Η τάση ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά σταδιακά πέρασε στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, επεκτάθηκε σε δεκάδες ευρωπαϊκές χώρες και μοιραία έφθασε στην αγορά εργασίας και της χώρας μας. Νέοι ηλικίας από 25 έως 35 ετών, οι αποκαλούμενες στο εξωτερικό και ως γενιές Generation Z και Millennials, στρέφονται όλο και περισσότερο στην ευημερία και στην ισορροπία μεταξύ του χρόνου που θα πρέπει να αφιερώνουν στη δουλειά και στην ιδιωτική τους ζωή, με αποτέλεσμα όταν αυτό δεν επιτυγχάνεται να στρέφονται στην παραίτηση, ήτοι στην οικειοθελή αποχώρηση από την εργασία κρίνοντας ότι λαμβάνουν πολύ λίγα χρήματα σε σχέση με το έργο που παράγουν.
Η φιλοσοφία YOLO
Οι νέοι στις μέρες μας έχουν μεγαλώσει με τη φιλοσοφία πως θα πρέπει να ζεις τη ζωή σου στον μέγιστο βαθμό, ακόμη κι αν αυτό εμπεριέχει συμπεριφορές που σε φέρουν σε εγγενή κίνδυνο. Θα έχετε ενδεχομένως ακούσει να αποκαλείται η τάση αυτή και ως YOLO, από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων You Only Live Once, (δηλαδή «Ζεις μονάχα μια φορά»). Στο πλαίσιο, αυτό προτιμούν να φεύγουν από ένα εργασιακό περιβάλλον που κρίνουν ότι δεν τους καλύπτει και να ψάξουν να βρουν μια άλλη δουλειά, από το να μένουν και να εργάζονται για 600 ή 700 ευρώ το μήνα. Να σημειωθεί ότι αναφερόμαστε βέβαια σε άτομα που ως επί το πλείστον έχουν την κατάρτιση, τις γνώσεις και τα προσόντα για κάτι πολύ καλύτερο και όχι για ανειδίκευτους εργάτες.
Η εργασιακή φυγή έχει θορυβήσει τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες
Το φαινόμενο αυτό της τάσης εργασιακής φυγής έχει θορυβήσει ακόμη και γνωστές πολυεθνικές εταιρείες που κρίνουν ότι μάλλον έχει έρθει η ώρα να επανεκτιμήσουν το προσωπικό τους, παρέχοντας περισσότερα κίνητρα σε όσους διαθέτουν ένα πραγματικά πολύ καλό βιογραφικό και που εάν αποχωρήσουν, θα χάσει από την απουσία τους η επιχείρηση. Οπότε, επανεκτιμούνται μισθοί και προσόντα. Μεταξύ σοβαρού και αστείου, αρκετοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως το σύστημα της ελεύθερης αγοράς στις περισσότερες καπιταλιστικές χώρες λειτουργεί ως εξής: Οι εργαζόμενοι παράγουν τόση δουλειά, όση απαιτείται για να μην τους απολύσουν και ότι οι εργοδότες πληρώνουν τους υπαλλήλους τους με τόσα χρήματα, όσα απαιτούνται για να μην παραιτηθούν από την επιχείρηση.
Ελλάδα: 806.000 οικειοθελείς αποχωρήσεις μέσα σε δέκα μήνες
Όσον αφορά τη χώρα μας, τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος εξυπηρέτησης επιχειρήσεων του Υπουργείου Εργασίας «Εργάνη» που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών δείχνουν ότι το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2021 δηλώθηκαν πάνω από 806.000 οικειοθελείς αποχωρήσεις εργαζομένων, αριθμός που αντιστοιχεί στο 45% των συνολικών αποχωρήσεων για οποιονδήποτε λόγο. Το υπόλοιπο 55% αφορά λήξεις συμβάσεων, συνταξιοδοτήσεις και απολύσεις.
