Η μεγάλη σημασία που απέκτησε η διά αυτοκινήτων μεταφορές κατά τους Βαλκανικούς πολέμους τεκμηριώνεται και από το γεγονός ότι ύστερα από τη μάχη στο Σαραντάπορο το κυριότερο πρόβλημα των Ελλήνων ήταν η μεγάλη δυσκολία στις μεταφορές, δεδομένης και της ταχύτατης προέλασης του ελληνικού στρατού.
Υπήρχαν μεν αποθηκευμένα τρόφιμα στη Θεσσαλία, αλλά η προέλαση ήταν τόσο γρήγορη και οι συνθήκες συγκοινωνίας τόσο κακές, ώστε ο Ελληνικός Στρατός βρέθηκε σε απόσταση τεσσάρων ημερών από τις πηγές τροφοδοσίας του. Για αυτό και ο υπαρχηγός του Επιτελείου, αντισυνταγματάρχης Βίκτωρ Δούσμανης, πρότεινε στον Διάδοχο Κωνσταντίνο είτε να προχωρήσει ο στρατός άνευ εφοδίων, είτε να επιβραδυνθεί η προέλαση κατά πέντε τουλάχιστον ημέρες.
Ο Διάδοχος έκρινε ότι ο στρατός έπρεπε να προχωρήσει «εις το γελέκι», χρησιμοποιώντας την έκφραση που ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης χρησιμοποίησε, «στο φτερό», χωρίς καθυστέρηση, αφού στην τουρκική γλώσσα yelek θα πει φτερό. Ο στρατός, δηλαδή, θα κινείτο στηριζόμενος στους επιχώριους πόρους για τη διατροφή και συντήρησή του, όπως, άλλωστε, έκανε και ο τουρκικός στρατός.
Ο Ελληνικός Στρατός στράφηκε προς τα ανατολικά και γιατί η επιλογή του Διαδόχου συνίστατο στην καταστροφή του Τουρκικού Στρατού (η διαφωνία με τον Βενιζέλο είναι γνωστή) και γιατί έτσι εξασφαλιζόταν η τροφοδοσία από το λιμάνι της Πιερίας (Ελευθεροχώρι), όπου μπορούσαν να φτάσουν τα αποθηκευμένα στη Θεσσαλία εφόδια.
Εξάλλου, λόγω της κακής κατάστασης του οδικού δικτύου η επικοινωνία μέσω θαλάσσης με τον Νότο ήταν απαραίτητη. Από τα λιμάνια τα τρόφιμα και τα άλλα εφόδια μεταφέρονταν σιδηροδρομικώς σε κεντρικές αποθήκες και από εκεί με εφοδιοπομπές στο μέτωπο οδικώς.
Επομένως, τα μεταφορικά μέσα λειτουργούν συμπληρωματικά και επηρεάζουν -αν δεν καθορίζουν- την πορεία των επιχειρήσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η σημασία της αυτοκίνησης, των αυτοκινήτων και των δρόμων πάνω στους οποίους κυλούν και τρέχουν, απεδείχθη καθοριστική.
Ηλίας Καφάογλου
