ΠΟΜΙΔΑ: Η φορολογία στα ακίνητα είναι η κυριότερη αιτία της κρίσης στέγης

Η φορολογία στα ακίνητα είναι η κυριότερη αιτία της κρίσης στέγης, όπως υποστήριξε σήμερα η ΠΟΜΙΔΑ στη διάρκεια το 42ο Πανελλήνιου Συνέδριού Ιδιοκτητών Ακινήτων της ΠΟΜΙΔΑ που έγινε στην Αθήνα.

Κατά την εναρκτήρια ομιλία του συνεδρίου ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτος Παραδιάς τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής: «Σήμερα εμφανίζεται και στη χώρα μας το πρόβλημα της έλλειψης κατοικιών για εκμίσθωσή τους ως κύρια κατοικία. Όσοι μιλούν δημόσια γι΄αυτό δυστυχώς παραγνωρίζουν το ότι ενώ η ζήτηση συνεχώς αυξάνεται, η προσφορά κατοικιών διαρκώς περιορίζεται λόγω των υψηλών φορολογικών συντελεστών που καθιστούν ασύμφορη την εκμίσθωσή τους, λόγω του συνεχώς αυξανόμενου κόστους των εργασιών συντήρησης, ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης των παλαιών κατοικιών. Ούτε στην ανάγκη ύπαρξης συστήματος αξιολόγησης της φερεγγυότητας των υποψήφιων ενοικιαστών, ώστε να πάψουν οι ιδιοκτήτες να πέφτουν θύματα παραβατικών ατόμων, εμφανιζομένων ως δήθεν «ενοικιαστών» που εγκαθίστανται στις κατοικίες με το εξ αρχής σχέδιο να μην πληρώσουν απολύτως τίποτε. Ούτε προτείνονται ρεαλιστικές λύσεις, αλλά μόνον ενοικιοστασιακές δεσμεύσεις, «πλαφόν» κλπ. που θα περιορίσουν ακόμη περισσότερο την προσφορά, και θα διογκώσουν περαιτέρω το υπαρκτό αυτό πρόβλημα»

Η ΠΟΜΙΔΑ θεωρεί ότι είναι στη σωστή κατεύθυνση όλα τα προγράμματα που υλοποιούνται για το πρόβλημα της στέγης είτε στη μίσθωση, είτε στην απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας.

Όμως για να ανοίξουν μαζικά τα δεκάδες χιλιάδες κλειστά σπίτια που βρίσκονται στον αστικό ιστό των μεγάλων πόλεων θα πρέπει να γίνουν οι εξής δύο «διορθώσεις» στην πρόσφατη αλλά πρακτικά πλήρως ανεφάρμοστη νομοθετική ρύθμιση της τριετούς φοροαπαλλαγής:

1. Να απαλειφθεί η διάταξη περί τριετίας ως ελάχιστο χρονικό διάστημα για κάθε νέα μίσθωση, γιατί αυτή αφήνει εκτός δυνατότητας στέγασης όλες τις κατηγορίες ευάλωτων ενοικιαστών, ιδίως στα νησιά και στην περιφέρεια, όπως αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, αγροτικοί ιατροί, αστυνομικοί, συνοριοφύλακες και πολλές άλλες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων και ιδιωτικώς εργαζομένων σε τουριστικές εγκαταστάσεις, εργοτάξια κλπ, οι οποίοι ενδιαφέρονται για ετήσιες και μόνον μισθώσεις.

2. Να απαλειφθεί η διάταξη περί απώλειας της φοροαπαλλαγής σε περίπτωση «κένωσης» της κατοικίας από τον αρχικό ενοικιαστή, γιατί δημιουργεί πλήρη ανασφάλεια στους εκμισθωτές, καθιστώντας τους κυριολεκτικά «ομήρους» των προθέσεων των ενοικιαστών τους. Η 36μηνη φορολογική απαλλαγή, θα πρέπει να συναρτηθεί ρητά και αποκλειστικά με την κάθε κατοικία και όχι με το πρόσωπο και τις διαθέσεις του αρχικού ενοικιαστή, ανεξαρτήτως της τυχόν -αναγκαστικής για τον ιδιοκτήτη- εναλλαγής επομένων ενοικιαστών εντός του συνολικού διαστήματος των 36 μηνών.»

