Σεισμό προκαλεί η δημοσιογραφική έρευνα Pandora Papers, η οποία αποκαλύπτει πως περισσότεροι από 160 πολιτικοί και δημόσια πρόσωπα έκρυψαν περιουσιακά τους στοιχεία σε υπεράκτιες εταιρείες με στόχο να φοροδιαφύγουν. Ανάμεσά τους ο Τσέχος πρωθυπουργός, ο βασιλιάς της Ιορδανίας και οι πρόεδροι της Κένυας και του Ισημερινού. Κλόντια Σίφερ, Χούλιο Ιγκλέσιας και Σακίρα είναι κάποιοι από τους σταρ που εμφανίζονται στην ίδια λίστα. Η διαρροή συνδέει επίσης τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν με κρυφά περιουσιακά στοιχεία στο Μονακό.
Η έρευνα της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) δημοσιεύθηκε χθες, Κυριακή. Όπως προκύπτει από αυτήν, ένα γνωστό δικηγορικό γραφείο του Παναμά εμπλέκεται στη δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών προκειμένου οι πλούσιοι και ισχυροί του πλανήτη να αποκρύπτουν τον πλούτο τους και να φοροδιαφεύγουν.
Οι πλούσιοι και ισχυροί στη λίστα των Pandora Papers
Σύμφωνα με το BBC, 35 πολιτικοί ηγέτες, νυν και πρώην, και περισσότεροι από 300 αξιωματούχοι περιλαμβάνονται τα έγγραφα από offshore εταιρείες, που αποκαλούνται Panama Papers.
Ο βασιλιάς της Ιορδανίας, αποκαλύπτουν τα έγγραφα, συγκέντρωσε κρυφά μια περιουσία με ιδιοκτησίες σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ. Ο βασιλιάς Αμπντάλα Β’ της Ιορδανίας έχει δημιουργήσει τουλάχιστον 30 υπεράκτιες εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους. Μέσω αυτών των εταιρειών, αγόρασε 14 ακίνητα στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο αξίας άνω των 106 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ο πρεσβευτής της Ιορδανίας στην Ουάσιγκτον αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα, όμως οι δικηγόροι του βασιλιά, τους οποίους επικαλείται το BBC, διαβεβαίωσαν ότι αυτός χρησιμοποίησε την προσωπική του περιουσία και κατέφυγε σε υπεράκτιες εταιρείες για λόγους ασφάλειας και εχεμύθειας.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ, και η σύζυγός εξοικονόμησαν 360.000 λίρες σε φόρους ιδιοκτησίας όταν αγόρασαν ένα κτίριο του Λονδίνου. Το ζευγάρι έκανε την αγορά μέσω offshore, στην οποία ανήκε το κτίριο.
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συνδέεται με κρυφά περιουσιακά στοιχεία στο Μονακό, ενώ ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Αντρέι Μπάμπις έχει τοποθετήσει 22 εκατομμύρια δολάρια σε εταιρείες βιτρίνα που χρησίμευσαν στην αγορά του πύργου Μπιγκό στο Μουζέν της νότιας Γαλλίας. «Δεν έχω κάνει ποτέ κάτι παράνομο ή κακό», αντέδρασε ο Μπάμπις στον λογαριασμό του στο Twitter. «Όμως αυτό δεν τους εμποδίζει να προσπαθούν να με δυσφημούν και να επηρεάσουν τις βουλευτικές εκλογές στην Τσεχία», που είναι προγραμματισμένες για την Παρασκευή και το Σάββατο.
Στη λίστα περιλαμβάνονται επίσης πρόσωπα διάσημα, όπως οι Κλόντια Σίφερ, Χούλιο Ιγκλέσιας και Σακίρα, σύμφωνα με την ισπανική El Pais.
Ανάμεσα στα γνωστά πρόσωπα από τον χώρο του αθλητισμού είναι ο Κάρλο Ανσελότι, ο οποίος ήδη ερευνάται από τις ισπανικές φορολογικές αρχές και ο πρώην προπονητής της Μπαρτσελόνα, Πεπ Γκουαρντιόλα.
Ένα ακόμη γνωστό όνομα είναι εκείνο του πρώην υπουργού της Γαλλίας Ντομινίκ Στρος- Καν. Ο πρώην γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου διαβίβασε πολλά εκατομμύρια δολάρια αμοιβών του ως συμβούλου επιχειρήσεων μέσω μαροκινής εταιρείας που είναι απαλλαγμένη από φορολογία.
Ο πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενυάτα έχει διατυπώσει επανειλημμένως την αποφασιστικότητά του να καταπολεμήσει την διαφθορά στην χώρα του και να επιβάλει την διαφάνεια στους κενυάτες δημόσιους λειτουργούς ως προς την περιουσία τους. Ωστόσο, σύμφωνα με τα Pandora Papers, ο πρόεδρος της Κένυας έχει στην κατοχή του ίδρυμα στον Παναμά και πολλά μέλη της άμεσης οικογένειάς του –ανάμεσά τους η μητέρα του, ο αδελφός του και δύο αδελφές του– κατέχουν περισσότερα από 30 εκατομμύρια δολάρια σε υπεράκτιους λογαριασμούς.
Ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Ιμραν Χαν εξελέγη με σημαία την καταπολέμηση της διαφθοράς. Το όνομά του βρισκόταν και στην έρευνα Panama Papers. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας Pandora Papers, μέλη της οικογενείας του και της κυβέρνησής του κατέχουν εκατομμύρια δολάρια σε υπεράκτιους λογαριασμούς. Στο Twitter ο πακιστανός πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι «θα ερευνήσει» όλους τους πακιστανούς πολίτες που μνημονεύονται στα Pandora Papers
Άνθρωποι του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ – ο οποίος κατηγορείται συστηματικά για διαφθορά – πραγματοποίησαν σκοτεινές συναλλαγές με ακίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ανάμεσά τους, η αγορά κτιρίου γραφείων στο όνομα του 11χρονου γιου του Χαϊντέρ, σύμφωνα με το BBC.
Ο πρόεδρος του Ισημερινού Γκιγέρμο Λάσο έχει καταθέσει περιουσιακά στοιχεία σε δύο trust στην Νότια Ντακότα των ΗΠΑ, σύμφωνα με τη ICIJ, η οποία έκανε αποκαλύψεις και για τους προέδρους της Χιλής και της Δομινικανής Δημοκρατίας. «Όλα τα έσοδά μου είναι δηλωμένα και έχω καταβάλει τους αντίστοιχους φόρους στον Ισημερινό», διαβεβαίωσε ο Λάσο, πρώην τραπεζίτης. «Όλες οι επενδύσεις που έχω κάνει στον Ισημερινό και στο εξωτερικό πραγματοποιήθηκαν νόμιμα», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, άλλα ονόματα θα γίνουν γνωστά στη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων.
Pandora Papers: To σκάνδαλο και το δικηγορικό γραφείο του Παναμά
Ένα γνωστό δικηγορικό γραφείο του Παναμά αναφέρεται στη δημοσιογραφική έρευνα Pandora Papers. Το δικηγορικό γραφείο Aleman, Cordero, Galindo & Lee, ή αλλιώς Alcogal, εμπλέκεται στη δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών για κάποια από αυτά τα πρόσωπα, ανάμεσά τους και ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου Μίλο Τζουκάνοβιτς και τρεις πρώην πρόεδροι του Παναμά, όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η έρευνα της ICIJ, καρπός εργασίας περισσότερων από 600 δημοσιογράφων σε 117 χώρες, αναφέρει 14.000 υπεράκτιες εταιρείες με έδρα το Μπελίζ, της Βρετανικές Παρθένες Νήσου, και τον Παναμά που δημιουργήθηκαν από το 1996 με τη βοήθεια του Alcogal προκειμένου περίπου 15.000 πελάτες του δικηγορικού γραφείου να αποκρύψουν περιουσιακά τους στοιχεία.
Περίπου 2 εκατομμύρια από 11,9 εκατομμύρια έγγραφα των Pandora Papers που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα σχετίζονται με τo Alcogal, το οποίο, σύμφωνα με την ICIJ, διαδραμάτισε «σημαντικό ρόλο στη φοροδιαφυγή».
Από την πλευρά του το δικηγορικό γραφείο «απορρίπτει αυτές τις εικασίες, τις ανακρίβειες και τα ψεύδη», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του. Μάλιστα τόνισε ότι είναι έτοιμο να συνεργαστεί με τις αρχές προκειμένου να ερευνηθούν τυχόν παρατυπίες.
Οι αρχές του Παναμά φοβούνταν εδώ και καιρό ότι θα εμπλακούν στην έρευνα των Pandora Papers.
«Η ζημιά ενδέχεται να είναι ανεπανόρθωτη», είχε εκτιμήσει η κυβέρνηση της χώρας σε επιστολή της που παραδόθηκε στην ICIJ μέσω ενός δικηγορικού γραφείου.
Η επιστολή προειδοποιούσε ότι «οποιαδήποτε δημοσιοποίηση» θα ενίσχυε «τη λανθασμένη πεποίθηση» ότι η χώρα είναι ένας φορολογικός παράδεισος, κάτι που θα είχε «καταστροφικές συνέπειες για τον Παναμά και τους κατοίκους του».
Η επιστολή ανέφερε εξάλλου πολλές μεταρρυθμίσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια στη χώρα αυτή της Κεντρικής Αμερικής, η οποία όμως παραμένει στον κατάλογο των φορολογικών παραδείσων της ΕΕ.
Στο επίκεντρο του σκανδάλου, που ξέσπασε στις 3 Απριλίου 2016, ήταν το δικηγορικό γραφείο των Γιούργκεν Μόσακ και Ραμόν Φονσέκα, το οποίο το 2018 ανακοίνωσε την αναστολή των δραστηριοτήτων του.
Η διαρροή 11,5 εκατομμυρίων ψηφιακών αρχείων του δικηγορικού γραφείου Mossack Fonseca επέτρεψε να έρθουν στο φως της δημοσιότητας οι οικονομικές πρακτικές πολλών πελατών του, ανάμεσά τους επιχειρηματίες, τράπεζες, ποδοσφαιρικές ομάδες και αρχηγοί κρατών.
Η δημοσίευση των Panama Papers είχε προκαλέσει σοκ στην παγκόσμια κοινή γνώμη και οδήγησε, μεταξύ άλλων, στην παραίτηση του πρωθυπουργού της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Ντάβιντ Γκουνλάουγκσον και στη συνέχεια του Πακιστανού πρωθυπουργού Ναουάζ Σαρίφ.
Οι αποκαλύψεις αυτές είχαν οδηγήσει επίσης σε τουλάχιστον 150 έρευνες σε 79 χώρες για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρήματος, σύμφωνα με το Αμερικανικό Κέντρο Δημόσιας Διαφάνειας.