Ανοιχτή επιστολή προς τις Βρυξέλλες απέστειλε ο Πέτρος Δούκας, πρώην υφυπουργός Οικονομικών, με στόχο να «αφυπνίσει» τους Ευρωπαίους για την εξέλιξη της κρίσης χρέους που λαμβάνει καταστρεπτικές διαστάσεις στη ζώνη του ευρώ.
«Η Ευρώπη βουλιάζει και οι ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίζουν να μην μπορούν να συντονίσουν τις δράσεις τους από κοινού», αναφέρει ο κ. Δούκας. «Θα συνέλθουν εκ νέου τον Σεπτέμβριο να βρουν μία λύση», συμπληρώνει.
Αυτό που ξεκίνησε ως κρίση χρέους της Ελλάδας, έχει τώρα εξαπλωθεί στην Ιταλία – μέσω της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας – και σύντομα θα εξαπλωθεί στην Ισπανία, το Βέλγιο και, ακόμη, στις Η.Π.Α.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες είναι σαφές ότι απέτυχαν να δουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί πιθανότατα να εξυπηρετήσει το τεράστιο δημόσιο χρέος της, παρά την τραχύτητα των μέτρων και την οικονομική ύφεση που επιβλήθηκε στον ελληνικό λαό.
Επιπλέον, το ΔΝΤ, η Ε.Ε και η ΕΚΤ ζητάνε από την Ελλάδα να πληρώσει την κάθε απλήρωτη δόση δανείων των ελληνικών δήμων, ακόμη και αν το ελληνικό κράτος ποτέ δεν έδωσε εγγυήσεις για αυτά τα δάνεια. Αυτό είναι σαν να λέμε ότι, η Ουάσιγκτον είναι υπεύθυνη για τα χρέη του Ιλινόις ή της Νέας Ορλεάνης! «Αυτό είναι παράλογο», σχολιάζει ο πρώην Υφυπουργός.
Η Ελλάδα πρέπει να κάνει τα πάντα προκειμένου να πραγματοποιήσει πρωτογενή πλεονάσματα. Αλλά δεν μπορεί να αυξήσει περαιτέρω τη φορολογία σε μία οικονομία που βρίσκεται σε ύφεση. Δεν υπάρχει νοητός (γνωστός) φόρος που δεν έχει επιβληθεί σε μας τους Έλληνες. Η έμφαση πρέπει να δοθεί στη μείωση του Κράτους και των δαπανών, καθώς και στη θέσπιση νομοθεσίας υπέρ της αγοράς και υπέρ την ανταγωνιστικότητας.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν συνειδητοποιήσει τους κινδύνους του τραπεζικού συστήματος. Οι ελληνικές τράπεζες είναι αντιμέτωπες με έναν τριπλό κίνδυνο: έχουν επενδύσει σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που έχουν χάσει περισσότερο από το 55% της αξίας τους, οι πελάτες -στους οποίους έχουν δανείσει χρήματα – δεν πληρώνουν τα δάνεια τους (διότι είναι σε μία καταπιεστική κατάσταση), και οι αποταμιευτές αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους με ανησυχητικό ρυθμό. Αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη. Μια κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος θα μεταδοθεί κυρίως στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Τι πρέπει να γίνει
1. Η ΕΚΤ θα πρέπει να κάνει σαφές ότι όλες οι υπάρχουσες καταθέσεις που βρίσκονται σε ευρωπαϊκές τράπεζες είναι εξασφαλισμένες έως τις 15/07/2011. Αυτό θα αποθαρρύνει κάθε απόσυρση χρημάτων που προκαλείται από τον πανικό.
2. Οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να ενισχύσουν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) με ένα τρισ. και να υπάρχει ανοιχτή γραμμή ρευστότητας με την ΕΚΤ. Το EFSF πρέπει να αποκτήσει κρατικά ομόλογα στην ανοιχτή αγορά με σκοπό να τα αποσύρει. Για την Ελλάδα το ποσό της απόσυρσης πρέπει να είναι τουλάχιστον 150 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να εκδώσει χρήματα, κάτι για το οποίο διαφωνούν οι Γερμανοί. Ωστόσο, οι σκληρές και οι έκτακτες περιστάσεις ζητούν έκτακτα μέτρα.
Πρέπει να έχουμε στο μυαλό ότι γρήγορα θα βουλιάξουμε σε αυτό που ο Κέινς ορίζει ως «παγίδα ρευστότητας» (liquidity trap), όπου μερικές φορές νέες ενέσεις ρευστότητας στο σύστημα δεν κάνει καμία διαφορά.
3. Για το υπόλοιπο χρέος:
Το χρέος που λήγει σε 4-7 χρόνια πρέπει να επιμηκυνθεί άλλα 6 χρόνια με ένα επιτόκιο της τάξης του 2%.
Το χρέος που λήγει σε 8-14 χρόνια πρέπει να επιμηκυνθεί για άλλα 10 χρόνια με ένα επιτόκιο της τάξης του 2%.
Το χρέος που λήγει σε περισσότερα από 15 χρόνια πρέπει να επιμηκυνθεί για άλλα 15 χρόνια με επιτόκιο 3%.
Εάν αυτό θεωρηθεί «πιστωτικό γεγονός», ας γίνει. Η ΕΚΤ πρέπει να συνεχίσει να θεωρεί το συγκεκριμένο χρέος αρκετά καλό για τους σκοπούς της.
«Καταλαβαίνω ότι αυτά τα μέτρα είναι επώδυνα», λέει ο κ. Δούκας. Αλλά η εναλλακτική θα είναι η απόλυτη κατάρρευση του συστήματος. Τα πραγματικά προβλήματα του χρέους μεγεθύνονται υπερβολικά λόγω του φόβου και της κατάρρευσης της εμπιστοσύνης τόσο στο σύστημα όσο και στην ευρωπαϊκή ηγεσία. «Ευρωπαίοι ηγέτες, ξυπνήστε!», τονίζει ο Πέτρος Δούκας.