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΠΟΜΙΔΑ, οι παριστάμενοι στο Συνέδριο κυβερνητικοί και άλλοι παράγοντες δήλωσαν τα εξής:

-Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, εκπρόσωπος του Πρωθυπουργού: Παρουσίασε 15 πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τα ακίνητα που έχουν υλοποιηθεί ή προγραμματίζονται το 2025. Μεταξύ αυτών η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 35 % και η πρόσθετη μείωση 20% για τις ασφαλισμένες κατοικίες, η κατάργηση του φόρου γονικών παροχών έως τις 800 χιλ. ευρώ για συγγενείς 1ου βαθμού, οι εκπτώσεις δαπανών για αναβάθμιση κτιρίων, κ.α. Όπως σημείωσε: «Ενώ την περασμένη δεκαετία, η οικονομική κρίση λειτουργούσε εις βάρος των ιδιοκτητών, με την πτώση των τιμών των ακινήτων και υπέρ των ενοικιαστών, τώρα οι οικονομικές εξελίξεις λειτουργούν αντίθετα: εναντίον των ενοικιαστών και υπέρ των ιδιοκτητών. Αυτός είναι ο λόγος που εφαρμόζουμε ταυτόχρονα ένα πλέγμα μέτρων για τη στεγαστική πολιτική και την εξισορρόπηση της αγοράς. Έχουμε υιοθετήσει λοιπόν μία σειρά από πρωτοβουλίες για τους ιδιοκτήτες. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να ξεχνάμε και τους ενοικιαστές, μέσα σε ένα πλαίσιο κοινωνικής δικαιοσύνης και ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής».

– Πάρις Κουκουλόπουλος, Βουλευτής, εκπρόσωπος Προέδρου ΠΑΣΟΚ. Στηρίξαμε τις προτάσεις που έφερε η ΠΟΜΙΔΑ στο φορολογικό νομοσχέδιο για την τριετή φορολογική απαλλαγή. Θα επιμείνουμε γιατί είναι στη σωστή κατεύθυνση. Είμαστε όμως αντίθετοι στην κατάργηση της φορολόγησης της γονικής παροχής μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Ο κ. Κουκουλόπουλος εξέφρασε επίσης προβληματισμό για τη μείωση ποσοστού ιδιοκατοίκησης, τον αφελληνισμό της ιδιοκτησίας, το στεγαστικό πρόβλημα αλλά και την παρακμή εκεί που δεν υπάρχει τουρισμός. Διερωτήθηκε δε γιατί να επιβάλλονται ΕΝΦΙΑ και τέλη στα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα στη μισή χώρα που είναι σε παρακμιακή κατάσταση.

-Θεόδωρος Σκυλακάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας: Σχεδιάζουμε ριζική αναθεώρηση ώστε ο κανονισμός πυροπροστασίας να γίνει ρεαλιστικός και οικονομικά αποδεκτός από τους ιδιοκτήτες. Η κατεύθυνση θα είναι να περιορίσουμε τις περιπτώσεις που χρειάζεται μελέτη και να πολλαπλασιαστούν οι άνθρωποι που θα μπορούν να πάρουν βασικά και προσιτά μέτρα προστασίας, για τα οποία δεν θα χρειάζεται κάποια ειδική μελέτη. Ως προς τον ΝΟΚ: Περιμένουμε να διαβάσουμε την απόφαση του ΣτΕ. Στόχος να περιορίσουμε το οικονομικό και κοινωνικό κόστος που έχει αυτή η απόφαση και να εξασφαλίσουμε ότι περιβαλλοντικά η δική μας παρέμβαση θα ισοσταθμίζει ό,τι κατά το ΣτΕ πρέπει να ισοσταθμιστεί. Υπάρχει ανάγκη για νομοθετική παρέμβαση κυρίως για να δούμε τι θα συμβεί στην οικοδομική δραστηριότητα και στην πιθανότητα να δημιουργούν υποχρεώσεις αποζημίωσης για το κράτος. Μιλάμε για 14.000 άδειες που κατά αρχήν φαίνεται να επηρεάζονται, πιθανώς ο αριθμός να είναι μικρότερος λόγω του κριτηρίου της έναρξης εργασιών που είναι ένα ακόμη ζήτημα που μπορεί να δημιουργήσει δικαστικές διαμάχες.

-Σοφία Ζαχαράκη, υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας: Το πρόγραμμα Ανακαινίζω – Νοικιάζω θα προκηρυχθεί εκ νέου βελτιωμένο από τα μέσα Φεβρουαρίου με αυξημένη επιδότηση και όριο επένδυσης. Επίσης θα προκηρυχθεί καινούργιο πρόγραμμα λειτουργικής ανακαίνισης κατοικιών το Σεπτέμβριο και ως το τέλος του χρόνου θα ανακοινωθεί η νέα στρατηγική για τη στέγαση.

