Σε πολιτική συμφωνία στο θέμα των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ), αναμένεται να καταλήξει το Συμβούλιο Περιβάλλοντος που θα συνεδριάσει στις 12 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο και στο οποίο θα προεδρεύσει ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης.

Συγκεκριμένα, επιδιώκεται πολιτική συμφωνία επί των τροποποιήσεων της Οδηγίας 2001/18, σχετικά με την αδειοδότηση των ΓΤΟ προς καλλιέργεια, που επεξεργάστηκε και διαπραγματεύτηκε η ελληνική Προεδρία. Με την πρόταση της ελληνικής Προεδρίας προβλέπεται και δίδεται στα κράτη-μέλη για πρώτη φορά, η δυνατότητα να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια ΓΤΟ που έχουν αδειοδοτηθεί ή είναι υπό αδειοδότηση στην ΕΕ. Η απαγόρευση θα πραγματοποιείται με απόφαση του κάθε κράτους-μέλους, χωρίς την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εταιριών.

Σημειώνεται ότι σήμερα, σύμφωνα με την Οδηγία 2001/18, η αδειοδότηση των ΓΤΟ προς καλλιέργεια εξαρτάται αποκλειστικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), ενώ ουσιαστικά γίνεται παρά την αντίθεση της μεγάλης πλειοψηφίας των κρατών-μελών της ΕΕ και φυσικά δεν υπάρχει οποιαδήποτε νομική βάση για την απαγόρευση της καλλιέργειάς τους.

Ο επίτροπος Υγείας, Τόνιο Μποργκ, σε επιστολή του προς τον Έλληνα υπουργό και προεδρεύοντα του Συμβουλίου Περιβάλλοντος Γ. Μανιάτη, εκφράζει την ικανοποίησή του για την ελληνική πρόταση, επισημαίνοντας ότι θα στηρίξει τις προσπάθειες της ελληνικής Προεδρίας για επίτευξη συμφωνίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, την πρόταση αναμένεται να στηρίξουν και οι χώρες που παραδοσιακά ήταν επιφυλακτικές στην καλλιέργεια ΓΤΟ στην επικράτειά τους (Αυστρία, Ουγγαρία, Ιταλία κ.τ.λ.).

Ειδικότερα, στην ελληνική πρόταση εμπεριέχονται οι εξής διατάξεις:

– Παρέχεται η δυνατότητα απαγόρευσης και των ΓΤΟ που έχουν ήδη αδειοδοτηθεί πριν από την έναρξη ισχύος της νέας Οδηγίας.

– Η απόφαση των κρατών-μελών για απαγόρευση ενός ΓΤΟ ανακοινώνεται ως αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μπορεί να διατυπώνεται και κατά τη φάση της ανανέωσης της άδειάς του.

– Σε περίπτωση άρνησης συμμόρφωσης της κάθε εταιρίας με το αίτημα του κράτους-μέλους, το κράτος-μέλος προβαίνει στη μονομερή λήψη της απόφασης απαγόρευσης.

– Έχει περιληφθεί -όπως ήταν πάγιο αίτημα των χωρών που αντιτίθενται στους ΓΤΟ- ανοιχτός κατάλογος πιθανών αιτιάσεων που μπορούν να επικαλεστούν τα κράτη-μέλη, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, λόγοι περιβάλλοντος, αγροτικής πολιτικής, πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, κοινωνικοοικονομικοί, δημόσιας τάξης κ.λπ.

– Δίνεται η πρόσθετη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αυτοεξαιρούνται ακόμα και όταν δεν έχουν έγκαιρα διατυπώσει το σχετικό αίτημα (κατά τη διάρκεια της αδειοδοτικής διαδικασίας).

– Τέλος, έχει συμπεριληφθεί ρήτρα επανεξέτασης της εφαρμογής της Οδηγίας σε τέσσερα χρόνια, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και έκθεση προόδου αναφορικά με το κανονιστικό καθεστώς των νέων κατευθυντήριων οδηγιών σχετικά με την αξιολόγηση του περιβαλλοντικού κινδύνου.