Ενώ τα τελευταία χρόνια η συζήτηση για την υπερθέρμανση του πλανήτη και την επικείμενη οικολογική καταστροφή μονοπωλούσε τη δημόσια συζήτηση, το 2012 παρατηρήθηκε μια γενικευμένη σιωπή για τα «πράσινα» ζητήματα.

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου και το λιώσιμο των πολικών πάγων πέρασε «στα ψιλά» της χρονιάς, με τα παγκόσμια γεγονότα να καταλαμβάνουν τη θέση του οικολογικού ζητήματος.

Κι όμως, επειδή δεν θέλουμε πια να το συζητάμε, δεν σημαίνει ότι το θέμα δεν είναι πιεστικό!

Οι οικολογικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Γη συνεχίζουν να υφίστανται και να καλούν σε διεθνή δράση.

Ας δούμε λοιπόν τα «πράσινα» στιγμιότυπα μιας χρονιάς που φάνηκε να κλείνει τα μάτια μπροστά στο κατεπείγον του θέματος…

Ο τυφώνας «Σάντι» και η κλιματική αλλαγή

Την ώρα που τα τραγικά αποτελέσματα του εξαιρετικά καταστρεπτικού τυφώνα μονοπώλησαν τα media στα τέλη Οκτωβρίου, ούτε λόγος για την ενδεχόμενη ευθύνη του ανθρώπου στην όλη ιστορία: κι όμως, η υπερθέρμανση του πλανήτη, απότοκο των ανθρώπινων χειρισμών, ενοχοποιείται από επιστημονικούς κύκλους για τους ολοένα και συχνότερους φονικούς τυφώνες. Αυτό που ξέρουμε ωστόσο με βεβαιότητα είναι ότι η κλιματική αλλαγή, που κάνει τη στάθμη της θάλασσας να ανέρχεται συνεχώς, θα κάνει πιθανότατα τις επόμενες «Σάντι» πολύ πιο επικίνδυνες, καλώντας ακόμα και για «οχύρωση» των παραλιακών πόλεων που πλήττονται από τα δριμεία καιρικά φαινόμενα…

Παράκτια εξόρυξη πετρελαίου ξεκινά στην Αρκτική

Το λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής, που άγγιξε φέτος επίπεδα ρεκόρ, δεν αποτέλεσε απλώς τρανή απόδειξη ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματικότητα και συμβαίνει τώρα. Ήταν ταυτόχρονα και μια πρώτης τάξεως εμπορική ευκαιρία, κυρίως για τον κλάδο επιχειρήσεων που ευθύνεται όσο κανείς για την υπερθέρμανση του πλανήτη! Τον Σεπτέμβριο λοιπόν η Shell εγκαινίασε μια νέα πετρελαιοπηγή 113 χιλιόμετρα από τη βορειότερη ακτή της Αλάσκα. Η προσπάθεια έμελλε βέβαια να συναντήσει εμπόδια στην πορεία της, καθώς ο πάγος στα νερά οδήγησε την πετρελαϊκή-κολοσσό να αναστείλει την επιχείρηση για το καλοκαίρι του 2013. Ας μη γελιόμαστε ωστόσο, υπάρχουν δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου στα αρκτικά νερά, και τα γεωτρύπανα θα επιστρέψουν, και θα επιστρέψουν σε ορδές. Όσο για την ανυπολόγιστη περιβαλλοντική καταστροφή σε μια ενδεχόμενη πετρελαιοκηλίδα, αυτό απασχολεί για την ώρα μόνο τους περιβαλλοντολόγους…

Η κλιματική αλλαγή εξαφανίζεται από τον δημόσιο λόγο

Αποδείξεις για την υπερθέρμανση του πλανήτη συναντούσε κανείς παντού το 2012, εκτός από τα επίσημα πάνελ και τους παγκόσμιους θεσμούς! Ακόμα και στις αμερικανικές εκλογές της χρονιάς, το «καυτό» διακύβευμα της προηγούμενης εκλογικής αναμέτρησης εξαφανίστηκε ολωσδιόλου. Ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ, Μιτ Ρόμνεϊ, έφτασε μάλιστα μέχρι και να διακωμωδήσει την πρόταση για οικολογική δράση, την ώρα που ο αντίπαλός του, δημοκρατικός υποψήφιος Ομπάμα, αγνόησε απλώς το θέμα, λες και δεν υφίσταται. Η παγκόσμια οικονομική ύφεση χαντάκωσε το θέμα και το εξόρισε από τη σφαίρα της δημόσιας συζήτησης, σε μια χρονιά μάλιστα που έδειχνε να χρειάζεται πιο πολύ από ποτέ γενικευμένη δράση για το μεγαλύτερο πρόβλημα που μέλλει να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα στο εγγύς μέλλον…

Το 2012 στον δρόμο να γίνει η θερμότερη χρονιά

Η κλιματική αλλαγή θα επιφέρει έναν αριθμό απρόβλεπτων επιπτώσεων, ένα πράγμα ωστόσο το ξέρουμε καλά: ο καιρός θα συνεχίσει να γίνεται ολοένα και πιο θερμός. Το έργο το παρακολουθήσαμε το 2012 από κοντά, καθώς ο χρόνος που φεύγει θεωρείται ο πιο ζεστός σε επίπεδο παγκόσμιου κλίματος, με το ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας που σημειώνει να ξεπερνιέται μόνο από χρονιές του 19ου αιώνα! Ο ιδιαίτερα ζεστός χειμώνας και το καλοκαίρι-καμίνι, με την ξηρασία που ενσταλάζουν στον πλανήτη, μόνο ως τρομακτικά γεγονότα μπορούν να λογιστούν. Κι αν το 2012 χαρακτηρίζεται χρονιά-ρεκόρ για τις υψηλές θερμοκρασίες, ας σκεφτούμε τι θα μας επιφυλάξει το 2013…

