Η «μάχη» των ηλεκτρονικών πατινιών – Να απαγορευτούν τα e scooters;

Το Παρίσι αποφάσισε και επίσημα, μέσω δημοψηφίσματος, να μπλοκάρει τη χρήση των ηλεκτρικών πατινιών (e – scooter) στους δρόμους της γαλλικής πρωτεύουσας. Η απόφαση, που έχει προκαλέσει αίσθηση αλλά και έντονες συζητήσεις και διαφωνίες, ελήφθη με φόντο τα αυξανόμενα ατυχήματα που καταγράφονται.

Ο Παριζιάνιοι τάχθηκαν μαζικά κατά της χρήσης ηλεκτρονικών πατινιών, με το ποσοστό των πολέμιων να αγγίζει το 90%. «Δεν θα υπάρχουν ηλεκτρικά πατίνια πλέον στο Παρίσι από την 1η Σεπτεμβρίου», δήλωσε η δήμαρχος του Αν Ινταλγκό, αν και η συμμετοχή των λίγο περισσότερων από 100.000 πολιτών κρίθηκε πολύ χαμηλή σε σχέση με τους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους του Παρισιού που ξεπερνούν τα 1,3 εκατ.

Πριν από πέντε χρόνια, όταν τα πατίνια έκαναν την εμφάνισή τους, οι πολίτες της γαλλικής πρωτεύουσας τα είχαν υποδεχθεί με ιδιαίτερη θέρμη αναγνωρίζοντας πως πρόκειται για ένα μέσο μετακίνησης, πολύ φιλικό στο περιβάλλον. Σήμερα τα πάντα έχουν αλλάξει και στο επίκεντρο βρίσκεται το θέμα της ασφάλειας, αλλά και το πραγματικό οικολογικό αποτύπωμα.

Σχεδόν 500 άνθρωποι τραυματίστηκαν το 2022, ενώ προκλήθηκαν και τουλάχιστον 27, ένας αριθμός αυξημένος κατά 5 σε σχέση με τους 22 το 2021 και κατά 20 σε σχέση με τους 7 το 2020. «Είναι επικίνδυνα, τόσο για όσους τα χρησιμοποιούν όσο και για τους πεζούς», δήλωσε ένας εκ των γιατρών που ψήφισε υπέρ της κατάργησής τους. Η πρώτη έρευνα που έγινε για τα ατυχήματα με τα ηλεκτρονικά πατίνια, κατέδειξε πως προκαλούν περισσότερους τραυματισμούς από το ποδήλατο ή τις μηχανές.

Ύστερα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Παρίσι, όπως αναφέρει το Associated Press, η κεντρική γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσημα πως θα επιδιώξει να αυστηροποιήσει τους κανονισμούς για τα κοινόχρηστα σκούτερ και στο σύνολο της επικράτειας. Τα μέτρα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, θα περιλαμβάνουν, τον καθορισμό ηλικίας του χρήστη – τουλάχιστον 14 ή 16 ετών – και η απαίτηση από τις εταιρείες διαχείρισης να εκχωρούν αριθμούς κυκλοφορίας για κάθε όχημα.

Υπέρ ή κατα των πατινιών; Τι κάνουν οι υπόλοιπες χώρες;

Ανεξάρτητα αν κάποιος είναι υπέρ ή κατά των ηλεκτρονικών πατινιών, είναι αναμφισβήτητο πως για πολλούς ευρωπαίους σε μεγάλες πόλεις έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητάς τους. Πλέον το Παρίσι, που πρωτοστάτησε στην διάδοση των e-scooters, γίνεται η πρώτη και η μοναδική μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που τα θέτει εκτός νόμου. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως και οι υπόλοιπες χώρες δεν εκφράζουν προβληματισμό για τη χρήση τους και προσπαθούν να εφαρμόσουν κανόνες για τη ρύθμιση της κυκλοφοριακής συμπεριφοράς των οδηγών.

