Την ανεξερεύνητη έως σήμερα κατάσταση που επικρατούσε στο κτίριο της στη διάρκεια της γερμανοναζιστικής κατοχής της Αυστρίας από την προσάρτησή της χώρας στο Τρίτο Ράιχ το Μάρτιο του 1938 μέχρι την απελευθέρωσή της το Μάιο του 1945, θα προσπαθήσει να αποσαφηνίσει η έρευνα που ξεκίνησε τώρα η αυστριακή Βουλή και πρόκειται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου.

Βέβαια, η αυστριακή Βουλή δεν έπαυσε να λειτουργεί με την εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων την 12η Μαρτίου του 1938, αλλά πολύ νωρίτερα, ήδη από την 4η Μαρτίου του 1933, όταν είχε διαλυθεί και καταργηθεί από το χριστιανοφασιστικό καθεστώς του καγκελαρίου Ένγκελμπερτ Ντόλφους, το οποίο θεωρείτο υποχείριο της φασιστικής δικτατορίας του Μπενίτο Μουσολίνι στην Ιταλία και το οποίο αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς ως «Αυστροφασισμός».

Το μεγαλοπρεπές κτίριο της αυστριακής Βουλής στη Βιέννη, έργο του μεγάλου αρχιτέκτονα Θεοφίλου Χάνσεν σε νεοκλασικό ρυθμό, με το τεράστιο άγαλμα της θεάς Αθηνάς στην είσοδό της και τα αγάλματα αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων στην πρόσοψή του, ήταν στη διάρκεια της γερμανοναζιστικής κατοχής της Αυστρίας, έδρα του «γκαουλάιτερ» (σ.σ. του περιφερειακού κομματικού αρχηγού του γερμανικού εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος).

Αρχικά, αμέσως μετά την προσάρτηση της Αυστρίας, στο κτίριο της αυστριακής Βουλής εγκαταστάθηκε το γραφείο του Γιόζεφ Μπιούρκελ, επιτρόπου του Γ΄ Ράιχ για την «επανένωση» της Αυστρίας με το γερμανικό Ράιχ, ενώ αργότερα, το 1939, μετακόμισε εκεί και η έδρα του «γκαουλάιτερ».

Μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστο γιατί υπήρξε η μετακόμιση στη Βουλή —από την «Πλατεία αμ Χοφ» όπου βρισκόταν ως τότε— της έδρας του «γκαουλάιτερ» που ανέλαβε το 1940 ο διαβόητος αρχηγός της νεολαίας του Γ΄ Ράιχ, Μπαλντούρ φον Σίραχ, υπεύθυνος για την εκτόπιση και μεταγωγή των Εβραίων της Βιέννης στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Όπως επισημαίνει ο ιστορικός Μπέρτραντ Περτς του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Βιέννης — ο οποίος μαζί με την επίσης ιστορικό Βερένα Παβλόφσκι είναι οι επικεφαλής της έρευνας — η εγκατάσταση των ναζιστικών αυτών υπηρεσιών δεν υπήρξε ένα απλό γραφειοκρατικό γεγονός για τους ναζιστές, αλλά στην πραγματικότητα επρόκειτο για την μετατροπή του κτιρίου της αυστριακής Βουλής σε κέντρο του καθεστώτος βίας.

Στο πλαίσιο της έρευνας θα αναζητηθούν απαντήσεις στα ερωτήματα, όπως, γιατί επελέγη το κτίριο της Βουλής και δεν κατασκευάστηκε ειδικό κτίριο για τον «γκαουλάιτερ», ή τι άφησαν πίσω τους οι ναζιστές, εάν υπήρξαν αρχιτεκτονικές αλλαγές στο κτίριο, πώς συντελέστηκε η μετάβαση από το ναζιστικό καθεστώς στη Δεύτερη Αυστριακή Δημοκρατία.

Μέρος της έρευνας θα αποτελέσει και η αποτίμηση των βιβλίων που βρέθηκαν στο κτίριο μετά το τέλος της ναζιστικής κατοχής και που παραμένουν ακόμη μέχρι σήμερα στη Βιβλιοθήκη της Βουλής.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη Βιβλιοθήκη υπάρχουν2.294 κωδικοί αριθμοί για αντίστοιχα βιβλία με περιεχόμενο προσκείμενο στη ναζιστική ιδεολογία, μεταξύ άλλων με καθαρά προπαγανδιστικά και ρατσιστικά κείμενα, που έχουν τοποθετηθεί σε ειδικό τμήμα της και των οποίων σήμερα απαγορεύεται ο δανεισμός.

Πρόσφατα επιβεβαιώθηκε πως στη Βιβλιοθήκη βρίσκονται συνολικά 1.884 βιβλία αμφιλεγόμενης προέλευσης, που σημαίνει ότι δεν αποκλείεται να προέρχονται από κατασχέσεις που είχαν κάνει οι ναζιστές, και προς τούτο, σε συνεργασία με το Εθνικό Ταμείο για τα Θύματα του Ναζισμού, θα δημοσιευθεί στο διαδίκτυο κατάλογος των τίτλων τους για να αναζητηθούν οι πιθανοί ιδιοκτήτες ή κληρονόμοι τους.

Στην περίπτωση 37 βιβλίων μπόρεσε ήδη να επισημανθούν οι ιδιοκτήτες τους και η πρόεδρος της Βουλής, Μπάρμπαρα Πράμερ, ανακοίνωσε ήδη πως θα υπάρξει η αρμόζουσα επανόρθωση, χωρίς να έχει γίνει ακόμη η επιστροφή τους γιατί δεν έχει διαλευκανθεί το θέμα των κληρονόμων.

Αξίζει να σημειωθεί πως η αυστριακή Βουλή είχε επιστρέψει μετά το 1945 πολλά βιβλία στους νόμιμους κατόχους τους, μεταξύ άλλων συνολικά 480 τόμους στην Ισραηλιτική Κοινότητα Βιέννης, 62 στην κοινοβουλευτική ομάδα του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος και 74 στο Λαογραφικό Μουσείο Αυστρίας.