-Γιάννης Μπούγας υφυπουργός Δικαιοσύνης: Χρειάζεται αποτελεσματική και ταχεία διευθέτησης των διαφορών και αναγκαστικής εκτέλεσης. Μεταρρυθμίζουμε την πολιτική δικονομία, ώστε οι διάφορες να λύνονται ταχύτερα, εισάγουμε τη δυνατότητα διαμεσολάβησης για κτηματικές εισφορές όταν διάδικος είναι το Δημόσιο και προχωρούμε στην πιλοτική εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου για κτηματικές διαφορές.

Για την απόδοση μισθίου: Σε περίπτωση δυστροπίας η διαταγή απόδοσης μισθίου θα εκδίδεται από δικηγόρο αντί για δικαστή, θα εξετάσουμε αν θα εφαρμοσθεί και στην απόδοση λόγω λήξης της μίσθωσης όπως προτείνει η ΠΟΜΙΔΑ, με μεγάλη προθεσμία απόδοσης.

Για το κληρονομικό δίκαιο: Εξετάζεται η δυνατότητα να εισαχθεί με προσοχή η δυνατότητα κληρονομικών συμβάσεων. Ουδέποτε υπήρξε το ενδεχόμενο κατάργησης της ιδιόχειρης διαθήκης αλλά θέλομε να περιορίσουμε τις επισφάλειες. Θα προβλεφθεί και η δυνατότητα σύνταξης ψηφιακής διαθήκης.

-Κωσταντίνος Κυρανάκης, Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης αρμόδιος για το Κτηματολόγιο: Πλέον ένας μόνο φορέας, το Κτηματολόγιο έχει σήμερα στην ευθύνη του το σύνολο των συναλλαγών για ακίνητα. Έως το τέλος Φεβρουαρίου έρχεται πλατφόρμα για μεταβολές στα τετραγωνικά γεωτεμαχίων, και το επόμενο τρίμηνο η αυτόματη προσημείωση με αξιοποίηση του μητρώου δικηγόρων – δικαστών του υπουργείου Δικαιοσύνης. Το ίδιο θα γίνει και για τις εξαλείψεις και για όσα βάρη έχουν εγγραφεί στα υποθηκοφυλακεία. Μια διαδικασία που διαρκούσε μήνες, θα γίνεται τώρα άμεσα.

Ως το τέλος του 2025, 600 εκατ. ψηφιοποιημένες σελίδες θα είναι διαθέσιμες σε δικηγόρους για να κάνουν έρευνα τίτλων από τους υπολογιστές τους. Στο τέλος της διαδρομής θα αδειάσουν από χαρτιά τα κτηματολογικά γραφεία. Στόχος στο τέλος του 2025 να τελειώσει και η κτηματογράφηση, είμαστε τώρα στο 60 % όταν αναλάβαμε ήμασταν στο 39 %. Κάθε τετραγωνικό ελληνικής γης θα αντιστοιχεί σε ΚΑΕΚ. Μέχρι το τέλος του 2026 θα μπορεί με τη διαδικασία του πρόδηλου σφάλματος να δηλωθούν τα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη με τίτλο, χρησικτησία ή αποδοχή κληρονομιάς.

Τον επόμενο μήνα ξεκινά το ενιαίο μητρώο ακινήτων: σε μια βάση δεδομένων θα συγκεντρωθούν όλα τα μητρώα που διατηρούν οι κρατικοί φορείς : ΚΑΕΚ, ΑΤΑΚ, ΔΕΔΔΗΕ, ασφαλιστήριο συμβόλαιο, αν υπάρχουν εκκρεμείς αγωγές, πολεοδομικές άδειες από το ΤΕΕ.

-Βασίλης Σπανάκης, Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης: «Τρέχει» ρύθμιση 60 δόσεων για κάθε οφειλή προς τους Δήμους και τις δημοτικές επιχειρήσεις και με περικοπή για τους ευάλωτους οφειλέτες. Για τα δημοτικά τέλη στα μη ηλεκτροδοτούμενα, θα έρθει πληροφοριακό σύστημα διαδραστικότητας για αυτόματη διακοπή της χρέωσής τους σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

-Τάσος Ιωσηφίδης, αντιπρόεδρος του ΕΒΕΑ Εκπρόσωπος Προέδρου ΕΒΕΑ: Αναφέρθηκε στα προγράμματα χαμηλότοκων και άτοκων στεγαστικών δανείων και αναβάθμισης κατοικιών με επιδοτήσεις που εφαρμόζονται από την Πολιτεία και τόνισε ότι η στέγαση αποτελεί θεμελιώδη ανάγκη ώστε να ελαχιστοποιηθεί η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός.

-Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, Αντιπρόεδρος ΚΕΔΕ: «Υπάρχει στενή σχέση ιδιοκτησίας και τοπικής αυτοδιοίκησης. Όμως η τοπική αυτοδιοίκηση έχει μόνο γνωμοδοτική αρμοδιότητα, το κράτος τα σχεδιάζει όλα. Η άποψη του δήμου για τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια είναι γνωμοδοτική, το ΥΠΕΝ αποφασίζει. Αυτό συμβαίνει μόνο στη χώρα μας και πρέπει να αλλάξει. Οι πολεοδομίες πήγαν στους δήμους αλλά ξαφνικά αποφασίστηκε τώρα σταδιακά να γυρίσουν στο «κράτος – πατερούλη». Η πολιτική αυτή δεν ταιριάζει σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Δεν είναι μοντέλο αποκέντρωσης. Θα βρει την Τοπική Αυτοδιοίκηση απέναντι με ουσιαστική αντιπαράθεση, με επιχειρήματα. Ο νέος ΝΟΚ με την υπερβάλλουσα δόμηση δημιουργεί ανυπόφορες πόλεις, με επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Πόσο μπορεί να συνεχιστεί αυτό; Αντί για επιπλέον δόμηση να δοθούν οικονομικά κίνητρα για ενεργειακά κτίρια. Γι αυτό η ΚΕΔΕ προσέφυγε στο ΣτΕ και η απόφαση έκρινε το νόμο αντισυνταγματικό». Τέλος για τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού ανέφερε ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία υποχρεωτικά καταργεί τη λογική των τετραγωνικών μέτρων και ως το 2032 θα πάμε στη λογική «ο ρυπαίνων πληρώνει».

-Γιώργος Πιτσιλής, Διοικητής ΑΑΔΕ: Είναι σε εξέλιξη ο ψηφιακός και οργανωτικός μετασχηματισμός της Αρχής. Υλοποιήθηκε η ενοποίηση την υπηρεσιών φορολογίας κεφαλαίου, αντιμετωπίζονται προβλήματα και εκκρεμότητες, απλοποιούνται διαδικασίες, ενισχύεται η φορολογική συμμόρφωση για να προστατεύονται οι συνεπείς φορολογούμενοι. Από το 2021 έχουν υποβληθεί 1,2 εκατ, δηλώσεις στην πλατφόρμα my property και έχουν βεβαιωθεί ψηφιακά πάνω από 2 δισ. Ευρώ. Αυτοματοποιήθηκαν οι δηλώσεις Ε9 μετά από κάθε μεταβίβαση και απλοποιήθηκαν τα πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ. Πέρυσι δόθηκε μείωση ΕΝΦΙΑ σε πάνω από 215.000 φορολογούμενους. Επίκειται η πλατφόρμα μητρώου ιδιοκτησίας και διαχείρισης ακινήτων. Για να εφαρμοστεί μια σωστή πολιτική χρειάζονται στοιχεία, να συνδέσουμε το περιουσιολόγιο με το Κτηματολόγιο. Θα ξεκινήσουμε με την καταγραφή των ΚΑΕΚ δίπλα στους ΑΤΑΚ. Μετά οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να μπουν και να δηλώσουν τη χρήση του ακινήτου (κενό, ιδιοκατοίκηση, μίσθωση κλπ.) Ως προς την βραχυχρόνια μίσθωση: το 2024 έχουν υποβληθεί πάνω από 2,2 εκατ. δηλώσεις και δηλώθηκαν 870 εκατ. έσοδα των φορολογουμένων από 750 εκατ. το 2023. Βλέπουμε κάθε χρόνο θεαματική αύξηση του κύκλου εργασιών και της συμμόρφωσης. Τέλος για την τριετή φοροαπαλλαγή κατοικίας τόνισε ότι θα βγουν σύντομα οι σχετικές αποφάσεις. Εξετάζεται η ειδικού κωδικού στο έντυπο Ε2 ώστε να επαληθεύεται αν ήταν κενό ή σε βραχυχρόνια μίσθωση.

-Στέλιος Σακαρέτσιος, Πρόεδρος Εθνικού Κτηματολογίου: Μετά από παρά πολλά χρόνια ο στόχος της κατάργησης των υποθηκοφυλακείων ολοκληρώθηκε και η αρμοδιότητα περιήλθε στο Κτηματολόγιο. Έχουμε ψηφιοποιήσει το σύνολο σχεδόν των διαδικασιών και το 2025 το έργο της κτηματογράφησης θα ολοκληρωθεί μετά από 3 δεκαετίες προσπαθειών. Κάθε πολίτης θα βλέπει στο ktimatologio.gr τα ακίνητά του, οι συναλλαγές θα γίνονται πιο γρήγορα όπως και η διόρθωση λαθών.

