Ένα θλιβερό, χιονισμένο μέρος δίπλα στη Μαύρη Θάλασσα είναι το τελευταίο μέρος ανάπαυσης για όλο και περισσότερους στρατιώτες των μισθοφορικών δυνάμεων Wagner, «απόδειξη των τεράστιων απωλειών» που υφίσταται η Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία. Δημοσιογράφος των New York Times, έκανε ένα εκτενές ρεπορτάζ για τη «μαύρη» αλήθεια. «Ήταν μια μοναχική κηδεία. Τέσσερα στενά φέρετρα τραβήχτηκαν από το πίσω μέρος ενός καλυμμένου φορτηγού ενώ είχε έντονη χιονόπτωση. Παράλληλα, ένας ορθόδοξος ιερέας έκανε τις τελευταίες ιεροτελεστίες. Τρεις νεκροθάφτες με κουρελιασμένα σακάκια κοιτούσαν με τα χέρια σταυρωμένα.
Ένας εκσκαφέας ήταν παρκαρισμένος κοντά, έτοιμος να σκάψει περισσότερους τάφους» ξεκινά την περιγραφή η δημοσιογράφος, Valerie Hopkins. «Κύριε ελέησον», ακουγόταν να λέει ο ιερέας καθώς ευλογούσε τις σορούς των πεσόντων Ρώσων στρατιωτών με θυμίαμα, με το ράσο του να κουνιέται λόγω του παγωμένου άνεμου, συνεχίζει την περιγραφή της. Μόλις κατέβηκαν και αυτά τα πτώματα, τέσσερις ακόμη νεκροί στρατιώτες σε κατακόκκινα φέρετρα, συνέχισαν οι ιερείς με τις ιεροτελεστίες. Αυτός είναι ο τελευταίος τόπος ανάπαυσης για πολλούς από τους άνδρες που έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας για τη μισθοφορική δύναμη, γνωστή ως Wagner, η οποία ηγείται της ρωσικής στρατιωτικής προσπάθειας στην πολύμηνη μάχη για την ουκρανική πόλη Bakhmut.
Ο ιδρυτής της Wagner, Yevgeny V. Prigozhin, είναι μεγιστάνας που έχει στενή σχέση με τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και επαινεί τη δύναμή του ως «πιθανότατα τον πιο έμπειρο στρατό στον κόσμο».
Αλλά το ταχέως αναπτυσσόμενο νεκροταφείο στην Μπακίνσκαγια, μια πόλη κοντά στη Μαύρη Θάλασσα, είναι απόδειξη ότι ο στρατός του – ο οποίος περιλαμβάνει πολλούς κακώς εκπαιδευμένους πρώην κατάδικους – υφίσταται τεράστιες απώλειες στο πεδίο της μάχης. Ενδεικτικό της τραγικής κατάστασης είναι ότι σε μία μέρα, εννέα άντρες ενταφιάστηκαν σε αυτό το σχετικά νέο νεκροταφείο, που ιδρύθηκε για νεοσυλλέκτους Βάγκνερ, που είχαν δηλώσει ότι προτιμούσαν να ταφούν εκεί.
