Τι ακριβώς κάνει το Tetris το λεγόμενο «τέλειο» βιντεοπαιχνίδι; Σε αυτήν την ερώτηση επιχειρεί να απαντήσει η νέα ταινία της AppleTV+, με πρωταγωνιστή τον Taron Egerton. Ο Egerton υποδύεται τον επιχειρηματία βιντεοπαιχνιδιών Henk Rogers, και προσπαθεί να πείσει έναν χρηματοδότη να δώσει εκατομμύρια, ώστε να εξασφαλίσει τα διεθνή δικαιώματα αδειοδότησης του Tetris. «Αυτό είναι ποίηση», προσθέτει πειστικά. «Η τέχνη και τα μαθηματικά εργάζονται σε μαγικό συγχρονισμό».

Η ταινία διαδραματίζεται στη δεκαετία του 1980 και φανερώνει την ιστορία του θαρραλέου Rogers να πετάει στη Σοβιετική Ένωση σε μια αποστολή να μεταφέρει το Tetris – ένα παιχνίδι που τον ξετρέλανε σε μια επιχειρηματική έκθεση – πέρα από τα σύνορα της χώρας. Συναντώντας τον δημιουργό του παιχνιδιού Alexey Pajitnov στη Μόσχα, συνάπτει μια απίθανη συνεργασία μαζί του, και κάνουν αγώνα δρόμου ενάντια στο χρόνο (και τους απατεώνες αξιωματικούς της KGB) για να διαθέσουν το Tetris σε όλο τον κόσμο.

Η ταινία δεν είναι απλώς μια «ταινία για το Tetris», αλλά ένα γεωπολιτικό θρίλερ, στο οποίο το Tetris είναι ένα σημείο της πλοκής. Πρόκειται, επίσης, για μια υπενθύμιση της παγκόσμιας επίδρασης του εμβληματικού παζλ, το οποίο συγκαταλέγεται σε μια σπάνια ομάδα παιχνιδιών (όπως το Super Mario Bros και το Space Invaders) που συνεχίζουν να γοητεύουν το κοινό, δεκαετίες μετά την εμφάνισή τους.

Βασικό θέμα της νέας ταινίας Tetris είναι η σχέση μεταξύ του Rogers (Egerton) και του Pajitnov (τον οποίο υποδύεται ο ηθοποιός Nikita Efremov), οι οποίοι έρχονται κοντά, παρά τις πολιτισμικές τους διαφορές, και καταφέρνουν να βγάλουν ένα βιντεοπαιχνίδι έξω από τη Σοβιετική Ένωση σε μια εποχή, όπου η πολιτική της χώρας ήταν αντικαπιταλιστική. Με το δίδυμο να συνεργάζεται για να εμποδίσει τον Βρετανό μεγιστάνα των εκδόσεων να πάρει τα δικαιώματα και να πείσει τον ίδιο τον πρόεδρο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ να επιτρέψει την πώληση του Tetris σε όλο τον κόσμο, η συνεργασία τους ανατρέπει την επί μακρόν κλισέ απεικόνιση του Χόλιγουντ για τις μαχητικές σχέσεις ΗΠΑ και Ρωσίας.

Τι κάνει, όμως, το Tetris τόσο ξεχωριστό;

Το Tetris είναι το παιχνίδι με τις περισσότερες μεταφορές όλων των εποχών – δηλαδή το παιχνίδι που μετατράπηκε για χρήση στις περισσότερες διαφορετικές συσκευές και πλατφόρμες – και ένα από τα πιο επιτυχημένα εμπορικά εγχειρήματα του gaming, με το εντυπωσιακό αριθμό των 520 εκατομμυρίων αντιτύπων που πωλήθηκαν παγκοσμίως.

Η ιδέα του Tetris είναι απλή. Γεωμετρικά σχήματα που αποτελούνται από τέσσερα τετράγωνα, πέφτουν ένα – ένα από την κορυφή της οθόνης. Ο παίκτης πρέπει να αναδιατάξει αυτά τα σχήματα έτσι, ώστε να σχηματίσουν οριζόντιες γραμμές, οι οποίες στη συνέχεια απομακρύνουν μπλοκ και απελευθερώνουν επιπλέον χώρο. Ωστόσο, τα τουβλάκια τείνουν να συσσωρεύονται χαοτικά, δημιουργώντας μια αποπνικτική αίσθηση.

Σύμφωνα με το bbc.com, οι επιστήμονες του Mind Research Network αναφέρουν πως το Tetris είναι ένα παιχνίδι που εμπνέει την κριτική σκέψη. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η υψηλή έκθεση στο Tetris προκαλεί στον εγκέφαλο να καταναλώνει λιγότερη γλυκόζη και να γίνεται πιο παραγωγικός. «Αν κοιτάξετε τον σχεδιασμό του Tetris, όλα έχουν τη θέση τους», προσθέτει ο προγραμματιστής βιντεοπαιχνιδιών Niels Monshouwer, συνιδρυτής της WeirdBeard Games.

Όταν ρωτήθηκε γιατί ένα τόσο απλοϊκό παιχνίδι όπως το Tetris αναφέρεται τόσο συχνά ως η κορυφή της ανάπτυξης βιντεοπαιχνιδιών, ο Monshouwer συνεχίζει λέγοντας πως «είναι το χαρακτηριστικό παράδειγμα του ‘’εύκολο να μάθεις αλλά δύσκολο να το κατακτήσεις’’. Στο πιο βασικό επίπεδο, υπάρχει μια ευχαρίστηση στο να τακτοποιείς. Κάθε φορά που παίζεις, γίνεσαι καλύτερος. Μπορείς να μπεις σε μια ροή, όπου τα χέρια σου και το μυαλό σου γίνονται ένα».

Το σκάκι μπορεί να πάρει χρόνια για να το μάθει κανείς, αλλά η απλότητα του Tetris σημαίνει ότι σχεδόν ο καθένας – σκληροπυρηνικός παίκτης ή όχι – μπορεί να καταλάβει διαισθητικά τι πρέπει να κάνει. «Το Tetris είναι πραγματικά ο μινιμαλιστικός σχεδιασμός παιχνιδιών στα καλύτερά του», εξηγεί ο δημοσιογράφος τεχνολογίας Dan Ackerman, συγγραφέας του βιβλίου The Tetris Effect: The Game that Hypnotised the World.

Τέτρις

Όσον αφορά το όνομα Tetris, αυτό προήλθε από τον δημιουργό του παιχνιδιού, Alexey Pajitnov, συνδυάζοντας το ελληνικό πρόθεμα τετρά– (που σημαίνει τέσσερα, όπως και ο αριθμός των τετραγώνων σε κάθε ένα από τα μπλοκ που πέφτουν στο παιχνίδι) και το αγαπημένο του άθλημα, τένις. «Σε πολλά παιχνίδια καταστρέφεις πράγματα, αλλά στο Tetris έχεις την ψευδαίσθηση ότι χτίζεις κάτι όλη την ώρα», εξήγησε ο Pajitnov σε συνέντευξή του στο Polygon το 2019. «Είναι εποικοδομητικό και θετικό και σε κάνει να αισθάνεσαι έξυπνος».