Το Ιράν προχώρησε χθες στο πρώτο βήμα για τον περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος, κάνοντας πράξη αυτό που οι Ηνωμένες Πολιτείες περιγράφουν ως «άνευ προηγουμένου ευκαιρία» για την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας διεθνούς ανησυχίας για τον εμπλουτισμό ουρανίου από το καθεστώς της Τεχεράνης.

«Οι ενέργειες αυτές σήμερα αποτελούν σημαντικά βήματα στην προσπάθεια μας για την επίτευξη μιας διπλωματικής λύσης που θα εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα», δήλωσε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζεν Ψάκι.

«Τα σημερινά νέα έχουν καταστήσει σαφές ότι έχουμε μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για να δούμε αν μπορούμε να επιλύσουμε αυτό το πιεστικό για την παγκόσμια ασφάλεια ζήτημα, με ειρηνικό τρόπο», συμπλήρωσε η Ψάκι.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση ήραν ήδη ορισμένες από τις κυρώσεις, σύμφωνα με την προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Ιράν τον περασμένο Νοέμβριο στις συνομιλίες της Τεχεράνης με τις έξι παγκόσμιες δυνάμεις.

Η μερική αναστολή των κυρώσεων θα επιτρέψει στο Ιράν να επαναλάβει τις εμπορικές πράξεις σε πετροχημικά προϊόντα, χρυσό και πολύτιμα μέταλλα. Τα μέτρα αυτά φέρνουν την απολύτως απαραίτητη ανακούφιση στην σχεδόν «ανάπηρη» οικονομία του Ιράν. Η χώρα εξήγαγε πριν από τις κυρώσεις ετησίως στον ευρωπαϊκό χώρο πετροχημικά προϊόντα αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ένας ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι η διαπίστωση της ΙΑΕΑ για τη συμμόρφωση του Ιράν και η απόκτηση διευρυμένης πρόσβασης στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις «αυξάνει την πεποίθησή μας ότι το Ιράν δεν μπορεί να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο, χωρίς ο υπόλοιπος κόσμος να το γνωρίζει εκ των προτέρων».

Είπε όμως ότι η χαλάρωση των κυρώσεων που τέθηκαν σε ισχύ «δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι γίνεται για όλες τις ιρανικές επιχειρήσεις, αλλά το αντίθετο». Όπως ανέφερε ο αξιωματούχος «η συντριπτική πλειοψηφία των κυρώσεων στο πετρέλαιο τις τραπεζικές και χρηματοπιστωτικές διαδρομές παραμένουν εν ισχύ». Αλλά και ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ ανέφερε ότι «είναι σημαντικό ότι οι άλλες κυρώσεις διατηρούνται όπως διατηρείται και η πίεση για μια συνολική και οριστική διευθέτηση του ιρανικού πυρηνικού ζητήματος».

Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταινμάγιερ χαρακτήρισε τη συμφωνία με το Ιράν «το μόνο ελπιδοφόρο σημάδι που μπορεί να επιτρέψει την αποφυγή μιας περαιτέρω κλιμάκωσης στη περιοχή».

Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάθριν Άστον δήλωσε είναι απαραίτητη περισσότερη δουλειά για την επίτευξη μιας βιώσιμης συμφωνίας με το Ιράν. Η Άστον που έχει εκπροσωπήσει τη Βρετανία, την Κίνα, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες στις πυρηνικές διαπραγματεύσεις , είπε ότι οι έξι χώρες θα διαβουλευτούν τώρα για τα επόμενα βήματα καθώς στόχος είναι να επαναληφθούν οι συνομιλίες με το Ιράν τον Φεβρουάριο.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) που είναι επιφορτισμένος με τον έλεγχο της εφαρμογής της προσωρινής συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα θα πραγματοποιεί καθημερινές επιθεωρήσεις στο εργοστάσιο εμπλουτισμού Νατάνζ και θα εκδίδει μηνιαία ενημέρωση, ανέφερε ανώτερος διπλωμάτης που παρακολουθεί τις εργασίες του διεθνούς οργανισμού.

Επιθεωρητές της ΙΑΕΑ δήλωσαν ότι το Ιράν δεν κατασκευάζει καμία νέα μονάδα εμπλουτισμού ουρανίου και δεν εργάζεται για την ολοκλήρωση του αντιδραστήρα του Αράκ, που θα παράγει πλουτώνιο ως υποπροϊόν. Η διεθνής κοινότητα ανησυχεί ότι το εμπλουτισμένο ουράνιο κατά 20% ή το πλουτώνιο από τη μονάδα του Αράκ θα μπορούσε να μετατραπεί σε καύσιμο για πυρηνικές κεφαλές.

Είναι η πρώτη φορά που το Ιράν μειώνει το πυρηνικό του πρόγραμμα, 10 χρόνια μετά την “δημοσιοποίηση” της μυστικής του δράσης που πυροδότησε τους φόβους της Δύσης ότι η Τεχεράνη εργάζεται για την απόκτηση πυρηνικού όπλου. Το Ιράν πάντως εξ αρχής επέμενε ότι το πρόγραμμά του είναι για καθαρά ειρηνική χρήση.