Τον καταστροφικό τρόπο με τον οποίο η ανθρωπότητα έχει υπονομεύσει τους φυσικούς πόρους της Γης, από τους οποίους εξαρτάται η επιβίωσή της, καταγράφει έκθεση του ΟΗΕ για το περιβάλλον, σύμφωνα με την οποία ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται με εξαφάνιση λόγω του ανθρώπινου παράγοντα.

Η ολοένα και αυξανόμενη απώλεια καθαρού αέρα, πόσιμου νερού, δασών, που απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, επικονιαστικών εντόμων, ψαριών πλούσιων σε πρωτεΐνη, μαγκρόβιας βλάστησης αποτελεί απειλή εξίσου σοβαρή με την κλιματική αλλαγή, όπως τονίζει η έκθεση του ΟΗΕ, προσχέδιο της οποίας περιήλθε στην κατοχή του Γαλλικού Πρακτορείου.

Η απώλεια βιοποικιλότητας και η υπερθέρμανση του πλανήτη συνδέονται στενά, σύμφωνα με το κείμενο των 44 σελίδων, που συμπυκνώνει την έκθεση των 1.800 σελίδων του ΟΗΕ για την κατάσταση της Φύσης.

Αντιπροσωπείες από 130 χώρες συναντώνται στο Παρίσι από τις 29 Απριλίου προκειμένου να επεξεργαστούν το κείμενο. Διατυπώσεις μπορεί να αλλάξουν αλλά η κατάσταση που αποτυπώνεται θα είναι ίδια.

«Πρέπει να αναγνωρίσουμε πως η κλιματική αλλαγή και η απώλεια του φυσικού περιβάλλοντος είναι εξίσου σοβαρές, όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και ως αναπτυξιακά και οικονομικά ζητήματα» σχολιάζει ο Robert Watson, επικεφαλής του σώματος που συνέταξε την έκθεση.

«Ο τρόπος που παράγουμε την τροφή και την ενέργειά μας υπονομεύει τις υπηρεσίες που παρέχει από μόνη της η Φύση» προσθέτει, εξηγώντας πως μόνο κάποια μεγάλη αλλαγή μπορεί να ανατρέψει τη ζημιά.

Η αποψίλωση των δασών και η γεωργία, όπως και η κτηνοτροφία, καλύπτουν περίπου το ένα τέταρτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κι έχουν προκαλέσει χάος στα οικοσυστήματα.

Μαζική εξαφάνιση

Η Διακυβερνητική Επιστημονική και Πολιτική Πλατφόρμα για τη Βιοποικιλότητα και τις Οικοσυστημικές Υπηρεσίες (IPBES) προειδοποιεί για «άμεση ταχεία επιτάχυνση του παγκόσμιου ρυθμού εξαφάνισης των ειδών».

Ο ρυθμός της απώλειας είναι ήδη δεκάδες έως εκατοντάδες φορές υψηλότερος από ό,τι ήταν κατά μέσο όρο τα τελευταία 10 εκατομμύρια χρόνια. «Μισό εκατομμύριο έως ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται με εξαφάνιση, πολλά μέσα σε μερικές δεκαετίες».

Πολλοί ειδικοί εκτιμούν πως πλησιάζει «μαζική εξαφάνιση», η έκτη μέσα σε μισό δισεκατομμύριο χρόνια.

Οι επιστήμονες υπολογίζουν πως η Γη φιλοξενεί σήμερα οκτώ εκατομμύρια διαφορετικά είδη, η πλειονότητα των οποίων είναι έντομα.

Αύξηση πληθυσμού

«Εάν θέλουμε έναν βιώσιμο πλανήτη, που παρέχει υπηρεσίες στις κοινότητες σε όλο τον κόσμο, πρέπει να αλλάξουμε αυτή την προβολή μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, όπως πρέπει να κάνουμε και με το κλίμα» επισημαίνει η επικεφαλής επιστήμονας του WWF Rebecca Shaw, πρώην μέλος των επιστημονικών σωμάτων του ΟΗΕ για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα.

Οι άμεσες αιτίες απώλειας των ειδών, κατά σειρά σημασίας, είναι η συρρίκνωση των βιότοπων και η αλλαγή της χρήσης γης, το κυνήγι για τροφή ή το παράνομο εμπόριο, η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση και τα είδη «εισβολείς».

«Υπάρχουν και άλλοι δύο παράγοντες της απώλειας της βιοποικιλότητας και της κλιματικής αλλαγής, ο αριθμός των ανθρώπων στον κόσμο και η αυξανόμενη τάση τους να καταναλώνουν» εξηγεί η Watson.

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, που κάποτε θεωρούνταν μελλοντική απειλή για τα ζώα και τα φυτά, επιταχύνονται. Οι αλλαγές στη κατανομή των ειδών, για παράδειγμα, αναμένεται να διπλασιαστούν εάν η μέση θερμοκρασία ανέβει λίγο, από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου στους 2.

Μέχρι στιγμής, το παγκόσμιο θερμόμετρο έχει αυξηθεί κατά έναν βαθμό, σύμφωνα με τα επίπεδα του 19ου αιώνα.

Η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα καλεί τα κράτη να εργαστούν για να παραμείνει αυτή η αύξηση κάτω από τους 2 βαθμούς. Αλλά έκθεση του ΟΗΕ για το κλίμα, τον Οκτώβριο, επισήμανε πως κι αυτό θα είναι αρκετό για να ενισχύσει την ένταση και τη συχνότητα των θανάσιμων κυμάτων ζέστης, των ξηρασιών, των πλημμυρών και των καταιγίδων.

Παγκόσμια αδικία

Άλλα ευρήματα της έκθεσης περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

– Τα τρία τέταρτα των επιφανειών της Γης, 40% του θαλάσσιου περιβάλλοντος και 50% των εσωτερικών υδάτινων πόρων σε όλο τον κόσμο έχουν «μεταβληθεί σημαντικά».

– Πολλές από τις περιοχές όπου η συμβολή της φύσης στην ευζωία του ανθρώπου έχει πληγεί χειρότερα είναι αυτές όπου ζουν ιθαγενείς και φτωχές κοινότητες, που είναι ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή.

-Περισσότεροι από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι στηρίζονται στο ξύλο για την παροχή ενέργειας, τέσσερα δισεκατομμύρια σε φυσικά φάρμακα και περισσότερο από το 75% των παγκόσμιων σπαρτών χρειάζονται φυσική επικονίαση.

– Σχεδόν τα μισά από τα χερσαία και τα θαλάσσια υποσυστήματα έχουν υπονομευτεί σημαντικά από την ανθρώπινη παρέμβαση τον τελευταίο μισό αιώνα.

Η έκθεση προειδοποιεί κατά λύσεων για την κλιματική αλλαγή που μπορούν να βλάψουν τη φύση ανεπιστρεπτί.