Το φαινόμενο της μαζικής εξόδου εκδρομέων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Στις περιπτώσεις αυτές συμβαίνουν τα λεγόμενα μποτιλιαρίσματα «φαντάσματα», ξαφνικά και από το πουθενά.

Αυτά τα δυσάρεστα μποτιλιαρίσματα συχνά προκαλούνται από ανθρώπινους παράγοντες, όπως οδηγοί που κάνουν «σφήνες» χωρίς φλας, οδηγούν αφηρημένα, υιοθετούν κακές οδηγικές συνήθειες, υστερούν σε ταχύτητα αντίδρασης, ή φρενάρουν χωρίς λόγο. Όταν ένας οδηγός φρενάρει, μπορεί να προκαλέσει μία αλυσιδωτή αντίδραση καθώς και οι άλλοι οδηγοί επιβραδύνουν, με αποτέλεσμα προοδευτικά να σταματά η ροή της κυκλοφορίας.

Όμως, οι ερευνητές του Vanderbilt University, ενός ιδιωτικού ερευνητικού πανεπιστημιακού ιδρύματος στο Tennessee, ΗΠΑ, σε συνεργασία με την Ford, απέδειξαν ότι, τέτοιες καθυστερήσεις θα μπορούσαν να ελαχιστοποιηθούν με την ευρεία χρήση της τεχνολογίας Adaptive Cruise Control (ACC).

Η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί αυτόματα να επιβραδύνει και να επιταχύνει το αυτοκίνητο, ώστε να εναρμονιστεί με την ταχύτητα του προπορευόμενου οχήματος, χωρίς προσπάθεια ή διάσπαση της προσοχής του οδηγού.

Σε μία κλειστή πίστα δοκιμών της Ford, 36 οδηγοί προσομοίωσαν τη συνήθη κυκλοφορία στον αυτοκινητόδρομο χρησιμοποιώντας τεχνολογία ACC (*). Στη συνέχεια, οδήγησαν την ίδια διαδρομή, αλλά χωρίς την τεχνολογία ACC, όντας αναγκασμένοι οι ίδιοι να φρενάρουν και να επιταχύνουν το όχημα.

Τα αποτελέσματα: οχήματα με ενεργοποιημένο το ACC μείωσαν τις επιπτώσεις του φρεναρίσματος περισσότερο σε σχέση με εκείνα που δεν το είχαν ενεργοποιήσει. Ακόμα και με χρήση του ACC από το ένα στα τρία οχήματα, η δοκιμή εμφάνισε παρόμοια οφέλη για τη ροή της κυκλοφορίας.

«Επί χρόνια, ερευνητές κυκλοφορίας και μηχανικοί εξετάζουν έξυπνες τεχνολογίες οχημάτων για μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, είτε με οχήματα που μιλούν μεταξύ τους, είτε η με συστήματα που μπορούν να προβλέψουν τις οδικές συνθήκες,» δήλωσε ο Daniel Work, καθηγητής στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Vanderbilt University. «Αυτή η δοκιμή μας έδωσε μία μοναδική ευκαιρία να κατανοήσουμε πώς οι τεχνολογίες υποστήριξης οδηγού  μπορούν να χρησιμοποιούνται για να επηρεάζουν θετικά τη ροή της κυκλοφορίας.

Η Ford λανσάρισε πρόσφατα μία βελτιωμένη έκδοση της τεχνολογίας αυτής με λειτουργίες όπως Stop & Go, Speed Sign Recognition και Lane-Centring για ξεκούραστη μετακίνηση σε συνθήκες πυκνής κυκλοφορίας.

Τέλος, ένα προηγούμενο ερευνητικό συνεργατικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση από την Ε.Ε., κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οχήματα εξοπλισμένα με ACC και τεχνολογία Forward Collision Warning μπορεί να αποτρέψει ή να μετριάσει τις επιπτώσεις σε περισσότερα από το 5% των τροχαίων οχημάτων που επιφέρουν τραυματισμούς, να γλιτώνει για τους οδηγούς πάνω από 3 εκατομμύρια ώρες εγκλωβισμού στην κυκλοφορία, αλλά και να μειώσει την κατανάλωση από τα επιβατικά οχήματα κατά 3%.

(*) Σ.Σ.: Για όσους δύσπιστους πιστεύουν, ότι οι οδηγοί μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα από τα ηλεκτρονικά συστήματα, παραθέτουμε την διαδικασία με την οποία αποδείχτηκε επιστημονικά η υπεροχή του ACC.

–    Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, τρεις λωρίδες με 12 οχήματα η καθεμία, δοκιμάστηκαν σε μία κλειστή, γρήγορη οβάλ πίστα που προσομοίωνε έναν δρόμο ταχείας κυκλοφορίας. Το πρώτο όχημα σε κάθε λωρίδα, φρέναρε από 97 σε 64 χλμ/ώρα, αντιγράφοντας μία διαταραχή της κυκλοφορίας. Χωρίς την τεχνολογία ACC, οι οδηγοί φρέναραν πιο έντονα από το προπορευόμενο όχημα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα κύμα επιβράδυνσης που επιδεινωνόταν στα πιο πίσω οχήματα.

Η δοκιμή επαναλήφθηκε με όλα τα οχήματα να χρησιμοποιούν adaptive cruise control ρυθμισμένο στα 100 χλμ/ώρα, ελαφρώς υψηλότερη ταχύτητα σε σχέση με τα πρώτα οχήματα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα οχήματα παρέμεναν σε ένα σταθερό κομβόι. Σε αυτές τις δοκιμές, τα συστήματα ACC ξεπέρασαν τις δυνατότητες των οδηγών σχεδόν σε όλες τις φάσεις φρεναρίσματος.

Σε μία διαδρομή, το ACC στην πραγματικότητα περιόρισε το κύμα επιβράδυνσης, ώστε το τελευταίο όχημα της λωρίδας να επιβραδύνει μόνο κατά 8 χλμ/ώρα αντί να σταματήσει τελείως.

Η ομάδα μείωσε επίσης τον αριθμό οχημάτων με ενεργοποιημένο το ACC σε 33%. Αυτό είναι το κάτω όριο που οι ερευνητές ανέκαθεν πίστευαν ότι μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό τέτοιου είδους ανασχέσεων της κυκλοφορίας. Τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια με τις δοκιμές με ενεργοποιημένα όλα τα ACC.

Οι οδηγοί οδήγησαν ο καθένας κατά μέσο όρο 30 ώρες μπλοκαρισμένοι στην κυκλοφορία σε ώρες αιχμής στη Γερμανία, και 31 στη Βρετανία μέσα στο 2017. Οι οδηγοί στο Λονδίνο έχασαν 74 ώρες (πάνω από τρεις ολόκληρες ημέρες) ακινητοποιημένοι στην κυκλοφορία σε ώρες αιχμής.

Κλείνουμε με την επισήμανση ότι, οι καθυστερήσεις της κυκλοφορίας υπολογίζεται πως κόστισαν στους Γερμανούς οδηγούς 80 δις ευρώ, και στους Βρετανούς 37 δις λίρες το 2017.

Νίκος Τσάδαρης