Στα τέλη του περασμένου έτους, ακτιβιστές ενημερώθηκαν για την αυξημένη δραστηριότητα σε αυτό το νεκροταφείο, το οποίο βρίσκεται δίπλα σε ένα νεκροταφείο που χρησιμοποιείται από την τοπική κοινότητα. Αρχικά είχε περίπου 50 τάφους. Τώρα, έχει περίπου 300. Το νούμερο αναμένεται να αυξηθεί, καθώς όσοι γνωρίζουν το μέρος λένε ότι από τέσσερις έως οκτώ στρατιώτες θάβονται την ημέρα, κατά μέσο όρο. Οι εκτιμήσεις των τοπικών μέσων ενημέρωσης είναι ακόμη υψηλότερες, αναφέροντας έως και 16 ταφές την ημέρα. Σχεδόν όλοι οι τάφοι, καλυμμένοι με φρέσκο χιόνι, ήταν πανομοιότυποι. Ξεχώριζε μόνο μια λεπτή μουσουλμανική ταφόπλακα, αντί για ορθόδοξο σταυρό. Κάθε ένα έχει ένα στεφάνι από πλαστικά λουλούδια με το λογότυπο Wagner — κόκκινο, κίτρινο και μαύρο με ένα χρυσό αστέρι στη μέση. Μόνο ένας, ο τάφος του Andrey V. Orlov, ο οποίος πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου σε ηλικία 28 ετών, είχε μια φωτογραφία και ένα επιπλέον στεφάνι με λουλούδια.
Οι ταφές που γινόταν στο συγκεκριμένο νεκροταφείο δεν ήταν ευρέως γνωστές, έως ότου στα τέλη Δεκεμβρίου, ένας αντιπολεμικός ακτιβιστής, ο Vitaly V. Wotanovsky, άρχισε να δημοσιεύει εικόνες του νεκροταφείου, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων και των ημερομηνιών γέννησης των νεκρών, στο κανάλι του στο Telegram. Δέκα μέρες αργότερα, την Πρωτοχρονιά, εμφανίστηκαν φωτογραφίες του κ. Prigozhin να τοποθετεί λουλούδια στους τάφους.
Τα θύματα άρχισαν να αυξάνονται, είπε ο Wotanovsky, καθώς η μάχη για το Bakhmut και το κοντινό χωριό Soledar εντάθηκε. «Από τον Νοέμβριο, ο αριθμός των θανάτων έχει αυξηθεί δραματικά», είπε ο 51χρονος κ. Βοτανόφσκι σε συνέντευξή του στο σπίτι του στην κοντινή πόλη Κρασνοντάρ. Στο παρελθόν είχε μετρήσει περίπου τέσσερις ταφές την ημέρα, αλλά πλέον έγιναν 11. Ο κ. Wotanovsky, ο οποίος έχει περάσει 20 ημέρες υπό κράτηση από την έναρξη της εισβολής λόγω των αντιπολεμικών του δραστηριοτήτων, έχει σχεδόν εγκυκλοπαιδική γνώση των νεκροταφείων της περιοχής του. Συλλέγει πληροφορίες από κατοίκους της περιοχής και κρατά έναν απολογισμό των νεκρών του πολέμου που είναι θαμμένοι στην περιοχή και δημοσιεύει φωτογραφίες των τάφων στο κανάλι του στο Telegram.
Είπε ότι η ενημέρωση του κοινού για τα ονόματα και τις ταυτότητες των πεσόντων ήταν ο μόνος τρόπος να διαμαρτυρηθεί και να προσπαθήσει να αλλάξει την κοινή γνώμη. «Αυτός είναι ο μόνος φυσιολογικός, νόμιμος τρόπος για να πούμε στους ανθρώπους ότι ο πόλεμος είναι θάνατος, ότι είναι κακός, ώστε να τον σκεφτούν με κάποιο τρόπο στο κεφάλι τους», είπε ο κ. Wotanovsky, ένας βετεράνος του ρωσικού στρατού που πέρασε χρόνια δουλεύοντας για τον στρατό ως μηχανικός ραδιοφώνου.
