Στη Δαμασκό αναμένονται σήμερα 20 επιθεωρητές του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OΑΧΑ) προκειμένου να ξεκινήσει η ιστορική επιχείρηση καταστροφής 1.000 τόνων των συριακών χημικών όπλων.
Αποστολή της 20μελούς ομάδας που έφθασε το βράδυ της Δευτέρας στη Βηρυτό του Λιβάνου είναι να εφαρμόσει την απόφαση του ΟΗΕ, η οποία καθορίζει το πλαίσιο για την καταστροφή του συριακού χημικού οπλοστασίου.
Πρόκειται για μια από τις πιο φιλόδοξες και πιο επικίνδυνες αποστολές αφοπλισμού που έχουν επιχειρηθεί ποτέ. Ανάλογες επιχειρήσεις έχουν πραγματοποιηθεί ήδη στο Ιράκ και στη Λιβύη, αλλά ποτέ κατά τη διάρκεια του πολέμου, όμως η Συρία βυθίζεται κάθε μέρα σε μια σύγκρουση που έχει προκαλέσει το θάνατο τουλάχιστον 110.000 ανθρώπων σε διάστημα 30 μηνών.
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, η χώρα φέρεται να διαθέτει τουλάχιστον 1.000 τόνους χημικών όπλων, εκ των οποίων 300 τόνοι αερίου μουστάρδας και σαρίν, που είναι αποθηκευμένοι σε περίπου 45 αποθήκες.
Ο σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ-Ασαντ δήλωσε στο ιταλικό τηλεοπτικό δίκτυο Rai News 24 ότι θα συμμορφωθεί με την απόφαση του ΟΗΕ που υιοθετήθηκε την Παρασκευή και που αποτελεί μείζονα διπλωματική πρόοδο από την έναρξη της σύγκρουσης τον Μάρτιο του 2011. «Ασφαλώς θα την σεβαστούμε», τόνισε.
Ωστόσο νέες εντάσεις δείχνουν να ανακύπτουν ανάμεσα στους Ρώσους και τους δυτικούς ομολόγους τους με την έναρξη εξέτασης τη Δευτέρα στον ΟΗΕ ενός σχεδίου διακήρυξης που ζητεί από τη Δαμασκό να διευκολύνει την πρόσβαση των ανθρωπιστικών υπηρεσιών του ΟΗΕ στον πληθυσμό.
Οι επιθεωρητές του ΟΑΧΑ φθάνουν την επομένη της αναχώρησης των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που διεξάγουν έρευνα στις θέσεις όπου πιθανώς έλαβαν χώρα επιθέσεις με χημικά όπλα.
Η ομάδα του ΟΗΕ, υπό τον Άακε Σέλστρομ, ολοκλήρωσε την έρευνά της σε επτά θέσεις κοντά στη Δαμασκό και στη βόρεια Συρία, όπου το καθεστώς, όπως και η αντιπολίτευση, κατήγγειλαν ότι πραγματοποιήθηκαν επιθέσεις με χημικά όπλα. Η ομάδα αναμένεται να παραδώσει την έκθεσή της στα τέλη Οκτωβρίου.
Οι έξι εμπειρογνώμονες έχουν ήδη διαπιστώσει την χρήση αερίου σαρίν σε ευρεία κλίμακα κατά την επίθεση της 21ης Αυγούστου κοντά στη Δαμασκό, η οποία προκάλεσε αγανάκτηση σε όλο τον κόσμο και ώθησε πολλές χώρες, με τις ΗΠΑ επικεφαλής, να εξετάσουν την εκδοχή μιας στρατιωτικής επιχείρησης ως τιμωρία.
«Επί του παρόντος, δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφισβητούμε πληροφορίες που έχει δώσει το συριακό καθεστώς», δήλωσε αξιωματούχος του ΟΑΧΑ.
Οι συριακές αρχές παρέδωσαν στις 19 Σεπτεμβρίου έναν κατάλογο θέσεων παραγωγής και αποθήκευσης χημικών όπλων στις οποίες πρέπει να γίνουν επιθεωρήσεις μέσα σε διάστημα 30 ημερών, στο πλαίσιο της ρωσο-αμερικανικής συμφωνίας που προβλέπει τον χημικό αφοπλισμό της χώρας έως τα μέσα του 2014.
Η προθεσμία αυτή δείχνει εξαιρετικά σύντομη. Στη Λιβύη, για παράδειγμα, δέκα χρόνια πέρασαν από την ανακοίνωση της Τρίπολης ότι θέλει να καταστρέψει το χημικό της οπλοστάσιο και η διαδικασία ακόμη δεν έχει ακόμη τελειώσει.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας αναμένεται να συζητήσει τη Δευτέρα ένα σχέδιο διακήρυξης της προεδρίας που πρότειναν το Λουξεμβούργο και η Αυστραλία.
Η πρόταση αυτή προβλέπει να επιτραπεί η πρόσβαση στις αυτοκινητοπομπές που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια από γειτονικές χώρες να περάσουν τα σύνορα. Σύμφωνα με διπλωμάτες, η Ρωσία μπορεί να διαφωνήσει σε αυτό καθώς η βοήθεια τότε θα έφθανε απευθείας σε περιοχές που τελούν υπό τον έλεγχο της αντιπολίτευσης.
Επικαλούμενη στη Γενεύη την ανθρωπιστική καταστροφή στη Συρία, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έκρουσε χθες τον κώδωνα του κινδύνου για την αποσταθεροποίηση μακροπρόθεσμα των γειτονικών χωρών της Συρίας, τις οποίες έχουν κατακλύσει δύο εκατομμύρια πρόσφυγες, “η μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμού στον κόσμο τα τελευταία 30 χρόνια.
