Ανατροπές στον τρόπο φορολόγησης, κυρίως των ελεύθερων επαγγελματιών, φέρνει η καθολική χρήση των δεδομένων του myDATA και των προσυμπληρωμένων δηλώσεων, που αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή από το 2026, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να ανατρέψει τα ισχύοντα μέχρι σήμερα στον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, ο οποίος αφενός έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από πολλούς επαγγελματικούς κλάδους, ενώ αφετέρου έχει αποδειχθεί προσοδοφόρος για τα κρατικά ταμεία.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξουν άμεσα παρεμβάσεις στον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των 730.000 ελεύθερων επαγγελματιών, κάτι που έχει προαναγγείλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.

Δείγματα των αλλαγών εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ τον επόμενο μήνα στη Θεσσαλονίκη, υλοποιώντας την υπόσχεσή του για ένα πιο δίκαιο σύστημα, το οποίο όμως σε αυτή τη φάση δεν θα μεταβάλει τη βασική φιλοσοφία της παρέμβασης. Αναμένεται να τονίσει ότι η αποκλειστική χρήση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης ανοίγει τον δρόμο για τη χάραξη μιας νέας πολιτικής στο πεδίο της άμεσης φορολογίας.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που υπάρχει, από το 2025 οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα φορολογηθούν με ένα σύστημα τεκμηρίων και χρήσης των δεδομένων του myDATA, στο πλαίσιο των αλλαγών που προωθούνται. Εφόσον το εγχείρημα αυτό αποδώσει αποτελέσματα, δεν αποκλείεται από το 2026 να ακολουθήσει η κατάργηση των τεκμηρίων με την υιοθέτηση των στοιχείων από το myDATA.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Εφορία δεν θα αναγνωρίζει κανένα άλλο παραστατικό για αγορές και πωλήσεις πέραν αυτών που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα myDATA.

Αυτό σημαίνει ότι τα καθαρά, φορολογητέα κέρδη του επαγγελματία θα προκύπτουν με βάση τα στοιχεία των εσόδων και των δαπανών, όπως έχουν καταγραφεί στο σύστημα myDATA, στο οποίο υποχρεούνται οι επιχειρηματίες να διαβιβάζουν τα έσοδα και τα έξοδά τους. Ό,τι διαβιβάζεται στο myDATA δεν θα μπορεί να αλλάξει από τον επιχειρηματία, με εξαίρεση τη δυνατότητα ακύρωσης μεμονωμένων τιμολογίων όταν διαπιστωθεί κάποιο λάθος.

Επιπλέον, σε αυτό το πλαίσιο περιλαμβάνεται και η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών, με την οποία από την 1η Ιανουαρίου 2025 καταργούνται οι αποκλίσεις από τα δεδομένα του myDATA τόσο ως προς τα έσοδα όσο και ως προς τα έξοδα. Δηλαδή, ό,τι διαβιβαστεί στην πλατφόρμα θα ισχύσει και για την επιβολή ΦΠΑ.

Τα σενάρια και οι επικρατέστερες αλλαγές

Χωρίς να ανατρέπεται ο βασικός πυρήνας του τεκμαρτού συστήματος υπολογισμού του ελάχιστου φορολογητέου εισοδήματος, οι διορθώσεις που σχεδιάζονται από το οικονομικό επιτελείο θα επικεντρωθούν στο κριτήριο του τζίρου, με βάση το οποίο προσαυξάνεται το τεκμαρτό εισόδημα, αλλά και στο κριτήριο του κόστους μισθοδοσίας, το οποίο, ειδικά στις περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων που απασχολούν προσωπικό με πολλά έτη απασχόλησης, προσαυξάνει σημαντικά το τεκμαρτό εισόδημα.

Εξετάζεται επίσης να συνυπολογίζεται το οικογενειακό εισόδημα για την κάλυψη του τεκμαρτού ποσού, να υπάρξουν βελτιώσεις στη διαδικασία αμφισβήτησης του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος, καθώς ο φόβος του ελέγχου αποθαρρύνει τους αυτοαπασχολούμενους από το να ζητούν “κούρεμα” του φορολογικού λογαριασμού. Τέλος, στο τραπέζι βρίσκεται το σενάριο για μείωση της επιβάρυνσης από την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, που αποτελεί τη βάση υπολογισμού του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος.

Η αύξηση του κατώτατου μισθού από 780 στα 830 ευρώ ανεβάζει το ελάχιστο τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα από 10.920 ευρώ το 2023 σε 11.620 ευρώ το 2024.