Πολλοί από τους στρατιώτες του Βάγκνερ που θάφτηκαν στην Μπακίνσκαγια είχαν καταδικαστεί για εγκλήματα, σύμφωνα με ανάλυση των New York Times. Οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών, η ουκρανική κυβέρνηση και μια ένωση για τα δικαιώματα των κρατουμένων, η Russia Behind Bars, εκτιμούν ότι περίπου 40.000 κρατούμενοι έχουν ενταχθεί στις ρωσικές δυνάμεις από τον Ιούλιο – περίπου το 10% του πληθυσμού των φυλακισμένων της χώρας. Ουκρανοί αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι σχεδόν 30.000 από αυτούς έχουν εγκαταλείψει, σκοτωθεί ή τραυματιστεί, αλλά αυτός ο αριθμός δεν μπορούσε να επαληθευτεί. Ένας από τους τυμβωρύχους ήταν περήφανος που επεσήμανε στους δημοσιογράφους ότι τα φέρετρα τοποθετήθηκαν όχι στο έδαφος αλλά σε μεμονωμένες κερκίδες «με αξιοπρεπή τρόπο».
Ορισμένοι εκτιμούν ότι το νεκροταφείο είναι ένα τέχνασμα δημοσίων σχέσεων από τον κ. Prigozhin, ο οποίος αναζητά όλο και περισσότερο τα εύσημα για την κατάληψη του ουκρανικού εδάφους και ότι τρέφει πολιτικές φιλοδοξίες. «Σε αντίθεση με τη γενική τάση στη Ρωσία, η οποία είναι να προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες ζωών, ο κ. Prigozhin προσπαθεί να προωθήσει τον στρατιωτικό ηρωισμό και τη θυσία» των στρατιωτών του, δήλωσε ο Samuel Ramani, συνεργάτης στο RUSI. αμυντικό think tank στη Βρετανία, που μελετά την ομάδα.
Όχι πολύ μακριά από το νεκροταφείο, σε απόσταση 20 λεπτών κατά μήκος της εθνικής οδού της περιοχής, βρίσκεται ένα συγκρότημα που περιέχει ένα παρεκκλήσι που χτίστηκε για να τιμήσει τη μνήμη των νεκρών μαχητών του Βάγκνερ. Σε μια πρόσφατη επίσκεψη, οι πύλες γύρω από το συγκρότημα ήταν εντελώς κλειστές. Τα βίντεο του κ. Prigozhin που επισκέπτεται την τοποθεσία δείχνουν τοίχους που περιέχουν τα αποτεφρωμένα λείψανα άγνωστου αριθμού στρατιωτών.
Άλλα μόλις 10 λεπτά μακριά, βρίσκεται η βάση Molkino, η οποία σύμφωνα με τους παρατηρητές ήταν στρατόπεδο εκπαίδευσης για στρατιώτες Wagner από το 2015. Σύμφωνα με αναφορές ρωσικών ΜΜΕ, το Υπουργείο Άμυνας έχει ξοδέψει τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο ρούβλια ή 13,6 εκατομμύρια δολάρια για την ανάπτυξη της εκπαίδευσης. Η βάση είναι εκτός ορίων για τους πολίτες, αλλά στρατιώτες ήταν οι κύριοι πελάτες σε πολλά καφέ, καταστήματα φαστ φουντ και ένα παντοπωλείο στη γύρω περιοχή. Ένας στρατιώτης, ο οποίος έδωσε το όνομά του ως Abkhat, είπε ότι ήταν από την περιοχή Σαμάρα, κοντά στα σύνορα με το Καζακστάν, και ότι αποστέλλονταν στην Ουκρανία εκείνο το βράδυ. Είπε ότι ήταν 30 και ότι «δεν πήγα εθελοντικά για τα χρήματα, αλλά από αγάπη για τη χώρα μου». Στην περιφερειακή πρωτεύουσα του Κρασνοντάρ, μια πόλη 900.000 κατοίκων, ο πόλεμος δεν είναι ποτέ μακριά. Η πολιτική αεροπορία έχει ανασταλεί από τις 24 Φεβρουαρίου του περασμένου έτους, την ημέρα που εισέβαλε η Ρωσία, και μαχητικά αεροσκάφη εκτελούν εκπαιδευτικές αποστολές από πάνω, συμπληρώνοντας τις συνεχιζόμενες τακτικές ασκήσεις στο Molkino.
