Το 1958 προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το σπουδαίο ομότιτλο έργο του Μιχάλη Κακογιάννη που τίμησε παγκόσμια την Ελλάδα. Γράφει η Χαρά Κιούση Περίπου εξήντα χρόνια μετά ο Ένκε Φεζολλάρι σκηνοθετεί την θεατρική του αναπαράσταση, γεγονός που τιμά τον ιδρυτή του Ιδρύματος, το οποίο «φιλοξενεί πνεύμα και σώμα του ιδρυτή του». «Το τελευταίο ψέμα» χαρακτηρίστηκε ως «λαϊκή τραγωδία» που βγήκε από τα εθνικά μας σύνορα για να συναντηθεί με αδυσώπητο ρεαλισμό, με τη φθίνουσα ηθική του κόσμου. Λίγο μετά την Κατοχή και το τραύμα του εμφυλίου η νεαρή Χλόη, γόνος ξεπεσμένης πλούσιας οικογένειας των Αθηνών, υποχρεώνεται από τη μητέρα της να παντρευτεί έναν ευκατάστατο άντρα για να σωθούν οικονομικά και να προστατεύσουν τη φήμη τους. Η Χλόη που είναι ερωτευμένη μ’ ένα μποέμ τύπο, αποφασίζει να θυσιάσει την προσωπική της ευτυχία και να υπακούσει. Όταν η σκληρότητα της μητέρας της γίνεται αιτία να πεθάνει η υπηρέτριά τους, τότε εκείνη αναλαμβάνει να πάει στην Τήνο το άρρωστο παιδί της επιζητώντας το θαύμα. Η εμπνευσμένη και μελετημένη σκηνοθεσία, με σεβασμό στο ύφος και στην πνοή της εποχής, προεκτείνει και μεγεθύνει την ελληνική πραγματικότητα με την επίπλαστη ευμάρεια της αστικής τάξης. Οι κινηματογραφικοί ήρωες βγαίνουν ανυπόληπτοι από τα πλάνα τους, για να αντιμετωπίσουν την αρχοντιά και την μεγαλοπρέπεια του φτωχού. Πρόσωπα που ξεπηδούν θαρρείς από το σημερινό κοινωνικό κάδρο, επιβεβαιώνοντας την επανάληψη των εποχών. Σαν παλιό καλό σινεμά, η παράσταση δομημένη με γρήγορες κινηματογραφικές σκηνές ιδιωτικών προθέσεων, συνθέτουν το συλλογικό ενώπιόν μας. Κοντινά και πιο μακρινά κάδρα, που άλλα προκύπτουν από την αφήγηση και άλλα από υποκριτικούς διαλόγους, επιμένουν να διατηρούν δυναμικά στο χρόνο, την δραματικότητα και τον ρεαλισμό της εποχής. Ατμόσφαιρα τζαζ και κιθάρας, διακριτικές πενιές και «όπα». Δημοτικός χορός μόνο σε κίνηση και παραδοσιακό τραγούδι γεφυρώνουν τις αστικές μελοδραματικές σκηνές και γεμίζουν τον ενδιάμεσό τους χρόνο. Με λόγια απλά χωρίς πομπώδες ύφος αναδεικνύονται τα ψυχολογικά κίνητρα των ηρώων, τα οποία ο Μιχάλης Κακογιάννης “πάλεψε να αποδώσει μ’ έναν ευλαβικό ρεαλισμό, μαθήματα αντικειμενικότητας και ελευθερίας.” Η Αθηνά Τσιλύρη – Κυρία Πέλλα παίζει με την αγχωμένη βεβαιότητα της καταστροφής, την χρεοκοπημένη μεγαλοαστική υποκρισία, την κίβδηλη επιχρύσωση τρόπων, την αχαριστία και την υπεροψία των ωφελημένων με νόθα αισθήματα, που αποβλέπουν στο χρήμα και στην διατήρηση του κοινωνικού γοήτρου. Ο Σπύρος Ζουπάνος στο ρόλο του Κλέωνα Πέλλα χτίζει με αξιοπρέπεια έναν αποσπασματικό ήρωα, κερδίζοντας την συμπάθεια. Χλόη η Νικόλ Δημητρακοπούλου. Διέγραψε με χάρη και φινέτσα την ηρωίδα, “ένας καθρέφτης που δείχνει μόνο τις ρωγμές” της καρδιάς της, με θλιμμένη ευγένεια. Ανάμεσα στην αθλιότητα και στην τιμή, στον έρωτα και τον συμβιβασμό με ψυχή μαυρισμένη πέφτει στις παγίδες του χρήματος, ωσότου ο θάνατος θα την φέρει απέναντι στην ευθύνη και στο καθήκον. Ο Αντώνης Φραγκάκης ως Γαλανός επιβάλλεται με την ερμηνεία του. Περήφανος, συνεπής, ένας άνδρας που τιμά τον λόγο του και σέβεται την γυναίκα. Εκπληκτική στο ρόλο της υπηρέτριας Κατερίνας η Ανδριάνα Χαλκίδη. Πικραμένη, μειωμένη με την αφοσίωσή του φιλότιμου ανθρώπου να καλύπτει την ξιπασμένη αφεντικίνα της. Προστατευτική με την κακομαθημένη κόρη της, πιστή και περήφανη, με πίστη και ελπίδα στη ζωή. Αξιοπρεπής δίχως να επιτρέπει να την λυπούνται και μαχητική εκεί που το επιβάλλει η μητρική της