Οι χώρες της βόρειας Ευρώπης, αντιμέτωπες στο εσωτερικό τους με την άνοδο του λαϊκισμού, αρνούνται πάντοτε να μοιραστούν τα βάρη από την διεύρυνση του προβλήματος της παράνομης μετανάστευσης με χώρες του Νότου, όπως η Ιταλία κι η Ελλάδα, κι ασυγκίνητες από την πρόσφατη τραγωδία στη Λαμπεντούζα δεν προτίθενται να αλλάξουν πολιτική, παρά τις εκκλήσεις για αλληλεγγύη.
Από χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πασχίζει, μάταια, να εμφυσήσει την πεποίθηση ότι θα πρέπει να παραμεριστούν οι εθνικοί εγωισμοί όσον αφορά το πρόβλημα αυτό και να πρυτανεύσει μία πραγματικά κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση.
«Έχουμε ανάγκη την στήριξη των κρατών μελών της ΕΕ», όμως «οι πολιτικές μετανάστευσης, κατακερματισμένες, βρίσκονται στα χέρια των κρατών μελών και γίνονται αντιληπτές υπό το πρίσμα των εσωτερικών ανησυχιών τους», εξέφρασε το παράπονο η Μισέλ Τσερκόνε, εκπρόσωπος της αρμόδιας ευρωπαίας επιτρόπου Σεσίλια Μάλμστρεμ.
Καθώς όμως ο άνεμος είναι ούριος για πολλά εθνικιστικά κι ακραία κόμματα στην Ευρώπη, οι κυβερνήσεις των κρατών μελών δεν είναι πρόθυμες να δεχθούν περισσότερους παράνομους μετανάστες στο έδαφός τους.
Στη Βρετανία, διαπιστώνοντας την άνοδο του εθνικιστικού κόμματος UKIP σε βάρος των ποσοστών των Συντηρητικών, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον έχει ρίξει τους τόνους για τη μετανάστευση.
Στην Ολλανδία, ο επικεφαλής του ακροδεξιού Κόμματος για την Ελευθερία Χέερτ Βίλντερς εξεμάνη κατά της απόφασης της κυβέρνησης να δεχθεί 250 πρόσφυγες από τη Συρία, εκφράζοντας την άποψη ότι αυτούς θα πρέπει να τους υποδεχθούν «οι πλούσιες χώρες του Κόλπου», όχι το ολλανδικό κράτος.
«Η οποιαδήποτε τροποποίηση του κανονισμού που από το 2003 επιτάσσει ότι όποιος υποψήφιος για παροχή ασύλου στην ΕΕ δεν έχει το δικαίωμα να καταθέσει την αίτησή του παρά μόνον στη χώρα μέσω της οποίας έχει εισέλθει στο έδαφος της ΕΕ, αποκλείεται», υπενθύμισε σήμερα από τις Βρυξέλλες εκπρόσωπος της λιθουανικής προεδρίας της Ένωσης.
Επιπλέον, ο προϋπολογισμός των κοινών δομών που έχει συστήσει η ΕΕ για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της, όπως η δύναμη Frontex που μόλις χρηματοδοτείται με 85 εκατ. ευρώ, θεωρείται αξιοθρήνητος. «Κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας, η Frontex έσωσε τη ζωή 16.000 ανθρώπων στη Μεσόγειο», επεσήμανε η Τσερκόνε.
Σύμφωνα με τον δεξιό Ιταλό Γερουσιαστή Μαουρίτσιο Γκασπάρι, του οποίου η χώρα έχει δεχθεί πάνω από 25.000 παράνομους μετανάστες από την αρχή του χρόνου, η Frontex είναι «μία ανύπαρκτη, μη επιχειρησιακή, δομή». «Η Ευρώπη δεν ξοδεύει χρήματα για την υποδοχή των προσφύγων κι ούτε διαθέτει και έναν στόλο πλοίων που θα ασχολούνται με όσους διαπεραιώνονται στη Μεσόγειο», πρόσθεσε.
Η ΕΕ ετοιμάζεται να θέσει σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα, που θα της επιτρέπει «να εντοπίζει, να ταυτοποιεί και να διασώζει» τα φορτωμένα παράνομους μετανάστες πλοιάρια. Η νέα αυτή δομή, ονόματι Eurosur, απομένει να συζητηθεί και να τεθεί προς ψήφιση στο Ευρωκοινοβούλιο κατά την ερχόμενη εβδομάδα στο Στρασβούργο, ενώ αναμένεται ότι θα τεθεί σε εφαρμογή από τις 2 Δεκεμβρίου.
Ακόμη και τώρα που δεν έχει τεθεί ακόμη σ’ εφαρμογή, το νέο σύστημα που βασίζεται στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών υπηρεσιών για τη φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων τους, αποτελεί αντικείμενο διαφωνιών.
Το Eurosur «συνιστά τη χειρότερη δυνατή απάντηση, διότι δεν πρόκειται παρά να βάλει ένα ακόμη λιθαράκι, χωρίς όμως να δίνει απάντηση στο πραγματικό πρόβλημα: ‘γιατί έχουν ανάγκη οι πρόσφυγες και οι παράνομοι μετανάστες να έρχονται στην Ευρώπη;’», εκτίμησε η Κλερ Ροντιέ, αντιπρόεδρος του δικτύου Migreurop, που ειδικεύεται σε μεταναστευτικά ζητήματα.
