Αυξημένα επίπεδα βροχών και χιονιού κατέγραψαν οι επιστήμονες σε περιοχές κοντά σε αεροδρόμια. Οι συχνές απογειώσεις και προσγειώσεις αεροπλάνων, όπως λένε, ιδίως υπό ορισμένες ατμοσφαιρικές συνθήκες, προκαλούν μεταβολές στα σύννεφα και κατ’ επέκταση στις τοπικές καιρικές συνθήκες.

Αμερικανοί επιστήμονες του Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικών Ερευνών χρησιμοποίησαν δορυφορικές φωτογραφίες και υπολογιστικά μοντέλα πρόβλεψης του καιρού για να μελετήσουν την επίπτωση των αεροσκαφών στα νέφη σε ακτίνα 100 χιλιομέτρων γύρω από έξι μεγάλα αεροδρόμια (Λονδίνου, Φρανκφούρτης, Παρισιού, Σιάτλ, Σικάγο και Καναδά).

Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, ανάλογα με το αεροδρόμιο και τον τύπο των αεροπλάνων, σε ποσοστό 6% κατά μέσο όρο διαμορφώνονται -ιδίως στα αεροδρόμια των ψυχρότερων κλιμάτων- οι κατάλληλες συνθήκες, ώστε να δημιουργηθούν αυξημένες βροχές και χιόνια εξαιτίας της κίνησης των αεροσκαφών. Υπολόγισαν ότι κατά μέσο όρο μια στις 20 πτήσεις από ή προς ένα αεροδρόμιο μπορεί να προκαλέσει βροχή ή χιόνι, αν η θερμοκρασία στα γειτονικά σύννεφα είναι κάτω από μείον 20 βαθμούς Κελσίου.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το φαινόμενο συμβαίνει σε πολλά αεροδρόμια του πλανήτη, κυρίως αυτά που βρίσκονται σε μέσο και υψηλό γεωγραφικό πλάτος, και είναι συχνότερο κατά τους χειμερινούς μήνες. Ο παράγων-κλειδί είναι κατά πόσο υπάρχουν σύννεφα στην περιοχή του αεροδρομίου, τα οποία περιέχουν υγρά σταγονίδια νερού σε θερμοκρασίες πολύ κάτω από το σημείο πήξης, κάτι που συμβαίνει συχνά (δηλαδή το νερό δεν έχει παγώσει).

Οι επιστήμονες τόνισαν ότι χρειάζονται περαιτέρω έρευνες για να είναι σίγουροι πόσο σημαντική είναι η επίδραση των αεροπλάνων στην πρόκληση βροχής ή χιονιού. Όπως είπε ο επικεφαλής των ερευνών, «τα αεροπλάνα δεν προκαλούν κατ’ ανάγκη αρκετή βροχή και χιόνι για να επηρεάσουν το παγκόσμιο κλίμα, πάντως το φαινόμενο είναι αισθητό γύρω από τα μεγάλα αεροδρόμια σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη».

Προς το παρόν, οι ερευνητές δεν μπορούν να εκτιμήσουν τη συνολική ποσότητα βροχής ή χιονιού που «πυροδοτείται» από την επίδραση των αεροσκαφών στα σύννεφα. Πάντως οι πρώτες ενδείξεις από ραντάρ έδειξαν μια χιονόπτωση της τάξης των δυόμιση περίπου εκατοστών την ώρα, αφότου αρκετά αεροπλάνα είχαν διέλθει μέσω των υπερκείμενων νεφών σε μια περιοχή κοντά σε ένα αεροδρόμιο.

Εδώ και αρκετές δεκαετίες οι επιστήμονες μελετούν την εξήγηση των μυστηριωδών -μερικές φορές γιγάντιων- «τρυπών» και «καναλιών» μέσα στα σύννεφα, που προκαλούνται από τα διερχόμενα αεροπλάνα. Τώρα, φαίνεται πως υπάρχει μια ερμηνεία για το φαινόμενο. Όταν ένα αεροσκάφος πετάει μέσα από ένα σύννεφο με θερμοκρασία κάτω από μείον 15 βαθμούς Κελσίου, το οποίο περιέχει υπέρψυχρα σταγονίδια νερού (που παραμένουν σε υγρή και όχι παγωμένη κατάσταση), οι τουρμπο-κινητήρες αναγκάζουν τον αέρα πίσω από τα φτερά και τις μηχανές να διασταλεί γρήγορα. Καθώς ο αέρας επεκτείνεται, ταυτόχρονα παγώνει απότομα και αναγκάζει τα σταγονίδια να παγώσουν τελείως και τελικά να πέσουν μαζικά στο έδαφος ως χιόνι ή βροχή. Οποιοδήποτε αεροπλάνο (επιβατηγό, ιδιωτικό, πολεμικό κλπ.) μπορεί να προκαλέσει αυτό το φαινόμενο, με χρονική υστέρηση το πολύ μιάμιση ώρα μετά τη διέλευση του αεροσκάφους.

Στην ουσία, τα αεροπλάνα κάνουν κάτι ανάλογο με τη διαδικασία δημιουργίας τεχνητής βροχής, η οποία προκαλείται μέσω της σκόπιμης διασποράς μικρών σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, με στόχο να αποτελέσουν τους πυρήνες γύρω από τους οποίους θα μπορούν να μαζευτούν σταγόνες υγρού νερού μέσα στα νέφη, οι οποίες στη συνέχεια θα παγώσουν και θα παράγουν παγοκρυστάλλους. Όταν αυτοί γίνουν αρκετά μεγάλοι, θα πέσουν στη γη ως χιόνι ή βροχή.

Στην περίπτωση των αεροπλάνων, δεν προστίθενται επί τούτου σωματίδια στην ατμόσφαιρα, αλλά ως πυρήνες για τους παγοκρυστάλλους δρουν τα ίδια τα παγωμένα σωματίδια, που δημιουργούνται κατά το πέρασμα του αεροσκάφους μέσα από τα σύννεφα. Καθώς οι παγωμένοι κρύσταλλοι πέφτουν στο έδαφος μετά το πέρασμα του αεροπλάνου, δημιουργείται μια μεγάλη τρύπα (διαμέτρου αρκετών χιλιομέτρων) ή ένα «κανάλι» στα νέφη.