Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο οποίος αποτέλεσε έμπνευση για το «Dial of Destiny» στην τελευταία ταινία Indiana Jones, ίσως να αποκαλύπτει τελικά τα μυστικά του. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι έχουν φτάσει σε ένα νέο θεωρητικό συμπέρασμα για τη λειτουργία του, το οποίο έρχεται να αμφισβητήσει προηγούμενες αντιλήψεις.
Περισσότερο από 2.000 χρόνια μετά την κατασκευή του, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων θεωρείται γενικά ως ο αρχαιότερος υπολογιστής στην ιστορία. Ορισμένοι επιστήμονες τον περιγράφουν ως το πιο σύνθετο κομμάτι μηχανικής που έχει επιβιώσει από την αρχαιότητα, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι μια χειροκίνητη μηχανική συσκευή που προέβλεπε τις θέσεις του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών.
Όπως αναφέρει η Daily Mail, μία νέα μελέτη από το Εθνικό Πανεπιστήμιο του Μαρ ντελ Πλάτα στην Αργεντινή προτείνει μία διαφορετική θεωρία, σύμφωνα με την οποία ο Μηχανισμός μπορεί να ήταν περισσότερο ένα παιχνίδι παρά ένας λειτουργικός υπολογιστής.
Ο Μηχανισμός βρέθηκε το 1901 από δύτες που εξερευνούσαν τα ναυάγια ενός ρωμαϊκού πλοίου ανοιχτά της ελληνικής νήσου Αντικύθηρα. Η μυστηριώδης συσκευή, κατασκευασμένη από μπρούντζο, χρονολογείται από τον τελευταίο αιώνα π.Χ., και από εκείνη την εποχή έχει προκαλέσει μεγάλες συζητήσεις στην επιστημονική κοινότητα για την ακριβή της χρήση.
Δυστυχώς, η συσκευή, που έχει μέγεθος περίπου κουτιού παπουτσιών, είχε σπάσει σε θραύσματα και είχε φθαρεί, κάτι που συνέβαλε στη δημιουργία πολλών αβέβαιων και εκκεντρικών θεωριών γύρω από τον αρχικό της σκοπό. Επειδή δεν έχει βρεθεί κάτι παρόμοιο, κάποιοι υποστήριξαν ότι ίσως είχε εξωγήινη προέλευση, ότι πρόκειται για ένα δώρο από μακρινό πλανήτη.
Ωστόσο, η κοινή παραδοχή, που βασίζεται σε δεκαετίες ερευνών και αναλύσεων, είναι ότι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων λειτουργούσε ως ένα είδος χειροκίνητου υπολογιστή. Αποτελούμενος από περίπου 40 μπρούντζινα γρανάζια και τροχούς, επέτρεπε στους αρχαίους Έλληνες να προβλέπουν με εντυπωσιακή ακρίβεια την κίνηση των αστεριών και των πλανητών.
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, οι επιστήμονες δημιούργησαν μια υπολογιστική προσομοίωση της συσκευής και επικεντρώθηκαν στα τριγωνικά, αλληλοσυνδεόμενα «δόντια» των γραναζιών, που θεωρούνται κρίσιμα για τη λειτουργία του Μηχανισμού. Ανακάλυψαν ότι οι κατασκευαστικές ανακρίβειες θα προκαλούσαν συχνές εμπλοκές, κάνοντάς τον ακατάλληλο για επιστημονική χρήση.
Το γεγονός αυτό, λένε, ενισχύει την υπόθεση ότι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων μπορεί να ήταν ένα επινοημένο παιχνίδι, φτιαγμένο για ένα παιδί.
Παρά τη νέα αυτή ερμηνεία, οι επιστήμονες αναγνωρίζουν την εξαιρετική τέχνη που απαιτήθηκε για την κατασκευή του, επισημαίνοντας ότι είναι απίθανο κάποιος να κατασκεύασε ένα τόσο πολύπλοκο και μη λειτουργικό αντικείμενο.
Μάλιστα, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι μόνο το ένα τρίτο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων έχει διασωθεί, επομένως είναι πιθανό ότι κάποιοι κρίσιμοι μηχανισμοί της συσκευής να έχουν χαθεί. Συνεπώς, η συσκευή μπορεί να ήταν πιο αξιόπιστη απ’ ό,τι η προσομοίωση υποδεικνύει και καλούν για πιο εξελιγμένες τεχνικές μελέτης για να κατανοηθεί πλήρως η λειτουργικότητα και η ακρίβειά της.
Η έρευνα έχει δημοσιευτεί στην πλατφόρμα preprint arXiv και αναμένει την κριτική από ομότιμους επιστήμονες.