Οι πάγοι των πόλων στο χαμηλότερο επίπεδό τους

Η κλιματική αλλαγή ήταν ανέκαθεν πιο έκδηλη στον Αρκτικό Κύκλο από οπουδήποτε αλλού, αντικατοπτρίζοντας το «καμπανάκι» που κρούει ο πλανήτης. Το 2012 ωστόσο ο Βόρειος Πόλος σημείωσε επιδόσεις ρεκόρ στην τήξη των πάγων, τέτοιες που το καλοκαίρι -που λιώνουν φυσιολογικά οι πάγοι- να μην υπάρχει τίποτα να λιώσει! Το λευκό «καπέλο» που καλύπτει το βορειότερο άκρο της υδρογείου συρρικνώθηκε το καλοκαίρι σε μόλις 3,41 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα, το μικρότερο νούμερο από το 1979, όταν και ξεκίνησαν οι δορυφορικές μετρήσεις του φαινομένου. Οι επιστήμονες μάλιστα εκτιμούν ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας ο Βόρειος Πόλος θα «ξεγυμνώνεται» εντελώς το καλοκαίρι από πάγο. Τι σημαίνει αυτό; Επιπρόσθετο βάρος στην παγκόσμια υπερθέρμανση, καθώς ο λευκός πάγος αντανακλά την ηλιακή ακτινοβολία, την ώρα που τα «σκοτεινά» νερά των ωκεανών την απορροφούν…

Η γιγάντωση της πετρελαϊκής βιομηχανίας των ΗΠΑ

Ένα χαρμόσυνο γεγονός για μια χώρα μετατρέπεται σε οικολογικό εφιάλτη! Η πολυπόθητη ανεξαρτησία της Αμερικής από τα αραβικά πετρέλαια, ένα όνειρο που κρατά ήδη από την εποχή του Νίξον, είναι πιο κοντά από ποτέ, με το 2012 να αλλάζει το καθεστώς άρδην. Τα νέα κοιτάσματα που ανακαλύφθηκαν στη Βόρεια Ντακότα και το Τέξας και η έναρξη της εκμετάλλευσής τους τον Νοέμβριο έκαναν τις ΗΠΑ να παράγουν 6,68 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, νούμερο-ρεκόρ εδώ και 18 χρόνια. Σύμφωνα μάλιστα με εκτιμήσεις, η Αμερική είναι κοντά στο να εκθρονίσει τη Σαουδική Αραβία από την τιμητική θέση της μεγαλύτερης πετρελαιοπαραγωγού χώρας του κόσμου. Η ραγδαία ανάπτυξη ωστόσο της αμερικανικής πετρελαιοβιομηχανίας έχει και τη σκοτεινή της πλευρά, με την απειλή για το οικοσύστημα να λογίζεται τεράστια…

Η Καλιφόρνια βάζει πλαφόν στους ρύπους

Η οικολογικότερη πολιτεία των ΗΠΑ και ένα από τα πιο «πράσινα» κρατίδια του κόσμου ανέλαβε την πολυπόθητη δράση για τη μείωση των εκπομπών ρύπων στην ατμόσφαιρα. Η Καλιφόρνια πρωτοπόρησε στην Αμερική, μια από τις χώρες που μολύνουν τον πλανήτη σε επίπεδα-ρεκόρ, και πέρασε νομοθεσία -που θα εφαρμοστεί στις αρχές του 2013-, σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις πρέπει να βρουν τρόπο να περιορίσουν τους ρύπους που εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα σε χρονικό ορίζοντα δεκαετίας. Το στοίχημα που μένει να κερδηθεί είναι αν η οικολογική δράση που αναλαμβάνει η Καλιφόρνια θα της στοιχίσει σε επίπεδο οικονομίας. Αν όχι, ίσως αποτελέσει πρότυπο για ολάκερο τον πλανήτη…

Η μάχη για τη σήμανση των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων

Οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες βρίσκονται πλέον παντού στον «προηγμένο» κόσμο, με το 85% της παγκόσμιας καλλιέργειας καλαμποκιού, για παράδειγμα, να είναι σήμερα γενετικά «πειραγμένη». Την ώρα βέβαια που οι παραδοσιακές επιστημονικές έρευνες κρίνουν τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα ως «ακίνδυνα», δεν είναι λίγες οι μελέτες -ιδιαίτερα των περιβαλλοντολόγων- που τα βλέπουν με υποψία. Το κορυφαίο θέμα εδώ είναι η σήμανση όλων των τροφών που έχουν φτιαχτεί με γενετικά τροποποιημένα συστατικά, για να γνωρίζει ο καταναλωτής και να κρίνει, κίνηση στην οποία ανθίστανται σθεναρά εταιρίες-κολοσσοί του κλάδου. Για μια ακίνδυνη μέθοδο παραγωγής, τα εκατομμύρια που ξοδεύονται από αγροτικές επιχειρήσεις σε καμπάνιες ενημέρωσης του κοινού για τις νέες τεχνικές καλλιέργειας αποτελεί τουλάχιστον αξιοπερίεργο γεγονός…