Ο Τόμας Μπερνχαντ, ένας «απογοητευμένος της ανθρωπιάς και της αγαθότητας», κάτι που χαρακτήριζε την καθημερινότητα των Αυστριακών κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σκιαγραφεί στα έργα του την ανέχεια.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Με προκλητική κριτική και αφοπλιστικό ύφος γράφει τον «Θεατροποιό», ένα έργο με θέμα τη ζωή των καλλιτεχνών και διανοουμένων, αποβλέποντας στο να αποκαλύψει την παρακμή και την ένδεια της Δύσης. Με θέατρο στο θέατρο και την αντίστιξη στο κείμενο, που το βοηθά να γίνει πιο αντιληπτό και ενδιαφέρον, καταπιάνεται ο συγγραφέας με το σύμπαν ενός θεατροποιού.

Ο Μπρουσκόν -πρώην σπουδαίος ηθοποιός του Κρατικού Θεάτρου- με τον περιοδεύοντα θίασό του που τον αποτελούν η γυναίκα, ο γιος και η κόρη του, φθάνουν σε ένα απομονωμένο χωριουδάκι. Θα παρουσιάσουν μόνο για ένα βράδυ το μοναδικό έργο του Μπρουσκόν, τον «Τροχό της Ιστορίας». Οι ήρωες του Ναπολέων, Χίτλερ, Τσόρτσιλ και μαντάμ Κιουρί, δεν θα αναπαρασταθούν όμως στο σανίδι, γιατί καίγεται το πρεσβυτέριο. Αυτή η ματαίωση, αυτή η ακύρωση, σηματοδοτεί την αθλιότητα και εγκατάλειψη της επαρχίας. Τους απονεκρωμένους ιδεολογικά πολίτες και τη ματαιότητα κάθε επιδίωξης.

Η σκηνοθετική βαθιά ανάγνωσή του Ακύλα Καραζήση, ανέδειξε τη σαρκαστική και καυστική πρόθεση του συγγραφέα. Στο «ψεύδος επί σκηνής που το αγαπάμε», η απελπισμένη φωνή του αφηγητή ασκεί κοινωνική κριτική και καταγγέλλει την αυθαιρεσία της εξουσίας και μιλά για το θέατρο. Ο Μπέρνχαντ κάνει το πικρό του σχόλιο για τους ηθοποιούς που ασκούσαν πάνω του μια «γοητεία» φανταστική και μια μαγεία.

Ο Νίκος Χατζόπουλος, ως Μπρουσκόν καθηλώνει τον θεατή με τον υποκριτικό του άθλο. Με ένα πολύ προσωπικό τρόπο εξωτερικεύει και διαμορφώνει τον χαρακτήρα θεατρίνου. Εγωπαθής, αυταρχικός, υπερόπτης, προσβλητικός, στην εκκεντρικότητά του , μεγαλομανής και φιλόδοξος, διαθέτει ωστόσο μια στάλα τρυφερότητας. Με ευθύτητα και χωρίς περιστροφές λέει τις απόψεις του σ’ ένα καταιγιστικό και μακροσκελή στην ουσία μονόλογο. Τα άλλα πρόσωπα απλώς τον ανέχονται και παρεμβαίνουν απλά για να σπάσει ο εξαντλητικός λόγος του Μπρουσκόν.

Ο βήχας της μαντάμ Κιουρί, η σαρκαστική ανταπόδοση της υποτίμησης από τα «ευτυχισμένα παιδιά του» και ο ταπεινός πανδοχέας -«τέλειο θύμα» του θιασάρχη- απέδωσαν με εκφραστική κινησιολογία και θεατρικότητα το πνεύμα του Μπέρχαντ. Οι δυνατές ερμηνείες όλων των ηθοποιών ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις αυτού του απαιτητικού έργου. Το θέατρο στην ίδια τη ζωή, το θέατρο της πολιτικής και το θέατρο ως τέχνη ανέδειξε τα τρομακτικά αδιέξοδα στα οποία οδηγείται ο άνθρωπος.

Προβληματικές οικογενειακές σχέσεις, η ματαιότητα των ανθρωπίνων προσπαθειών, η «παραλυτική και ακατανόητη παρουσία του θανάτου εντός της ζωής», ήττα της σκέψης και η επιτυχία της όπου διακρίνουμε μικρές ελπίδες αισιοδοξίας, όλα μαζί δημιουργούν ένα τρομακτικό αδιέξοδο για το μέλλον του κόσμου. Με μια υπερβολική και μεθοδικά εμμονική επανάληψη, με αυτοαναίρεση, αυτοϋπομόνευση και αυτοακύρωση γύρω από την βασική ιδέα του θεάτρου και την ιλαροτραγική του διάσταση, ο συγγραφέας προκαλεί τις αντιδράσεις μας..

Με γκροτέσκο τεχνικές ερεθίζει τις επιθυμίες και τις εμπειρίες μας, ώστε να ανιχνεύσουμε τις προσωπικές μας αδυναμίες. Αυτή η ένταση και η υπερβολή στο ύφος του θεατροποιού, οι παύσεις και οι παραλλαγές του λόγου, σχηματοποιούν την εικόνα που έχει ο ίδιος για τον εαυτό του.

Ο ψυχισμός των χαρακτήρων, δεν είναι παρά εκείνο το μέσον, που μας ενώνει πάνω στο παλκοσένικο του κόσμου.

Παρά την ζέστη και την μεγάλη της διάρκεια, η παράσταση ήταν εξαιρετική.

Πληροφορίες παράστασης

Συντελεστές
Μετάφραση: Πέτρος Μάρκαρης
Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης
Σκηνικά – κοστούμια: Βασίλης Παπατσαρούχας
Φωτογραφίες, teaser: Ελεονόρα Λύτρα

Παίζουν: Νίκος Χατζόπουλος, Νικήτας Αναστόπουλος, Άρης Μπαλής, Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Κλεοπάτρα Τολόγλου

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη έως Κυριακή στις 21.15

Τιμές εισιτηρίων
Κανονικό: 15 ευρώ
Φοιτητικό, AMEA, άνω των 65, Πολυτέκνων: 10 ευρώ
Ανέργων: 8 ευρώ
Ομαδικό (άνω των 10 ατόμων): 12 ευρώ

Διάρκεια: 130 λεπτά

Θέατρο Πόρτα
Μεσογείων 59, Αθήνα 11526
Τηλ.: 210-7711333, 210-7780518