Τεστ αντοχών στα κρατικά ταμεία διενεργεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για να προσδιορίσει αν υπάρχουν και σε ποιά έκταση περιθώρια για την ενεργοποίηση πρόσθετων παρεμβάσεων για την απόσβεση των ζημιών στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από τη δίδυμη κρίση της πληθωριστικής ανάφλεξης και της εξάπλωσης της πανδημίας.

Με προβολές για τη πορεία του προϋπολογισμού τους πρώτους μήνες του έτους στα δύο βασικά σκέλη των δαπανών και των εσόδων, τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών επιχειρούν να “ανιχνεύσουν” τον δημοσιονομικό χώρο που θα επιτρέψει την εφαρμογή μέτρων στήριξης με ταμειακό κόστος για το δημόσιο. Οι εξελίξεις στο μέτωπο των τιμών κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές είναι καθώς σύμφωνα με πληροφορίες οι τιμοληψίες της ΕΛΣΤΑΤ τον Ιανουάριο δείχνουν ότι το κύμα των ανατιμήσεων χτυπά στο πυρήνα των οικογενειακών προσυλλογισμών που είναι οι δαπάνες για τα είδη διατροφής. Μάλιστα από την επεξεργασία των στοιχείων προκύπτει νέα άλμα του πληθωρισμού σε επίπεδα αισθητά πάνω από το 5,1% που ήταν το Δεκέμβριο.

Ο ρυθμός αύξησης στα τρόφιμα επιταχύνεται επικίνδυνα. Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης στη βασική ομάδα της διατροφής και των μη οινοπνευματοωδών ποτών έτρεχε το Δεκέμβριο με υπερπενταπλάσια ταχύτητα σε σχέση με ένα χρόνο πριν καθώς διαμορφώθηκε στο 4,3% σε ετήσια βάση από 0,8%.

Το συνεχιζόμενο με «σπασμένα τα φρένα ράλι» τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης και το γεγονός ότι όλοι πλέον οι διεθνείς οργανισμοί και οι αναλυτές αναθεώρησαν επί τα χείρω τις προβλέψεις για την ένταση και τη διάρκεια των πληθωριστικών πιέσεων υποχρεώνει το οικονομικό επιτελείο να αναζητήσει πρόσθετα αναχώματα και να βάλει στην ατζέντα ακόμα και φορολογικές παρεμβάσεις που μέχρι πρόσφατα ήταν εκτός συζήτησης. Το τελευταίο διάστημα τόσο ο υπουργός Οικονομικών Χ. Σταϊκούρας όσο και ο αναπληρωτής υπουργός Θ. Σκυλακάκης αφήνουν ορθάνοιχτο το παράθυρο για επιλεκτικές μειώσεις στο ΦΠΑ σε τρόφιμα που οι τιμές τους «έχουν πάρει φωτιά».

Ο υπουργός Οικονομικών δηλώνει ότι η κυβέρνηση δεν αποκλείει κανένα μέτρο, αλλά τα εξετάζει με βάση το δημοσιονομικό κόστος, την πραγματική ωφέλεια στην κοινωνία που δεν θα χάνεται στην εφοδιαστική αλυσίδα την κοινωνική δικαιοσύνη. «Όλα τα αφήνω ανοιχτά, γιατί δεν γνωρίζουμε πως θα εξελιχθεί η κατάσταση» επισημαίνει διευκρινίζοντας ότι υπάρχουν δημοσιονομικοί περιορισμοί. «Αν έχουμε επιπλέον χρήματα, πρέπει να πάμε πρώτα στο ηλεκτρικό και τα τρόφιμα, αυτά καταναλώνει πρώτα ο φτωχότερος» τονίζει από την πλευρά του ο Θόδωρος Σκυλακάκης

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη στο τραπέζι βρίσκονται εναλλακτικά σενάρια για το εύρος και το ύψος της μείωσης ΦΠΑ σε συγκεκριμένα αγαθά. Αντίθετα σε αυτή τουλάχιστον τη φάση έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο μείωσης των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα, μέτρο που θεωρείται εξαιρετικά ακριβό και ταυτόχρονα αμφιβόλου αποτελεσματικότητας.

Η εξίσωση δεν είναι καθόλου εύκολη αφού αφ΄ ενός θα πρέπει να διαρηθεί η ισορροπία ανάμεσα στην αποτελεσματικότητα των μέτρων όσον αφορά στο πραγματικό αντίχτυπο στις τιμές για τους καταναλωτές και στην αποφυγή κραδασμών στα δημόσια οικονομικά που θα έθεταν σε κίνδυνο το στόχο για ραγδαία αποκλιμάκωση του ελλείμματος.

Αρμόδιοι παράγοντες επισημαίνουν ότι το κρίσιμο χρονικό ορόσημο για αποφάσεις είναι ο τρέχον και ο επόμενος μήνας υπογραμμίζοντας χαρακτηριστικά ότι σε περίπτωση που δεν κοπάσει η καταιγίδα στις τιμές τότε αναγκαστικά θα πρέπει να ενισχύσουμε το οπλοστάσιο κατά της ακρίβειας πέραν των επιδοτήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο. Πάντως τα μηνύματα από την αγορά είναι ανησυχητικά με τους φορείς να κάνουν λόγο για επερχόμενες αυξήσεις τιμών που φθάνουν έως 30%.

Ο πληθωρισμός πλήττει τα εισοδήματα των νοικοκυριών και δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να συγκρατούν τις δαπάνες, πράγμα που οδηγεί σε πτώση του τζίρου στην αγορά προκαλώντας ταμειακή στενότητα σε επαγγελματίες και επιχειρήσεις την ώρα που οι εισπράξεις τους στροβιλίζονται στη δίνη των περιοριστικών μέτρων για την αναχαίτιση της πανδημίας.

Λόγω της “πληθωριστικής διάβρωσης” των εισοδημάτων και του τζίρου στην αγορά αλλά και των αρνητικών προσδοκιών για τη πορεία των τιμών υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις να αθετήσουν υποχρεώσεις τους προς το δημόσιο είτε αυτές αφορούν πληρωμές φόρων και εισφορών είτε επιστροφή ποσών από τις κρατικές ενισχύσεις. Βέβαια η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε αλυσιδωτές παρατάσεις προθεσμιών αλλά όσο η κρίση παραμένει το πρόβλημα δεν λύνεται

Στο πλαίσιο αυτό η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αξιολογεί σενάρια για νέες χρονικές ανάσες αλλά και μεγαλύτερο “κούρεμα” της επιστρεπτέας προκαταβολής με επίκεντρο τους κλάδους που βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα όπως είναι η εστίαση.

Όλα δείχνουν ότι επίκεινται νέες κυβερνητικές δράσεις στο μέτωπο της ακρίβειας