Αδιάλλακτες και αποφασισμένες να συνεχίσουν τις συγκρούσεις, αγνοώντας τις διεθνείς εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός, εμφανίστηκαν οι κυβερνήσεις του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, τέταρτη ημέρα της αιματηρής σύρραξης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Το Στεπανακέρτ, η πρωτεύουσα της αυτοανακηρυχθείσας, μη αναγνωρισμένης διεθνώς «Δημοκρατίας του Αρτσάχ», είχε βυθιστεί στο σκοτάδι απόψε, όμως ο αχός των μαχών από το μέτωπο δεν έφτανε στην πόλη η οποία, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, βομβαρδίστηκε την Κυριακή. Το υπουργείο Άμυνας του Ναγκόρνο Καραμπάχ ανακοίνωσε απόψε ότι άλλοι 23 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σήμερα σε αυτόν τον ορεινό θύλακα.
Στο διπλωματικό μέτωπο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ πρότεινε μια τριμερή συνάντηση με τους ομολόγους του του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας στη Μόσχα, επαναλαμβάνοντας την έκκληση για εκεχειρία. Η έκκληση αυτή καθίσταται ακόμη πιο επείγουσα μετά και την καταγγελία εκ μέρους της Ρωσίας ότι στη ζώνη των συγκρούσεων αναπτύσσονται μαχητές που προέρχονται «κυρίως από τη Συρία και τη Λιβύη» και υπάρχει κίνδυνος «κλιμάκωσης» σε όλη την περιοχή.
Η Μόσχα, χωρίς να κατονομάσει κάποια χώρα, ζήτησε να μην επιτραπεί η ανάπτυξη «ξένων τρομοκρατών και μισθοφόρων».
Η Αρμενία ήταν η πρώτη χώρα που ανέφερε ότι Σύροι μαχητές, σύμμαχοι της Τουρκίας, στάλθηκαν για να πολεμήσουν στο μέτωπο του Καραμπάχ, κάτι που το Αζερμπαϊτζάν διαψεύδει, κατηγορώντας με τη σειρά του το Γερεβάν ότι αναπτύσσει βετεράνους του πολέμου στη Συρία.
Η διεθνοποίηση της σύγκρουσης μπορεί να αποσταθεροποιήσει μια περιοχή στην οποία ήδη ανταγωνίζονται ισχυρές περιφερειακές χώρες, όπως η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν.
«Πλήρη υποχώρηση» των Αρμενίων ζητά το Μπακού
Νωρίτερα στο Μπακού, αφού επισκέφθηκε τραυματισμένους στρατιώτες σε ένα νοσοκομείο, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ ορκίστηκε ότι θα συνεχίσει τον αγώνα «μέχρι την πλήρη, άνευ όρων και χωρίς καθυστέρηση» αποχώρηση των αρμενικών δυνάμεων. Μόνο υπό αυτήν την προϋπόθεση «θα σταματήσουν οι μάχες, θα σταματήσει να κυλάει το αίμα», επέμεινε.
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν έκλεισε την πόρτα στις διαπραγματεύσεις, κρίνοντας ότι δεν είναι πρόσφορο να διεξαχθεί κάποια ειρηνευτική σύνοδος «ενώ συνεχίζονται οι σφοδρές μάχες».
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που συνεδρίασε κατεπειγόντως για να εξετάσει το θέμα, ζήτησε ομόφωνα να μπει τέλος στις εχθροπραξίες.
Η Ρωσία, μία από τις χώρες που ασκούν μεγάλη επιρροή στον Νότιο Καύκασο, διατηρεί εγκάρδιες σχέσεις και με τις δύο χώρες, που ήταν σοβιετικές δημοκρατίες μέχρι και πριν από 30 χρόνια. Με την Αρμενία ωστόσο έχει υπογράψει αμυντική συμφωνία.
Δεκάδες τα θύματα
Σύμφωνα με τους επίσημους απολογισμούς, εκτός από τα 23 θύματα που αναφέρθηκαν απόψε από τις αρχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ, στις μάχες έχουν σκοτωθεί 104 άνθρωποι, εκ των οποίων οι 81 ήταν Αρμένιοι αυτονομιστές μαχητές.
Το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει ανακοινώσει απώλειες μεταξύ των στρατιωτών του. Μια δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου ωστόσο βρέθηκε στην κηδεία ενός στρατιώτη στο Μπεϊλαγκάν. Σύμφωνα με τους κατοίκους, ο άνδρας αυτός έπεσε στο μέτωπο.
Έξω από τα στρατολογικά γραφεία στο Μπακού, όπως και στο Γερεβάν, δεκάδες άνδρες κάθε ηλικίας συγκεντρώνονται για να δηλώσουν εθελοντές.
Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν υποστηρίζει ότι από την Κυριακή έχουν σκοτωθεί 2.300 Αρμένιοι αυτονομιστές και έχουν καταστραφεί 130 άρματα και 200 όπλα του πυροβολικού. Το υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας από την άλλη, λέει ότι έχουν σκοτωθεί 790 Αζέροι στρατιώτες και ότι καταστράφηκαν 137 άρματα και τεθωρακισμένα καθώς και 7 ελικόπτερα του Αζερμπαϊτζάν. Όλοι αυτοί οι αριθμοί δεν είναι δυνατόν να επαληθευτούν από ανεξάρτητες πηγές.
Το Αζερμπαϊτζάν λέει ότι έχει κερδίσει εδάφη και ότι διέκοψε τις γραμμές ανεφοδιασμού των Αρμενίων. Αντιθέτως, οι αρχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ λένε ότι ανέκτησαν τις θέσεις που είχαν χάσει αρχικά.
Η Αρμενία συνεχίζει να κατηγορεί την Τουρκία ότι βοηθά στρατιωτικά το Αζερμπαϊτζάν, κυρίως από αέρος και ότι την Τρίτη κατέρριψε ένα μαχητικό αεροσκάφος της, κάτι που η Άγκυρα και το Μπακού διαψεύδουν. Μια άμεση στρατιωτική επέμβαση από την Τουρκία θα σήμαινε διεθνοποίηση της σύρραξης, ένα πιθανόν καταστροφικό σενάριο.
Η Τουρκία είναι η μοναδική δύναμη που δεν έχει κάνει έκκληση για εκεχειρία, προτρέποντας το Αζερμπαϊτζάν να ανακτήσει το Καραμπάχ δια των όπλων, παρακάμπτοντας την Αρμενία, τον ιστορικό εχθρό της. Το Κρεμλίνο, που διατηρεί περίπλοκες αλλά πραγματιστικές σχέσεις με την Τουρκία, κατηγόρησε την Άγκυρα ότι «ρίχνει λάδι στη φωτιά».
