Το «Μεγάλο τζαμί» που χτίζει η Τουρκία στην Πρίστινα διχάζει το Κόσοβο

Διαδήλωση διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκε χθες το μεσημέρι στην Πρίστινα κατά της ανέγερσης τζαμιού που χρηματοδοτεί η Τουρκία. Ο θεμέλιος λίθος για το αποκαλούμενο «Μεγάλο τζαμί» τέθηκε το 2012 ωστόσο καθυστερούσε η ανέγερσή του εξαιτίας των αντιδράσεων που εκδηλώνονταν στην κοινωνία για τον τρόπο χρηματοδότησής του. Αντιρρήσεις εξέφραζαν επίσης και πολλοί αρχιτέκτονες -πολεοδόμοι θεωρώντας το σχέδιο που επελέγη ως «πολύ τουρκικό».

Να σημειωθεί ότι το «Μεγάλο τζαμί» θα κατασκευαστεί κατά το πρότυπο του Σελιμιγιέ τζαμιού στην Αδριανούπολη που χτίστηκε το 1575 και σχεδιάστηκε από τον μεγαλύτερο Τούρκο αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν. Οι εργασίες για το τζαμί στην Πρίστινα ξεκίνησαν στις 16 Ιουλίου και την επίβλεψη του έργου έχει η τουρκική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (DIANET). Σήμερα το πρωί μέσω του διαδικτύου κυκλοφόρησε κάλεσμα για συγκέντρωση διαμαρτυρίας, το μεσημέρι, έξω από το εργοτάξιο με αίτημα να σταματήσει η ανέγερση του τζαμιού και με σύνθημα: «Το Κόσοβο δεν είναι επαρχία της Τουρκίας». Στο κάλεσμα ανταποκρίθηκαν μερικές εκατοντάδες πολίτες ωστόσο παράλληλα οργανώθηκε και αντιδιαδήλωση από τους υποστηρικτές της ανέγερσης του τζαμιού. Προκλήθηκε προς στιγμήν ένταση αλλά δεν σημειώθηκαν επεισόδια.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η πολιτική της Τουρκίας στο Κόσοβο, προκαλεί διχασμό και τριβές. Το 2013 ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την επίσκεψη του στην Πρίστινα είχε δηλώσει ότι «η Τουρκία είναι Κόσοβο και το Κόσοβο είναι Τουρκία». Μία φράση που προκάλεσε αντιδράσεις σε πολιτικούς παράγοντες στην Πρίστινα και χαρακτηρίστηκε ως έκφραση του «νέο-οθωμανισμού». Γνωστή είναι επίσης η σύγκρουση, τον Απρίλιο του 2018, του προέδρου του Κοσόβου Χάσιμ Θάτσι με τον τότε πρωθυπουργό Ράμους Χαραντινάι όταν ο δεύτερος αντέδρασε για την έκδοση στην Τουρκία έξι Τούρκων καθηγητών, οπαδών του Φετουλάχ Γκιουλέν, χωρίς την έγκριση της κυβέρνησης.

Γενική είναι η εκτίμηση στην Πρίστινα ότι η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την αδιαφορία της δύσης και να αυξήσει την επιρροή της στο Κόσοβο το οποίο αντιμετωπίζει πλέον ως δική της επαρχία. Οι οικονομικές επενδύσεις και η θρησκεία αποτελούν τα μέσα που χρησιμοποιεί η ‘Αγκυρα για να εδραιώσει την παρουσία της στο Κόσοβο, επισημαίνουν αναλυτές. Το τζαμί στην Πρίστινα δεν είναι το πρώτο μουσουλμανικό τέμενος που κατασκευάζει η Τουρκία στο Κόσοβο. Έχουν ανεγερθεί και άλλα τεμένη με μεγαλύτερο το «Bajram Pasha» τζαμί που βρίσκεται στην Νότια Μιτρόβιτσα, απέναντι από το βόρειο, σερβικό, τμήμα της πόλης.