Από τα μέσα Οκτωβρίου στη σκηνή του θεάτρου Βαφείου θα ζωντανέψει μια από τις πιο αμφισβητούμενες προσωπικότητες της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας εκείνη του Δημήτρη Τσαφέντα, έλληνα ομογενή που σκότωσε το 1966 τον πρωθυπουργό της Νότιας Αφρικής, Χέντρικ Βερβόερντ με ένα μαχαίρι μέσα στο Κοινοβούλιο!

Ήρωας ή ψυχασθενής, μια αληθινή ιστορία, άγνωστη στον περισσότερο κόσμο που χάθηκε μέσα στην χλεύη και στη λήθη των χρόνων.

Η λήθη έχει σκεπάσει το όνομα της πιο αμφισβητούμενης προσωπικότητας της ελληνικής ομογένειας. Αναφερόμαστε στο Δημήτρη (Μίμη) Τσαφέντα, ο οποίος στις 6/9/1966 σκότωσε με τέσσερις μαχαιριές τον πρωθυπουργό της Νότιας Αφρικής, Χέντρικ Φερβούντ, εμπνευστή του Απαρτχάιντ και τυράννου των Μαύρων της Αφρικής. Πρόκειται για τη μοναδική δολοφονία πρωθυπουργού στην παγκόσμια ιστορία που έλαβε χώρα μέσα στο ίδιο το κοινοβούλιο, κατά τη διάρκεια αγόρευσης του Πρωθυπουργού.

Ο Τσαφέντας εργαζόταν ως υπηρετικό προσωπικό στο Κοινοβούλιο της Ν. Αφρικής, πλησίασε τον Φερβούντ, δήθεν για να του αλλάξει το ποτήρι με το νερό και θα του καταφέρει τέσσερις θανάσιμες μαχαιριές.

Ο μιγάς Τσαφέντας (από κρητικό πατέρα-Μιχάλη Τσαφαντάκη- και μητέρα από την Σουαζιλάνδη/ Μοζαμβίκη) θα περάσει από τετραήμερη παρωδία δίκης. Οι δικαστές για να μην τον ηρωοποιήσουν δεν θα του υποβάλλουν ούτε μία ερώτηση. Ο «δικαστής» θα δικαιολογηθεί λέγοντας ότι «είναι σαν να υποβάλεις ερωτήσεις σε έναν σκύλο», αναφέρει ο Γιώργος Δαμιανός, ερευνητής και συγγραφέας του έργου «Ο μονόλογος του Δήμητρη Τσαφέντα».

Ο ελληνικής καταγωγής Τσαφέντας έμεινε 28 χρόνια σε φυλακή και ψυχιατρείο της Πραιτόρια και πέθανε στις 10/10/1999. Τάφηκε δίχως η ταφόπλακα να αναφέρει το όνομά του (έτσι τιμωρούν ακόμα και σήμερα τη μνήμη των «ατιμασμένων»). Μόνο μία πέτρα με τον αριθμό J59, ο αριθμός του ως κρατούμενος, θα θυμίζει ότι εκεί από κάτω βρίσκεται η πιο αμφισβητούμενη ελληνική προσωπικότητα της Αφρικής.

Αμφισβητήθηκε ακόμα και από τον συγκρατούμενό του, τον Νέλσον Μαντέλα, οι οπαδοί του οποίου συστηματικά και ρατσιστικά τον αποκαλούσαν, «μπάσταρδο», «μιγά», «κολοράτο» φοβούμενοι μήπως ο τυραννοκτόνος μειώσει τη φήμη του αρχηγού τους.

Τα κίνητρα του Τσαφέντα για άλλους ήταν πολιτικά, (είχε διατελέσει μέλος του κομμουνιστικού κόμματος Ν. Αφρικής), για άλλους προσωπικά, (αγαπούσε μια ιθαγενή αλλά οι νόμοι του Απαρτχάιντ δεν του επέτρεπαν να την παντρευτεί) και για άλλους ψυχιατρικά.

Ίσως ήταν τρελός ίσως ήταν παλικάρι. Ίσως και τα δύο. Ο Κοραής Δαμάτης θα αναβιώσει στη σκηνή τη ζωή του, συστήνοντας στο θεατρικό κοινό τον άνθρωπο που σκεπάστηκε με τη λήθη των Ελλήνων και των Αφρικανών κι έμεινε απλά ως j59

Αρχειακό υλικό από το ντοκιμαντέρ Live And Let Live / Tsafendas / Τσαφέντας του Μανώλη Δημελλά

Συντελεστές:

Κείμενο: Γιώργος Δαμιανός
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Κοραής Δαμάτης
Φωτογραφίες παράστασης: Γιώργος Στριφτάρης
Επικοινωνία παράστασης: Αντώνης Κοκολάκης

Ερμηνεύει ο Νίκος Ιωαννίδης

Θέατρο Βαφείο
Αγίου Όρους 16, Αθήνα