Όλο και αυξάνονται οι κενές θέσεις εργασίας
Την ίδια ώρα οι κενές θέσεις εργασίας στη χώρα μας καταγράφουν όντως μια εντυπωσιακή αύξηση. Το δεύτερο τρίμηνο του 2021 που υπάρχουν επεξεργασμένα στοιχεία, εάν συγκριθεί με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα έναν χρόνο νωρίτερα, αποτυπώνουν μια αύξηση των κενών θέσεων εργασίας της τάξης του 117,8%. Το δε τρίτο τρίμηνο του 2021 οι κενές θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 56,2% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα έναν χρόνο νωρίτερα. Τέλος, για το τέταρτο τρίμηνο του 2021 η αύξηση έφθασε το 99,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Και μέσα σε όλα αυτά προσθέστε και το γεγονός ότι φέτος, λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει η καλοκαιρινή σεζόν είχαν μείνει ακάλυπτες πάνω από 50.000 θέσεις στις τουριστικές επιχειρήσεις που έψαχναν κόσμο αλλά δεν έβρισκαν καθώς οι περισσότεροι, νέοι ηλικιακά στην συντριπτικότατη πλειοψηφία τους, αρνούνταν να δουλέψουν για «τρεις κι εξήντα».
6 στους 10 Έλληνες θέλουν αλλαγή στην ισορροπία δουλειάς – προσωπικής ζωής
Η έρευνα της Randstad μιας από τις γνωστότερες εταιρείες του κλάδου των υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού, που πραγματοποιήθηκε σε 34 αγορές απ’ όλο τον κόσμο, έδειξε ότι όσον αφορά την Ελλάδα:
- το 59% των ερωτηθέντων αισθάνεται την ανάγκη να πραγματοποιήσει αλλαγές στην ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής από τότε που ξεκίνησε η πανδημία έως σήμερα. Ο αντίστοιχος παγκόσμιος μέσος όρος είναι 49%.
- Το 78% στην Ελλάδα (έναντι 76% παγκοσμίως) δήλωσε ότι θέλει μεγαλύτερη ευελιξία στην εργασία και την καριέρα του, με βάση την εμπειρία που αποκτήθηκε από την πανδημία.
- Το 73% έχει μεγαλύτερη σαφήνεια σε ό,τι αφορά τους επαγγελματικούς του στόχους και το 72% έχει περισσότερη διαύγεια σε ό,τι αφορά τους προσωπικούς του στόχους από την αρχή της πανδημίας, ποσοστό αντίστοιχο με τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Η πλειοψηφία των εργαζομένων επιθυμεί αλλαγή εργασίας θεωρώντας ότι τα προσόντα που διαθέτει δεν αμείβονται επαρκώς. Αυτό άλλωστε είναι και ένα από τα βασικότερα κριτήρια επιλογής εργασίας και ακολουθεί η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, η φήμη του εργοδότη και το αντικείμενο της απασχόλησης. Οι σημαντικότεροι λόγοι της οικειοθελούς αποχώρησης από μια δουλειά είναι ξεκάθαρα, οι υποεκτιμημένες αποδοχές και οι ελλείπεις προοπτικές εξέλιξης.
Το 43% παγκοσμίως θέλει να φύγει από την επιχείρηση που εργάζεται
Πολύ πρόσφατα η έρευνα «2022 Work Reimagined Survey», μιας από τις μεγαλύτερες του είδους της, κατέγραψε τις απόψεις περισσότερων από 1.500 ανώτατων στελεχών επιχειρήσεων και άνω των 17.000 εργαζομένων σε 22 χώρες και 26 κλάδους, όσον αφορά τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τη δουλειά τους. Η μελέτη καταδεικνύει ότι καθώς οι περισσότερες χώρες αφήνουν πίσω τους την πανδημία της Covid-19 (παρά τα κατά καιρούς κύματα εξάρσεων των κρουσμάτων), υπάρχουν σημαντικές μεταβολές ως προς τις επιθυμίες τις προσδοκίες που οι εργαζόμενοι.
