Η Ευρώπη μπορεί να έστειλε αμέσως ανθρωπιστική βοήθεια στην Τουρκία μετά τον καταστροφικό σεισμό των 7,8 Ρίχτερ, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι βελτιώθηκαν οι ήδη τεταμένες σχέσεις που υπάρχουν.
Το politico.eu σε νέο του άρθρο αναφέρει πως ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση και η διεθνής κοινότητα ανταποκρίνονται στις καταστροφικές συνέπειες του σεισμού πιθανότατα θα επηρεάσει σημαντικά την έκβαση των εκλογών. Αυτό εγείρει το ερώτημα πώς η Ευρώπη θα πρέπει να διαχειριστεί τις σχέσεις με την Άγκυρα τους δύσκολους μήνες που έρχονται και να προετοιμαστεί για την προσέγγισή της στη συνέχεια.
Μια φυσική καταστροφή θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια, αλλά η Τουρκία βρίσκεται σε μια άκρως σεισμική περιοχή και οι γεωλόγοι είχαν προειδοποιήσει για τους κινδύνους ενός νέου μεγάλου σεισμού εδώ και πολύ καιρό.
Μετά τον τελευταίο καταστροφικό σεισμό στη χώρα το 1999, ήταν σαφές ότι η Τουρκία είχε τεράστια ανάγκη από μια σημαντική αλλαγή στους οικοδομικούς κανόνες και τα πρότυπά τους. Όμως, χρειάστηκε να φτάσει το 2018 για να ψηφιστεί ο σχετικός νόμος και ένα ερώτημα που αναπόφευκτα θα τεθεί, όταν ο πόνος καταλαγιάσει, είναι πόσα από τα περίπου 6.000 κτίρια που καταστράφηκαν και από τις χιλιάδες ζωές που χάθηκαν θα μπορούσαν να είχαν σωθεί, αν οι Αρχές είχαν αντιμετωπίσει το ζήτημα ως υψηλότερη πολιτική προτεραιότητα;
Εξίσου σημαντικό είναι το πώς ο σεισμός θα επηρεάσει τις διεθνείς σχέσεις. Βλέπουμε τώρα μια έκρηξη διεθνούς αλληλεγγύης, μεταξύ άλλων από χώρες που έχουν περίπλοκες, αν όχι συγκρουσιακές σχέσεις με την Τουρκία.
Το «δίλημμα» της Ευρώπης
Από τη μία πλευρά, θα πρέπει να υπάρξει πλήρης και άνευ όρων υποστήριξη στην Τουρκία και τη Συρία μετά τον σεισμό –η πολιτική και η γεωπολιτική πρέπει να παραμεριστούν.
Ταυτόχρονα, καθώς το πολιτικό πεδίο ανταγωνισμού της χώρας γίνεται ολοένα και πιο άνισο, με τις δημοκρατικές αρχές και το κράτος δικαίου να παραβιάζονται, οι Ευρωπαίοι ηγέτες και τα θεσμικά όργανα πρέπει να μιλήσουν ανοιχτά. Βάσει αυτού, όχι μόνον είναι πρακτικά μηδενική η επιρροή τους πριν από τις εκλογές, αλλά κινδυνεύουν να τους γυρίσει μπούμερανγκ αν επικρίνουν την Τουρκία, με την ευρωπαϊκή κριτική να χρησιμοποιείται για να υποδαυλίσει την εθνικιστική θέρμη.
Μετά τις εκλογές, ωστόσο, η ιστορία θα είναι τελείως διαφορετική, ειδικά αν επικρατήσει η αντιπολίτευση -πιθανότατα στις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες είναι πολύ πιο αβέβαιες από την προεδρική κούρσα.
Εάν συνέβαινε αυτό, η ΕΕ θα πρέπει να είναι έτοιμη να επανεμπλακεί αμέσως, ξεσκονίζοντας ιδέες που έχουν συζητηθεί επανειλημμένα, αλλά δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, λόγω του επιδεινούμενου πολιτικού κλίματος μεταξύ των πλευρών.
Τέτοια θέματα είναι ο εκσυγχρονισμός της τελωνειακής ένωσης, η απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας, η ενεργειακή μετάβαση, η μετανάστευση και η συνεργασία στην εξωτερική πολιτική.
Για να γίνει κάτι τέτοιο, ωστόσο, θα ήταν απαραίτητο να υπάρχει η πεποίθηση σε όλες τις πρωτεύουσες της ηπείρου ότι εάν ερχόταν αυτή η αλλαγή, η Ευρώπη θα έσπευδε να την αγκαλιάσει. Ακόμη και σε αυτό το ρόδινο σενάριο, όμως, η Τουρκία θα παραμείνει στρατηγική πρόκληση.
