιακά στο 60ό έτος της ηλικίας. Για τη συγκεκριμένα ομάδα προβλέπεται μεγαλύτερη μεταβατική περίοδος, καθώς οι αλλαγές ολοκληρώνονται το 2017. Επιπλέον έρχεται και δεύτερο «χτύπημα» το 2011, καθώς θα περικοπεί η λίστα με τα επαγγέλματα που υπάγονται στο ειδικό αυτό καθεστώς. Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα διασωθούν μόνο όσοι προλάβουν να πάρουν σύνταξη μέχρι και το 2015.

3. Γυναίκες με τρία παιδιά, που απασχολούνται στο Δημόσιο. Το 2013 θα απαιτούνται 25 έτη υπηρεσίας (από 20) και το 65ο έτος της ηλικίας (σήμερα αποχωρούν ανεξαρτήτως ηλικίας).

4. Όσοι παίρνουν πάνω από 1.400 ευρώ σύνταξη. Από την 1η Αυγούστου επιβάλλεται έκτακτη εισφορά, που ανάλογα με το ύψος της σύνταξης θα κυμαίνεται από 3% έως 10%.

5. Ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται με 35ετία στα 58. Προβλέπεται παράλληλη αύξηση των ετών ασφάλισης για να φτάσουν τα 40 και της ηλικίας για να συμπληρωθεί το 60ό έτος.

6. Ασφαλισμένοι που σήμερα αποχωρούν με 37 έτη ασφάλισης ανεξαρτήτως ηλικίας. Θα απαιτούνται σταδιακά 40 έτη ασφάλισης και το 60ό έτος.

7. Γυναίκες που συνταξιοδοτούνται από το ΙΚΑ με 4.500 ένσημα. Το όριο ηλικίας πάει στο 65ο έτος για πλήρη σύνταξη και στο 60ό για μειωμένη.

8. Όσοι καλύπτονται από ελλειμματικά επικουρικά ταμεία. Από το 2011 τα επικουρικά ταμεία εγκαταλείπονται από το κράτος στην… τύχη τους και θα χορηγούν συντάξεις ανάλογα με τα οικονομικά τους. Με δεδομένο πως οι περισσότεροι φορείς είναι ελλειμματικοί, έρχεται ραγδαία μείωση των συντάξεων για τη συντριπτική πλειονότητα των ασφαλισμένων.

9. Όσοι βγουν στη σύνταξη μετά το 2015 και έχουν μισθούς πάνω από 1.500 ευρώ. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού θα υπάρξει μείωση των συντάξεων κυρίως για όσους εργαζόμενους έχουν υψηλούς μισθούς και συμπληρώνουν 25 μέχρι και 35 έτη ασφάλισης.

10. Άγαμες θυγατέρες. Μπαίνουν αυστηρά εισοδηματικά κριτήρια για την καταβολή της σύνταξης.

11. Συνταξιούχοι του Δημοσίου που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα. Η σύνταξη αναστέλλεται αν είναι κάτω των 55 ετών ή μειώνεται αν έχουν υπερβεί το συγκεκριμένο όριο.

12. Δημόσιοι υπάλληλοι και ασφαλισμένοι στο ΕΤΑΑ (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί), που έχουν δύο δουλειές. Καθιερώνεται παράλληλη ασφάλιση για όσους μπήκαν στην αγορά εργασίας πριν από το 1993.

Οι «τυχεροί» της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης

Οι «τυχεροί» της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης είναι όσοι προλάβουν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι διασώζονται από τις σαρωτικές αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, που ξεκινούν από το 2011 στο Δημόσιο αλλά και στα ασφαλιστικά ταμεία.

Επιπλέον εκτός κινδύνου είναι και η πλειονότητα όσων ασφαλίστηκαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1982. Για τη συγκεκριμένη ομάδα δεν προβλέπονται αλλαγές στο καθεστώς ασφάλισης, πλην ορισμένων εξαιρέσεων (π.χ. αυξάνονται τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης για μητέρες ανηλίκων στο Δημόσιο).

Παράλληλα από τις δραματικές ανατροπές στην ηλικία συνταξιοδότησης διασώζονται και όσοι καταφέρουν να συμπληρώσουν έως και επτά πλασματικά έτη. Για τη συμπλήρωση της… πολυπόθητης 40ετίας μεταξύ άλλων υπολογίζονται ο στρατός, οι σπουδές και ο χρόνος λοχείας.

Ανεπηρέαστοι από την αύξηση των ορίων ηλικίας μένουν και οι ασφαλισμένοι μετά την 1η Ιανουαρίου 1993, που έτσι και αλλιώς θα έπαιρναν σύνταξη στα 65. Ωστόσο, όσοι έχουν υψηλούς μισθούς θα επηρεαστούν από τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δώσει το υπουργείο Εργασίας, από τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων ευνοούνται όσοι έχουν χαμηλούς μισθούς. Το μέτρο θα «τρέξει» το 2015, οπότε και θα εφαρμοστεί η «βασική» και η «αναλογική» σύνταξη τόσο στο Δημόσιο όσο και στο σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων.

Έτσι ασφαλισμένος με 800 ευρώ μισθό θα δει τη σύνταξή του να βελτιώνεται με το νέο σύστημα. Είναι χαρακτηριστικό πως αν συνταξιοδοτηθεί με το παλαιό καθεστώς θα πάρει 562 ευρώ για 35ετή ασφάλιση, ενώ με τον νέο τρόπο υπολογισμού το τελικό ποσό θα διαμορφωθεί στα 732 ευρώ.
Σημειώνεται πως προς το παρόν δεν έχει υπάρξει ρύθμιση για τους ένστολους, θέμα το οποίο παραμένει σε εκκρεμότητα.

Πηγή: Το ΕΘΝΟΣ