Παραίτηση προς αναζήτηση υψηλότερου μισθού λόγω (και) του πληθωρισμού
Και αυτή η έρευνα αποτυπώνει πως η πλειοψηφία των υπαλλήλων αναζητεί μια νέα θέση εργασίας με μεγαλύτερες οικονομικές απολαβές. Με τον ραγδαία αυξανόμενο πληθωρισμό να μαστίζει πολλές χώρες λόγω πρωτίστως του πολέμου στην Ουκρανία, πάνω από το ένα τρίτο όσων αναζητούν νέες θέσεις εργασίας (35% για την ακρίβεια) αναφέρουν ότι η αύξηση μισθού είναι ο κύριος στόχος τους, ενώ το 25% δηλώνουν ότι αναζητούν καλύτερες ευκαιρίες σταδιοδρομίας. Το 42% των εργαζομένων που συμμετείχαν στην έρευνα πιστεύουν ότι οι αυξήσεις στους μισθούς είναι το «κλειδί» για την αντιμετώπιση των τάσεων φυγής του προσωπικού, αλλά μόνο το 18% των εργοδοτών συμφωνεί.
Πέρυσι ο σημαντικότερος παράγοντας που οδηγούσε σε μετακινήσεις εργαζομένων ήταν οι ευέλικτες συνθήκες εργασίας, κάτι που οφειλόταν στην πανδημία του κορονοϊού. Φέτος όμως ο συγκεκριμένος παράγοντας είναι λιγότερο σημαντικός. Άλλωστε αρκετοί εργάζονται σε εταιρείες που πλέον προσφέρουν κάποιας μορφή ευελιξία (π.χ. τηλεργασία που σε αρκετές επιχειρήσεις ήρθε για να μείνει).
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι η επιθυμία των εργαζομένων να αναζητήσουν νέες θέσεις εργασίας παραμένει ισχυρή, παρά την αυξημένη ικανοποίηση σχετικά με την εταιρική κουλτούρα. Το ποσοστό των εργαζομένων που πιστεύουν ότι βελτιώθηκε η κουλτούρα της εταιρείας όπου εργάζονται έχει αυξηθεί από την έναρξη της πανδημίας από 48% σε 61%. Την ίδια ώρα πάντως η εμπιστοσύνη των εργοδοτών στην εταιρική κουλτούρα της επιχείρησης μειώθηκε από το 77% στο 57%. Επιπλέον, ενώ οι εργαζόμενοι πιστεύουν ότι οι νέοι τρόποι εργασίας έχουν αυξήσει την παραγωγικότητα, η εμπιστοσύνη των εταιρειών στην παραγωγικότητά τους διαβρώνεται εξαιτίας του αυξημένου ρυθμού μετακίνησης των εργαζομένων.
Υπέρ της ευθυγράμμισης ανθρώπινου κεφαλαίου και δεξιοτήτων
Τέλος, στην φετινή μελέτη, το 58% των εργοδοτών συμφωνεί ότι είναι σημαντικό να υπάρχει μια στρατηγική που να ευθυγραμμίζει το ανθρώπινο κεφάλαιο και τις δεξιότητες με τις μελλοντικές επιχειρηματικές ανάγκες. Το 74% δηλώνουν ότι είναι έτοιμοι να προσλάβουν υπαλλήλους από το εξωτερικό και να τους επιτρέψουν να εργαστούν από οπουδήποτε, εάν διαθέτουν απαραίτητες ή δυσεύρετες δεξιότητες.
Αυτό που επιθυμούν οι νέοι με αξιοπρόσεκτα προσόντα είναι να δουλεύουν «έξυπνα». Να παράγουν έργο από οπουδήποτε κι αν βρίσκονται εάν κάτι τέτοιο είναι εφικτό από τη φύση της δουλειάς (μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών) και να αμείβονται ικανοποιητικά ώστε να είναι κερδισμένοι και οι ίδιοι και η επιχείρηση. Παράλληλα όμως, να τους μένει και επαρκής χρόνος για να ζουν τη ζωή τους στα άκρα. Άλλωστε… ζεις μονάχα μια φορά. Yolo!