αγάπη. Κατατροπώνει τα αξιότιμα αφεντικά της και τους τα λέει έξω από τα δόντια, κατάκαρδα πληγωμένη. Ο Αλεξ Κάβδας ως Δρίτσας είναι υποκριτικά αυθεντικός εκπρόσωπος της λάμπουσας γοητείας της αστικής τάξης. Είναι το παιδί του μπαμπά με τα γιοτ και την ακριβή ζωή, επιπόλαιος, κενός και «παλαντζάρει από τη μια στιγμή στην άλλη, ανάμεσα ανάμεσα στο ψευτοσόβαρο και το γκροτέσκο». Ο Στέφανος Παπατρέχας σε ρόλο αφηγητή – τραγουδιστή ενώνει τους χρόνους μεταξύ των σκηνών. Ένας ενδιαφέρων σκηνοθετικός πειραματισμός που ανεβάζει την «χρηματιστηριακή αξία» του έργου. Οι άλλοι ηθοποιοί-ήρωες με αξιοπρόσεκτες ερμηνείες ολοκληρώνουν τον κύκλο της καλής κοινωνίας, που δεν γνωρίζει να τιμά τις υποσχέσεις της. Η θεατρική σκηνή “με βάθος πεδίου” στο Υπόγειο του Ι.Μ.Κ, προσφέρεται για «διαστρωματική τεχνική ανάπτυξη προσώπων και πραγμάτων». Μια μεταθεατρική, αποδομιστική ματιά στην ταινία του Μ. Κακογιάννη «Το τελευταίο ψέμα» , όπου οι ήρωες έτσι για τα προσχήματα είπαν στο γράμμα, το τελευταίο ψέμα. Για να πάψουν να ζουν επιδεικτικά με δανεικά, για να ορθοποδήσουν έξω από ψεύτικους γάμους μνημονίων, ενοχλητικούς και δυσάρεστους. Αυτό είναι το επιπλέον που προσπάθησε να μας πει η σκηνοθετική πρόθεση και το κατάφερε. Με την τελευταία «κραυγή» της Κατερίνας, το «δάκρυ» της Χλόης και το «διεισδυτικό βλέμμα» του Γαλανού. Η παράσταση είναι εξαιρετική.
Συντελεστές παράστασης
Κείμενο: βασισμένο στο σενάριο του Μιχάλη Κακογιάννη Σκηνοθεσία, Μουσική επιμέλεια : Ένκε Φεζολλάρι Δραματουργική επεξεργασία: Ναταλί Μηνιώτη Σύμβουλος κειμένου: Μαρία Σκαφτούρα Σκηνικά, Κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης Φωτισμοί: Νίκος Συρίγγος Βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Πιταούλη Βοηθός σκηνογράφου: Ανθή Παρασκευά-Βελουδογιάννη Φωτογραφίες- Videotrailer: Άγη ς Θεοχαρόπουλος Σχεδιασμός αφίσας-προγράμματος: Μαρίνα Δρακάτου Κομμώσεις: Τάσος Καστανιάς
Ερμηνεύουν:
Νικόλ Δημητρακοπούλου (Χλόη Πέλλα) Αθηνά Τσιλύρα ( Ρωξάνη Πέλλα) Ανδριάνα Χαλκίδη (Κατερίνα) Σπύρος Ζουπάνος (Κλέων Πέλλας) Αντώνης Φραγκάκης (Γαλανός) Στέλιος Τυριακίδης (Μάρκος) Άλεξ Κάβδας (Νίκος Δρίτσας) Βέφη Ρέδη (Λιλίκα) Στέφανος Παπατρέχας (Αφηγητής/Τραγουδισ τής) Τσουανάτος Θοδωρής (Μπακάλης/Γιάννης/Εκτι μητής έργων τέχνης/ Γιατρός) Μαρία Νεφέλη Δούκα (Λίλιαν/Πόπη) Ιωάννα Πιταούλη (Κυρία Πανταζή) Νατάσα Σουρλαντζή (Καίτη) Παραγωγή: RedMoonlightProducti ons Τοποθεσία: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, (ύψος Χαμοστέρνας) Ημερομηνία: Από 24 Φεβρουαρίου έως και 9 Απριλίου 2017 Παρασκευή, Σάββατο στις 21:30 & Κυριακή στις 19:00 Διάρκεια παράστασης: 90′ (χωρίς διάλειμμα) Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 12 ευρώ, Μειωμένο 10 ευρώ, Ειδική τιμή 5 ευρώ Προπώληση εισιτηρίων 10 ευρώ (η τιμή προπώλησης αφορά σε αγορά εισιτηρίων που πραγματοποιείται έως και μία ώρα πριν την ώρα της παράστασης) Προπώληση: Στα ταμεία του Ιδρύματος (Πειραιώς 206, Ταύρος) Δευ-Παρ 11:00 – 14:00 και τα απογεύματα μία ώρα πριν την παράσταση, τηλ. 210 3418579 και στο www.mcf.gr Αγορά με πιστωτική κάρτα: Τηλεφωνικά στο 210 3418579 Δευ-Παρ 11:00 – 14:00 και στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος www.mcf.gr. • TicketServices Πανεπιστημίου 39 (Στοά Πεσματζόγλου), Ώρες λειτουργίας: Δευ. & Τετ. 09:00 – 17:00, Τρ., Πεμ. & Παρ. 09:00 – 20:00, Σαβ. 10:00 – 14:00. • Καταστήματα Forthnet • Seretistravel Πανεπιστημίου 61, Αθήνα, τηλ. 210 3251295 Πληροφορίες: Τηλ.: 210 3418550 & 210 3418579 www.mcf.gr
