Με τη μορφή αφρικανικής σκόνης, που μεταφέρθηκε με τους νότιους ανέμους από τις περιοχές της Σαχάρας και του Σάχελ, έφτασε στην Ελλάδα κι άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης η «ερυθρά γη» ή απλά… το κοκκινόχωμα.
Σύμφωνα με μια νέα χημική και ορυκτολογική έρευνα Ισπανών και Αμερικανών ερευνητών, οι περιοχές αυτές της Αφρικής «στέλνουν» στην ατμόσφαιρα περίπου 600 – 700 τόνους σκόνης κάθε χρόνο. Με τον τρόπο αυτό, εκτιμάται ότι πριν από 12.000 – 25.000 χρόνια, το κοκκινόχωμα, που αποτελείται από ερυθρά άργιλο, εμφανίστηκε στη Μαγιόρκα, τη Σαρδηνία και σε άλλα μεσογειακά νησιά και περιοχές της Ν. Ευρώπης, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα.
Οι ερευνητές, υπό την Άννα Αβίλα του Κέντρου Οικολογικής Έρευνας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, απέρριψαν τις εναλλακτικές θεωρίες ότι το κοκκινόχωμα μπορεί να έχει δημιουργηθεί στη Νότια Ευρώπη, είτε από διάβρωση ντόπιων πετρωμάτων είτε από συσσώρευση υδροξειδίων του σιδήρου και του αργιλίου, που προέρχονται από το βραχώδες υπόστρωμα κάτω από το χώμα.
Η γεωχημική ανάλυση της σύνθεσης, τόσο του κοκκινοχώματος όσο και των υποκείμενων βράχων γενικά, οδηγεί σε απόρριψη των εναλλακτικών εξηγήσεων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, απομένει η ερμηνεία της αφρικανικής προέλευσης, αφού άλλωστε το κοκκινόχωμα έχει παρόμοια σύνθεση με την αφρικανική σκόνη, χωρίς πάντως σε μερικές περιπτώσεις να αποκλείεται και η συνεισφορά των υποκείμενων ντόπιων πετρωμάτων, ιδίως όσων έχουν χαλαζία, στη δημιουργία του.
Η «ερυθρά γη» συναντάται στην Ιβηρική Χερσόνησο, τη νότια Γαλλία, τα νησιά της Μεσογείου, την Ιταλία και τις ακτές της Αδριατικής Θάλασσας από τη Σλοβενία ως την Ελλάδα.
Η αερομεταφερόμενη αφρικανική σκόνη, που μέχρι σήμερα κατά καιρούς κάνει την εμφάνισή της στους ουρανούς της Ελλάδας, απασχολεί τους επιστήμονες, επειδή, πέρα από τη δημιουργία του κοκκινοχώματος, έχει συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία. Προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα καθώς και μειωμένη ορατότητα αλλά και αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να εμπλέκεται στην κλιματική αλλαγή.
