Πέρασαν πάνω από 50 ημέρες μέχρι κράτη σε όλο τον κόσμο να προχωρήσουν σε σταδιακή άρση της καραντίνας και των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης που είχαν επιβληθεί στις κοινωνίες λόγω της επέλασης του φονικού κορονοϊού.
Ο απολογισμός της πανδημίας σοκάρει και τους πιο ψύχραιμους μιας και τα νούμερα των νεκρών και εκείνων που νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση έχουν ξεπεράσει κατά πολύ ακόμα και εκείνα εμπόλεμων καταστάσεων.
Οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή τρέχουν μόνες τους τον μακάβριο μαραθώνιο των θυμάτων με σχεδόν 74.000 θανάτους. Υπάρχει όμως και μία χώρα που αυτές τις 5 εβδομάδες του παγκόσμιου lockdown τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας και της επιστημονικής προσοχής ακριβώς γιατί δεν είχε lockdown. Ο λόγος για τη Σουηδία και την αμφιλεγόμενη πρακτική της να επιτρέψει στους πολίτες της να έχει μία κανονικότητα σχεδόν όμοια με την περίοδο προ κορονοϊού.
Σύμφωνα με τα τελευταία νούμερα η Σουηδία πλησιάζει τον αριθμό των 3.000 θανάτων. Τις τελευταίες ώρες καταγράφηκαν άλλοι 87 θάνατοι, συμπεριλαμβανομένου ενός παιδιού κάτω των 10 ετών. Κάθε μέρα τα κρούσματα είναι σταθερά πάνω από 400 ενώ οι χαμένες ζωές παγιώνονται κοντά στις 80 καθημερινά. Συνολικά στη χώρα οι άνθρωποι που νοσούν (καταγεγραμμένα) είναι σχεδόν 24.000.
Το μοντέλο της χώρας και οι επικρίσεις
Η σκανδιναβική χώρα, η οποία έχει υιοθετήσει μια πιο ήπια προσέγγιση για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Τα νούμερα όμως έρχονται σε αντίθεση με τις προσεγγίσεις των ειδικών του υπουργείου Υγείας.
Ο Σουηδός επιδημιολόγος Άντερς Τέγκνελ στα τέλη Απριλίου είχε πει στο BBC ότι «σε μεγάλο βαθμό πετύχαμε αυτό που ελπίζαμε. Τα νοσοκομεία μας δέχονται πίεση αλλά δεν διώχνουν κανέναν.
Το στατιστικό μοντέλο που ακολούθησε ο Τέγκνελ και η ομάδα του, άρα και το σουηδικό κράτος βασίστηκε πάνω πληθυσμιακά στοιχεία, νοσηλείες ανά πληθυσμιακές μονάδες και στην εθελοντική προσωπική ευθύνη.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, o Τέγκνελ φαίνεται να δηλώνει ότι «αυτός είναι ο τρόπος που κάνουμε τα πράγματα στη Σουηδία. Το όλο σύστημα της χώρας για τον έλεγχο των μεταδοτικών νόσων βασίζεται στην εθελοντική δράση. Το σύστημα ανοσοποίησης είναι εντελώς εθελοντικό και υπάρχει κάλυψη στο 98%».
Όπλο επίσης σύμφωνα με τους ειδικούς αποτελεί και η χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, η οποία μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Με 25 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, σε σύγκριση με 120 στη Γαλλία ή 206 στην Ιταλία, η Σουηδία είναι μια από τις χώρες με τη χαμηλότερη πληθυσμιακή πυκνότητα στην Ευρώπη. Και η Στοκχόλμη μακράν η πιο αραιοκατοικημένη πόλη της χώρας, καθώς κάθε τετραγωνικό της χιλιόμετρο αντιστοιχεί στο μισό πληθυσμό απ’ ό,τι στη Νέα Υόρκη και σε τέσσερις φορές λιγότερο από το Παρίσι.
Παρόλα αυτά τα στοιχεία των νεκρών πλησιάζουν εκείνα χωρών που είναι πολύ πιο πυκνοκατοικημένες και μεγάλες πληθυσμιακά.
«Πλησιάζουμε έναν τρομακτικό αριθμό νεκρών» – Τα ποσοστά θανάτων ανά κάτοικο πλησιάζουν τα νούμερα των ΗΠΑ
Τα νούμερα στην Σουηδία έχουν αρχίσει ωστόσο να προβληματίζουν μέρος της επιστημονικής κοινότητας που δεν ήταν από την αρχή καχύποπτη με την «ανοσία της αγέλης».
Σύμφωνα με το Business Insider ο αριθμός των θανάτων της χώρας είναι πολύ μεγαλύτερος από τους Σκανδιναβούς γείτονές της, οι οποίες έχουν θεσπίσει πιο αυστηρά περιοριστικά μέτρα.
Συγκεκριμένα, οι θάνατοι στη Σουηδία ανέρχονται σε 291 ανά εκατομμύριο κατοίκων, την ώρα που το ποσοστό της Νορβηγίας είναι 40 ανά εκατομμύριο, της Δανίας 87 και της Φινλανδίας 45 .
Αυτό που τρομάζει ακόμα περισσότερο είναι ότι ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες, που έχουν καταγράψει τους περισσότερους θανάτους από τον κορονοϊό, ο αριθμός αυτός είναι χαμηλότερος από τη Σουηδία, με 219 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων.
Ο αριθμός των νεκρών ανά πληθυσμιακή ομάδα έκανε τον επιδημιολόγο Άντερς Τέγκνελ σε συνέντευξη Τύπου να προχωρήσει στην εξής παραδοχή: «Αρχίζουμε να πλησιάζουμε τους 3.000 νεκρούς, έναν τρομακτικά μεγάλο αριθμό».
Επιμένουν οι Σουηδοί για το πρόγραμμά τους – Μοντέλο προς αποφυγή λέει η Goldman Sachs
Oι Σουηδοί αξιωματούχοι επιμένουν πως το σχέδιό τους είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα, απορρίπτοντας τα δραστικά βραχυπρόθεσμα μέτρα ως υπερβολικά αναποτελεσματικά για να δικαιολογήσουν τον αντίκτυπό τους στην κοινωνία.
«Η Σουηδία έλαβε ως επί το πλείστον εθελοντικά μέτρα, γιατί μέχρι σήμερα έτσι έχουμε μάθει να πορευόμαστε. Και έχουμε μια μακρά παράδοση που αποδεικνύει ότι ο συγκεκριμένος τρόπος λειτουργεί πολύ καλά» αιτιολόγησε ο κρατικός επιδημιολόγος.
Οι φωνές κριτικής στο μοντέλο όμως πληθαίνουν. Αναλυτής της Goldman Sachs αναφέρει κυνικά ότι η Σουηδία έχει « Μοντέλο προς αποφυγή». «Ο πληθυσμός στην Σουηδία έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η πληθυσμιακή πυκνότητα είναι η μισή από της Ιταλίας ενώ μεγάλο ποσοστό των κατοίκων μένουν σε σπίτια μόνοι τους και μικρό ποσοστό ανθρώπων διαφόρων ηλικιών μένουν κάτω από την ίδια στέγη. Ως επέκταση λοιπόν το συγκεκριμένο μοντέλο χαλαρής αντιμετώπισης του ιού και της χαλαρής επανόδου στην κανονικότητα δεν μπορεί να υιοθετηθεί από κάποιο άλλο κράτος.