Προτάσσοντας την παλιά «φιλία» τους και πλέκοντας το εγκώμιο της σχέσης τους, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υποδέχτηκε στον Λευκό Οίκο τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μια συνάντηση που είχε ως στόχο να ξεπεραστούν οι τις διαφορές, από την πολιτική στο συριακό μέχρι την αγορά του ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400 από την Άγκυρα.
«Είμαστε φίλοι εδώ και πολύ καιρό, σχεδόν από την πρώτη μέρα. Κατανοούμε ο ένας τη χώρα του άλλου. Καταλαβαίνουμε από πού προερχόμαστε», είπε ο Τραμπ στον Ερντογάν, καθώς οι δύο πρόεδροι κάθονταν ο ένας δίπλα στον άλλον στο Οβάλ Γραφείο. «Είναι πολύ σεβαστοί στη χώρα τους και στην περιοχή», συνέχισε, αναφερόμενος στον Ερντογάν και τη σύζυγό του, την Εμινέ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ σημείωσε ότι θα συζητήσουν την αγορά των S-400 καθώς και μια πιθανή εμπορική συμφωνία ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Παρουσία του Ερντογάν, ο Αμερικανός πρόεδρος ρωτήθηκε από δημοσιογράφους για τις ακροάσεις που ξεκίνησαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων σήμερα και απάντησε ότι είναι «πολύ απασχολημένος» για να τις παρακολουθήσει. Κατήγγειλε όμως για άλλη μια φορά ένα «κυνήγι μαγισσών» σε βάρος του.
Η θερμή υποδοχή του Τραμπ στον Ερντογάν έρχεται σε αντίθεση με την οργή που εκφράστηκε στο Κογκρέσο πρόσφατα με αφορμή τις τουρκικές επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων της Συρίας, του κυριότερου εταίρου των ΗΠΑ στον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.
«Μεγάλος σύμμαχος στο ΝΑΤΟ η Τουρκία, είμαι οπαδός του Ερντογάν»
Στη συνέχεια, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι είχε μια «θαυμάσια, παραγωγική συνάντηση» με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δηλώνοντας «μεγάλος οπαδός» του και χαρακτηρίζοντας «ειλικρινείς» τις συνομιλίες που είχαν οι δύο ηγέτες στον Λευκό Οίκο. Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος δήλωσε ικανοποιημένος για τη συνεργασία των ΗΠΑ με την Τουρκία σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Τόνισε ότι η Άγκυρα είναι ένας «μεγάλος σύμμαχος» στο ΝΑΤΟ και εξέφρασε την ικανοποίησή του γιατί βρίσκεται κοντά στο στόχο να αυξήσει τη συμβολή της στη Βορειοατλαντική Συμμαχία στο 2% του ΑΕΠ της.
Ωστόσο, σχολιάζοντας την αγορά του ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400 από την Τουρκία, πρόσθεσε ότι δημιουργεί μια «πολύ σοβαρή πρόκληση» για τις ΗΠΑ. Εμφανίστηκε όμως αισιόδοξος ότι οι δύο χώρες θα καταφέρουν να επιλύσουν την κατάσταση.
Για την οικονομική συνεργασία τους, είπε ότι οι οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών έχουν «τεράστιες δυνατότητες».
Αναφερόμενος εξάλλου στο θέμα της Συρίας, σχολίασε ότι η εκεχειρία, αν και «περίπλοκη», κρατάει και ευχαρίστησε την Τουρκία για τις προσπάθειές της.
Ο Ερντογάν από την πλευρά του χαρακτήρισε «πολύ ειλικρινείς» τις συζητήσεις που είχε στον Λευκό Οίκο με τον Αμερικανό ομόλογό του. Όπως είπε, του δήλωσε ότι η Τουρκία μπορεί να αγοράσει αμερικανικούς πυραύλους Patriot, στη σωστή τιμή. Η Τουρκία, είπε ο Ερντογάν, κρατά αυτή τη στιγμή σε φυλακές περισσότερους από 200 μαχητές του Ισλαμικού Κράτους και τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό οι χώρες από τις οποίες προέρχονται να πάρουν πίσω τους πολίτες τους.
Σχολιάζοντας τις τουρκικές επιχειρήσεις στη Συρία, είπε ότι επέφεραν πλήγμα στην «αποσχιστική ατζέντα του PKK».
«Η Ευρώπη πρέπει να πληρώνει περισσότερα για τους Σύρους πρόσφυγες»
Μετά τις συνομιλίες του με τον Τούρκο πρόεδρο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να πληρώνει περισσότερα για να καλύψει το κόστος διαβίωσης των Σύρων προσφύγων. «Πιστεύω ότι ειλικρινά η Ευρώπη θα έπρεπε να πληρώνει σε μεγαλύτερο βαθμό. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία πληρώνει τα περισσότερα», δήλωσε στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Ερντογάν στον Λευκό Οίκο.
Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος τόνισε ότι διατηρεί θαυμάσια σχέση με τους Κούρδους και πρόσθεσε ότι πιστεύει πως και ο Ερντογάν έχει «θαυμάσια σχέση» με τους Κούρδους. Ο Τούρκος πρόεδρος από την πλευρά του είπε ότι η χώρα του δεν έχει κάποιο θέμα με τους Κούρδους αλλά με τις «τρομοκρατικές οργανώσεις».
Λίγο νωρίτερα, είχε δηλώσει ότι τον θλίβει το γεγονός ότι ο Τραμπ και η Ρωσία παίρνουν στα σοβαρά τον Μαζλούμ Κομπάνι, τον διοικητή των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), βασική συνιστώσα των οποίων είναι οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), η κουρδική πολιτοφυλακή την οποία η Άγκυρα θεωρεί παρακλάδι του PKK.
Τα καρφιά Ερντογάν για Γκιουλέν και Αρμενία
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε και στον ισλαμιστή ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, δηλώνοντας ότι ελπίζει πως οι αρχές των ΗΠΑ θα τον απελάσουν στη χώρα του. Ο Ερντογάν χαρακτήρισε τον Γκιουλέν, ο οποίος ζει αυτοεξόριστος στην Πενσιλβάνια, «αρχιτρομοκράτη». Η Άγκυρα ζητεί εδώ και χρόνια την έκδοση του Γκιουλέν, κάτι που δεν έχει εγκρίνει μέχρι σήμερα η Ουάσινγκτον.
«Ελπίζω ότι θα μας παραδώσουν αυτόν τον τρομοκράτη, όπως παραδίδουμε εμείς τρομοκράτες στις ΗΠΑ όταν μας ζητείται», επέμεινε ο τούρκος πρόεδρος κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ μετά τη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο.
Η κυβέρνηση του Ερντογάν διατείνεται ότι Φετουλάχ Γκιουλέν ήταν ο εγκέφαλος της απόπειρας στρατιωτικού πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016 από μερίδα των τουρκικών ένοπλων δυνάμεων. Ο τούρκος πρόεδρος λέει πως οι τουρκικές αρχές έχουν αποστείλει στην αμερικανική κυβέρνηση «ντοκουμέντα» που κατ’ αυτόν αποδεικνύουν τη σχέση του Γκιουλέν με το αποτυχημένο πραξικόπημα.
Ο Γκιουλέν — άλλοτε σύμμαχος του Ερντογάν — διαψεύδει ότι είχε οποιαδήποτε εμπλοκή στην απόπειρα ανατροπής του τούρκου ηγέτη.
Παράλληλα, ο Ερντογάν εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για το ψήφισμα που ενέκρινε τον περασμένο μήνα η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ για την Αρμενία, υπογραμμίζοντας ότι ρίχνει βαριά «σκιά» στη σχέση των δύο χωρών.
Στις δηλώσεις του με τον αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ πλάι του, ο Ερντογάν υποστήριξε ότι «συμπαθούντες των τρομοκρατών», οι οποίοι προσπαθούν να «βλάψουν» τη σχέση ανάμεσα στα δύο κράτη, συμμάχους στο NATO, διασπείρουν «παραπληροφόρηση».
«Είπα στον κ. πρόεδρο ότι οι αποφάσεις που πήρε η Βουλή των Αντιπροσώπων την 29η Οκτωβρίου υπηρετούσαν αυτόν τον σκοπό, προσέβαλαν τον λαό μας κι επισκίασαν τις σχέσεις μας», επέμεινε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία — 405 ψήφοι υπέρ, 11 κατά — μη δεσμευτικό ψήφισμα με το οποίο χαρακτηρίζεται γενοκτονία η μαζική σφαγή των Αρμενίων από τους Οθωμανούς πριν από έναν αιώνα. Η Άγκυρα απορρίπτει πάγια τον όρο γενοκτονία.
Ο Ερντογάν ανέφερε πως το ζήτημα των σφαγών των Αρμενίων «πριν από κάπου 104 χρόνια, υπό συνθήκες πολέμου, πρέπει να συζητείται από ιστορικούς, όχι πολιτικούς» και πρόσθεσε ότι η Τουρκία είναι διατεθειμένη να ανοίξει τα κρατικά αρχεία της σε όποιον εκδηλώσει ενδιαφέρον.
Αργότερα, ο πρόεδρος της Τουρκίας επανήλθε στο ζήτημα σε δηλώσεις του σε ΜΜΕ, κάνοντας λόγο περί «επονείδιστης απόφασης» από μέρους της Βουλής των Αντιπροσώπων κι εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι η Γερουσία δεν θα διαπράξει «το ίδιο λάθος».