-Μιχάλης Καλαντζόπουλος, Αντιπρόεδρος ΔΣΑ: Υπήρξε παρέμβαση του δικηγορικού κόσμου ώστε να μην υπάρξει απώλεια ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων κατά τη μετάβαση από τα υποθηκοφυλακεία στο κτηματολόγιο. Αποτέλεσμα ήταν και η παράταση της προθεσμίας για διόρθωση αρχικών εγγραφών.

-Ελένη Κοντογεώργου, Πρόεδρος Συμβολαιογράφων: Επίκειται και η κωδικοποίηση των διαδικασιών περί ΕΝΦΙΑ, όπως έγινε και για τις μεταβιβάσεις ακινήτων εξ επαχθούς αιτίας. Παρατηρούνται σημαντικά βήματα στην ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταβίβασης ακινήτων με την αποτελεσματική βοήθεια της ΠΟΜΙΔΑ.

-Λευτέρης Ποταμιάνος, Πρόεδρος Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής: Η έκρηξη των τιμών των ακινήτων έχει επιβραδυνθεί, η αγορά πάει προς ισορροπία και αυτό θέλουμε όλοι για να λυθεί το στεγαστικό πρόβλημα. Ο κλάδος μας πρέπει να γίνει πιο διαφανής, ευελπιστούμε ότι το 2025 ο δημόσιος διάλογος για την κτηματαγορά θα γίνει πιο ουσιαστικός.

-Δρ Αντώνης Μαρκόπουλος, CEO της εταιρείας Real Estate PROSPERTY αναφέρθηκε στη συμβολή της πληροφορικής στην άμεση και ορθή ενημέρωση πωλητών, αγοραστών και εκμισθωτών ακινήτων ως προς την τρέχουσα πραγματικότητα της αγοράς, και στις ειδικές προσφορές της PROSPERTY προς τα μέλη της ΠΟΜΙΔΑ.

-Ο Δρ. Χάρης Στελλάκης, ανώτατο στέλεχος της «Κοινωνίας της Πληροφορίας», ανέλυσε τις δυνατότητες επιδοτούμενης εγκατάστασης δικτύου οπτικών ινών στα κτίρια, όπως αυτές περιγράφονται αναλυτικά στη διεύθυνση https://smartreadiness.gov.gr/

-Ο Πάνος Ρηνιώτης της νεοφυούς εταιρίας BILLY’S παρουσίασε την πρωτοποριακή εφαρμογή διαχείρισης κοινοχρήστων πολυκατοικιών της εταιρίας του, με ειδική προσφορά προς τα μέλη μας.

– Ο κ. Νίκος Ρώμπαπας, Γενικός Διευθυντής του ΚΕΦΙΜ, τόνισε ότι η προστασία των προσώπων και της νόμιμης ιδιοκτησίας τους αποτελεί κεντρικό πυλώνα της οικονομικής ελευθερίας, και ότι γι΄αυτό χρειάζεται βελτίωση τόσο της αποτελεσματικότητας του νομικού συστήματος προστασίας τους, όσο και απλοποίηση των φόρων ιδιοκτησίας ώστε να μην επηρεάζονται αρνητικά οι επενδύσεις και η οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

– Ο κ. Νίκος Κεχαγιάογλου, ασφαλιστικός Σύμβουλος της ΠΟΜΙΔΑ, αναφέρθηκε στην ανάγκη θέσπισης ουσιαστικότερων κινήτρων ασφάλισης των ιδιωτικών κτιρίων από τις φυσικές καταστροφές, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των ασφαλισμένων κτιρίων, όπως και στην θετική εξέλιξη του προγράμματος ασφάλισης κτιρίων των μελών της ΠΟΜΙΔΑ.

– Η κα Γραμματή Μπακλατσή, Τοπογράφος – Πολεοδόμος Μηχανικός Βόλου, αναφέρθηκε στην πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση για τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και το πως μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιουργεί η διάταξη αυτή.

– Ο κ. Τάσος Γεωργιάδης παρουσίασε την Έρευνα για την Αγορά Ακινήτων που διεξήγαγε και προσέφερε η KAPA RESEARH ειδικά για το εφετινό Συνέδριό μας, τα συμπεράσματα της οποίας δικαιώνουν τις θέσεις και προτάσεις της ΠΟΜΙΔΑ. Το κυριότερο συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι η φορολογία που ισχύει σήμερα στα ακίνητα (εισόδημα συν ΕΝΦΙΑ) είναι η κυριότερη αιτία της κρίσης στέγης στη χώρα μας.