Για παράδειγμα στη Ρώμη, οι αρχές εστιάζουν στη μείωση του ορίου ταχύτητας από τα 25 χλμ/ώρα σε 20 χλμ/ώρα αλλά και στον περιορισμό των χώρων στάθμευσης. Νωρίτερα, πριν την ολική απαγόρευση, το Παρίσι είχε περιορίσει το όριο ταχύτητα στα 10 χλμ/ώρα σε περιοχές της γαλλικής πρωτεύουσας με υψηλή κίνηση. Στο Όσλο, στο Ελσίνκι και στη Στοκχόλμη, όπως αναφέρει το euronews, έχουν επίσης στραφεί στην απαγόρευση ενοικίασης ηλεκτρονικών πατινιών σε συγκεκριμένες ώρες, και συγκεκριμένα τις βραδινές. Αρκετές ακόμη χώρες, όπως η Ισπανία, η Δανία και η Νορβηγία έχουν καταστήσει δια νόμου υποχρεωτικό τη χρήση κράνους, αλλά και τον έλεγχο των τεχνικών προτύπων.

Η χώρα και η πόλη που φαίνεται να κινείται ριζικά προς αντίθετη κατεύθυνση είναι η Αγγλία και το Λονδίνο. Οι αρχές της πρωτεύουσας του Ηνωμένου Βασιλείου και η κυβέρνηση της χώρας εμφανίζονται διατεθειμένες να επεκτείνουν τη νόμιμη χρήση των ηλεκτρονικών σκούτερ, καθώς μέχρι σήμερα επιτρέπεται η κυκλοφορία μόνο των ενοικιαζόμενων και όχι των ιδιωτικών. Δοκιμαστικά προγράμματα έχουν δημιουργηθεί σε δεκάδες περιοχές σε όλη τη χώρα.

Για τους υποστηρικτές, τα ηλεκτρονικά πατίνια αποτελούν μια χρήσιμη λύση στην κυκλοφοριακή «κόλαση» των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων. Βοηθούν επίσης στη «διαφυγή» από τα κατάμεστα μετρό και λεωφορεία, ενώ όσοι τα χρησιμοποιούν υπογραμμίζουν πως σπάνια αργούν στα ραντεβού τους. Όμως για πολλούς πολέμους, τα e – scooter δεν είναι παρά μια μάστιγα που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θανατηφόρα ατυχήματα.

Και «πράσινες» επιφυλάξεις

Αίσθηση προκαλεί και το γεγονός πως ακόμη και οι οικολόγοι εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για τον πραγματικό θετικό αντίκτυπό τους. Μελέτη που διεξήχθη στο Παρίσι – και την οποία επικαλείται το euronews –  έδειξε πως τα ηλεκτρονικά σκούτερ εκπέμπουν έξι φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα ανά δέκα χιλιόμετρα σε σχέση με το μέτρο.  

Έρευνα δείχνει πως μόνο το 13% των ταξιδιών με σκούτερ θα είχε γίνει διαφορετικά με αυτοκίνητο, ταξί ή λεωφορείο. Έτσι τα ηλεκτρονικά σκούτερ αντικαθιστούν στην πράξη, κυρίως τα λιγότερο ρυπογόνα μέσα μεταφοράς, σημειώνει η συγγραφέας της έκθεσης Άν ντε Μπορτόλι, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Πολυτεχνείο του Μόντρεαλ.

Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται πως καταγράφεται στον τρόπο παραγωγής του. «Το αποτύπωμα άνθρακα της μπαταρίας τους δεν είναι αμελητέο, αλλά το κύριο ζήτημα είναι ο σκελετός αλουμινίου που έχει πολύ υψηλό αποτύπωμα», υπογραμμίζει η Αν Ντε Μπορτόλι, που υπογράφει τη σχετική έρευνα. Είναι ενδεικτικό πως στο Παρίσι καταγράφεται μεγάλη ρύπανση των ποταμών, καθώς πολλά από τα ηλεκτρονικά σκούτερ καταλήγουν στο βυθό των ποταμών της γαλλικής πρωτεύουσας.

«Πιθανώς τα πιο επικίνδυνα για το περιβάλλον είναι μέταλλα όπως το νικέλιο, ο μόλυβδος και ο υδράργυρος, τα οποία δεν υπάρχουν σε τεράστιες ποσότητες, αλλά υπάρχουν σε αυτές τις μπαταρίες. Αλλά δεν πρέπει να παραμελήσουμε τη δημιουργία αυτού που ονομάζουμε νανοσωματίδια, μικρά σωματίδια που μεταφέρουν μέταλλα μέσα τους και τα οποία μπορούν να βρουν το δρόμο τους σε σχεδόν κάθε ζωντανό ιστό και να μολύνουν ολόκληρη την τροφική αλυσίδα», σημειώνει.