«Στη σκιά μιας άποψης μαζεύονται οι άνθρωποι σαν να ήταν ομπρέλα». Ο Τερτουλιάνο Μάσιμο Αφόνσο σπάει την πλήξη και τη μονοτονία της καθημερινότητάς του, προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει την τάξη του χάους και τις παραδοξολογίες που ακούει. Ως καθηγητής της Ιστορίας σε Γυμνάσιο, έχει βαρεθεί τη χωρίς νόημα διδασκαλία της και πιστεύει πως η ιστορία βρίσκεται με τα πόδια πάνω. Γι’ αυτό προτείνει να την διδάσκουμε από πίσω προς τα μπρος, ώστε οι μεγάλες αλήθειες της να πάψουν να είναι τετριμμένες. Βέβαια και ο ίδιος δυσκολεύεται ν’ αντιληφθεί «πως ό,τι είναι ζωντανό προορίζεται να γίνει αζώντανο και προς τα κει οδεύουμε όλοι».
Γράφει η Χαρά Κιούση
Μέσα σε περιπετειώδης συλλογισμούς, διάσπαρτες αναλύσεις, ηχογραφημένα μηνύματα καθοδήγησης από τη μητέρα του και την κοπέλα του με την οποία συνδέεται μετά το διαζύγιό του, ο καθηγητής Αφόνσο αναρωτιέται τι τον οδήγησε στο γάμο, τι τον οδήγησε στο χωρισμό και ποιο νόημα έχει η σχέση του με την Κλάρα, που είναι τραπεζική υπάλληλος. Αναζητά διέξοδο στην συναισθηματική του κρίση και στον ίλιγγο του χάους, σε μια κοινωνιολογική έρευνα που αφορά τα σημαίνοντα που μεταδίδουν οι εικόνες των DVD και η χρήση της γλώσσας. Ώσπου ένα βράδυ παρακολουθώντας μια ταινία στο βίντεο ανακαλύπτει πως ένας ηθοποιός, είναι απόλυτα όμοιος με κείνον. Από κείνη την στιγμή γεννιέται μέσα του η περιέργεια και η βασανιστική επιθυμία της αναζήτησης του σωσία του, που κατοικεί στην ίδια πόλη και είναι παντρεμένος.
Η συνάντηση των δυο ανδρών και οι συνέπειες της γνωριμίας τους θα είναι ανησυχητικά ακραίες και οριστικές. Δεν μπορώ να σας τις αποκαλύψω γιατί μόλις ανέβηκε η παράσταση, της οποίας την πρεμιέρα και παρακολούθησα, με πλήθος άλλων θεατών.
Ομολογουμένως το όνομα του συγγραφέα Σαραμάγκου αποτελεί κίνητρο από μόνο του και η παράσταση με τον ταλαντούχο Μάξιμο Μουμούρη στο ρόλο του καθηγητή, να άφηνε τις καλύτερες εντυπώσεις, αν δεν την ταλαιπωρούσε, για να μην πω την κατέστρεφε, η κακή ηχοληψία και η πολύ δυνατή μουσική, που κάλυπτε συχνά το λόγο. Πολλοί θεατές έκλειναν τ’ αυτιά τους με τα χέρια τους κι’ έφυγαν με πονοκέφαλο. Κατά τ’ άλλα το απλούστατο σκηνικό έδωσε την αρμόζουσα θέση στο πυκνό κείμενο κι’ ο υποβλητικός φωτισμός δημιούργησε, με την προβαλλόμενη σκηνή διπροπροσωπίας, τη μυστηριώδη μεταφυσική ατμόσφαιρα του έργου. Κάτι που πέτυχε με την μεταφορά της σε θεατρική πράξη η Παρασκευή Καλογεράκη. Αδύναμο σημείο στη σκηνοθεσία της, βρήκα τις μεγάλες παύσεις που κάνουν το θεατή να χάσει την εσωτερική του επαφή με τους ήρωες του έργου.
Πρόσωπα άβουλα, πρόσωπα που υποφέρουν από έλλειψη επικοινωνίας και προσωπικής ανασφάλειας. Πρόσωπα με μειωμένη ατομική αντίσταση, μέσα σε μια προβληματική επαφή με το χρόνο και τον πολιτισμό. Κι επιπλέον ένας ατέρμονας φόβος και αγωνία για την αθανασία μας μετά θάνατον. Το αναπόφευκτο του οποίου προσδιορίζεται με το αναπάντεχο και σουρεαλιστικό τέλος του έργου «καταλήγοντας την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα».
Η Ντέπυ Μαλλιαρού και η Π. Καλογεράκη με καλές ερμηνείες παρουσιάζουν τις οντότητες που υποδύονται.
Ο Μ. Μουμούρης στην περίπλοκη ερμηνεία του, αντιπαλεύει «στον παράλληλο του τρόμου» με το πιστό του Αντίγραφο που ο ναρκισσισμός του λατρεύει και παράλληλα φθονεί, από το οποίο διχασμένος και εφιαλτικά απειλούμενος επιδιώκει ν’ ασκήσει πάνω του τον έλεγχο. Ομολογώντας συντριμμένος «πώς να θεωρήσω ξένο έναν όμοιό μου; Όλα είναι καθολική σύμπτωση ή ομοιότης; τέλος έχω μια αμφιβολία, αν όντως οι δυο θα πεθάνουμε την ίδια στιγμή».
Στο μυαλό μου έμειναν τα ακίνητα ακέφαλα σώματα του σκηνικού, σαν διαρκής εικόνα του εαυτού μας μέσα στην παραδοξότητα του υποσυνείδητου.
Συντελεστές
Συγγραφέας: Ζοζέ Σαραμάγκου
Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά
Θεατρική μεταφορά-Σκηνοθεσία: Παρασκευή Καλογεράκη
Σκηνικά: Γιάννης Σταθόπουλος
Φωτισμοί: Εβίτα Αναγνοπούλου
Video: Δημήτρης Μπελεγρίνης
Μουσική επιμέλεια: Νίκος Κολλάρος
Κατασκευές: Γιάννης Βλαχάκης
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Φραγκόπουλος
Υποστήριξη: Πορτογαλική Πρεσβεία στην Ελλάδα, Εκδόσεις Καστανιώτη
Παραγωγή: Θεατρική εταιρία Μεταξύ Σοβαρού και Αστείου ΑΜΚΕ
Ηθοποιοί: Μάξιμος Μουμούρης, Ντέπυ Μαλλιαρού, Παρασκευή Καλογεράκη, Αλεξάνδρα Διαμαντοπούλου, Δαυίδ Μαλτέζε
Πληροφορίες εκδήλωσης
Μέρες και ώρες παραστάσεων: από 16 Απριλίου ως 10 Μαΐου, κάθε Πέμπτη,
Παρασκευή, Σάββατο 21.30, Κυριακή 20.00
Διάρκεια: 75 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ (κανονικό), 8 ευρώ (εκπτωτικό, φοιτητικό)
Τηλέφωνο: 2103418550
Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης – Αίθουσα Black Box
Πειραιώς 206, Ταύρος
